Một số nét chính về chính sách kinh tế, thương mại đầu tư

Định hướng lớn trong chính sách thương mại, đầu tư

Sự vươn lên mạnh mẽ của Trung Quốc là kết quả của một chiến lược dài hạn với mong muốn và mục tiêu xuyên suốt qua các thế hệ lãnh đạo là giành lấy vị thế trung tâm, có tầm ảnh hưởng cao trên trường quốc tế. Với sự quyết tâm lớn từ tập thể lãnh đạo và người dân Trung Quốc, kiên trì quốc sách cơ bản mở cửa đối ngoại, mở rộng cải cách đất nước, Trung Quốc đang trên đà thực hiện thành công sự chuyển đổi từ đóng cửa, nửa đóng cửa đến mở cửa toàn diện.

Cải cách kết cấu theo hướng trọng cung được thúc đẩy đi và chiều sâu, kết cấu kinh tế không ngừng cải thiện, các ngành nghề mới nổi như kinh tế số phát triển mạnh mẽ, xây dựng cơ sở hạ tầng như đường sắt cao tốc, đường bộ, cầu, cảng biển, sân bay được đẩy nhanh vv… Phát triển kết nối vùng miền được tăng cường, việc triển khai Sáng kiến “Vành đai, Con đường”, Chiến lược phát triển nhịp nhàng Bắc Kinh – Thiên Tân – Hà Bắc, Vành đai kinh tế sông Trường Giang… đã đạt được những kết quả nổi bật. Chiến lược lấy sáng tạo thúc đẩy phát triển được triển khai mạnh mẽ, tiến trình xây dựng quốc gia sáng tạo giành được thành quả to lớn, các thành quả khoa học kỹ thuật quan trọng được công bố như trạm nghiên cứu không gian “Thiên Nhãn”, vệ tinh thăm dò địa chất “Ngộ Không”, vệ tinh viễn thông lượng tử “Mặc Tử”, máy bay dân dụng cỡ lớn…

Báo cáo công tác thương mại Trung Quốc năm 2017 đã đưa ra mục tiêu phấn đấu phát triển, cải cách ngành kinh tế thương mại trong thời đại mới, nỗ lực hoàn thành trước mục tiêu xây dựng “Cường quốc kinh tế thương mại” thể hiện rõ quyết tâm và tham vọng của mình, cụ thể:

• Trước năm 2020, củng cố hơn nữa vị thế nước lớn về kinh tế thương mại.
• Trước 2035, cơ bản xây dựng “Cường quốc kinh tế thương mại”.
• Trước 2050, xây dựng toàn diện “Cường quốc kinh tế thương mại”.

Các lĩnh vực, ngành nghề ưu tiên: Khoa học kỹ thuật công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử.

Các đối tác thương mại ưu tiên: là các đối tác thương mại chính có kim ngạch thương mại hai chiều lớn với Trung Quốc như: EU, Mỹ, ASEAN, Nhật Bản, Hồng Kông, Hàn Quốc, Đài Loan, Brazil, Ấn Độ, Nga.

Chính sách mới nhằm tạo thuận lợi cho môi trường kinh doanh

• Đàm phán đẩy mạnh ký kết các FTA mới với nhiều quốc gia, nền kinh tế trên thế giới.
• Trong năm 2018, Trung Quốc đã ban hành nhiều chính sách mới gồm có:
  • Giảm thuế VAT từ mức 17% xuống còn 16% và từ 11% xuống 10% trong lĩnh vực phân phối tiêu thụ hàng hóa và nhập khẩu hàng hóa từ nước ngoài;
  • Giảm thuế nhập khẩu một số sản phẩm hàng tiêu dùng với mức giảm trên 50% và giảm thuế nhập khẩu một số loại thuốc biệt dược dùng để điều trị các bệnh nan y như: ung thư….;
  • Dự kiến trong năm 2018 Chính phủ Trung Quốc sẽ tập trung vào việc đưa ra các khoản cắt giảm thuế và phi thuế để nhiều công ty sẽ đủ điều kiện cho các chính sách ưu đãi về việc khấu trừ bổ sung chi tiêu R&D vào thu nhập chịu thuế, một chính sách dự kiến ​​sẽ cắt giảm thêm 65 tỷ nhân dân tệ tiền thuế trong năm nay với mục tiêu ban đầu là cắt giảm thuế và phí lên tới 1,1 nghìn tỷ NDT trong năm 2018.

Các FTAs chính hiện đang tham gia

Tính đến nay, Trung Quốc đã ký kết 15 FTAs với 21 quốc gia và vùng lãnh thổ (không bao gồm Hồng Công, Đài Loan, Ma Cao), cụ thể: Man-đi-vơ (năm 2017), Ô-xtrây-li-a (năm 2015), Thụy Sỹ (năm 2014), Hàn Quốc (năm 2015), Chi Lê (năm 2005), ASEAN (năm 2002), ASEAN “10+1” bản nâng cấp (năm 2015), Pê-ru (năm 2009), Chi-lê bản nâng cấp (năm 2017), Cô-xta-ri-ca (năm 2010), Xin-ga-po (năm 2008), Ai-xơ-len (năm 2013), Niu Di-lân (năm 2008), Pa-ki-xtan (năm 2006) và Gru-di-a (năm 2016).

Các biện pháp phòng vệ thương mại và hàng rào kỹ thuật thường sử dụng

Một số biện pháp phòng vệ thương mại sử dụng nhiều nhất, các đối tác và mặt hàng bị kiện

Trong những năm gần đây (2015-2017), biện pháp phòng vệ thương mại được Trung Quốc sử dụng nhiều nhất là chống bán phá giá, và sản phẩm bị áp dụng chống bán phá giá, chống trợ cấp nhiều nhất là các sản phẩm thép, nhôm, kim loại màu, thiết bị điện năng lượng mặt trời. Các quốc gia, đối tác thương mại thường bị Trung Quốc áp dụng biện pháp này là Mỹ và EU.

Đối với biện pháp tự vệ, đây là biện pháp Trung Quốc ít áp dụng, tuy nhiên nhằm đối phó với sự leo thang của chiến tranh thương mại do Mỹ áp đặt với Trung Quốc diễn ra trong 6 tháng đầu năm 2018, phía Trung Quốc đã áp dụng biện pháp tự vệ tăng thuế nhập khẩu lên từ 15% đến 25% tùy chủng loại hàng hóa nhằm đáp trả các biện pháp tăng thuế nhập khẩu mà phía Mỹ áp dụng với Trung Quốc.

Các hàng rào kỹ thuật chính đối với thương mại

Các hàng rào kỹ thuật chính đối với thương mại mà Trung Quốc áp dụng đó là các tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật chủ yếu tập trung vào nhóm sản phẩm nông sản, thủy sản, thực phẩm nhất là những nhóm hàng Trung Quốc quản lý trọng điểm như gạo, sữa… Theo đó, để đảm bảo sức khỏe của người tiêu dùng Trung Quốc, các cơ quan quản lý Trung Quốc trên cơ sở các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn hiện hành và các thỏa thuận kiểm dịch, kiểm nghiệm được ký với các nước, phía Trung Quốc sẽ tiến hành đi kiểm tra, đánh giá và cấp phép cho các doanh nghiệp xuất khẩu của nước ngoài đạt chuẩn nhằm hạn chế việc xuất khẩu ồ ạt dẫn đến mất kiểm soát về chất lượng. Đối với các doanh nghiệp nước ngoài được cấp phép xuất khẩu, phía Trung Quốc tăng cường công tác hậu kiểm để đảm bảo chất lượng hàng nông sản, thực phẩm xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc. Tới đây dự kiến Trung Quốc sẽ áp dụng biện pháp truy xuất nguồn gốc hàng nông sản nhập khẩu từ các nước, trong đó có Việt Nam.

Các vụ kiện, các đối tác và mặt hàng bị kiện:

Đến nay Trung Quốc đã đưa ra WTO kiện 17 vụ, với các bị đơn chủ yếu là Hoa Kỳ và EU. Các mặt hàng bị kiện chính là Nhôm, thép, kim loại tấm, vấn đề chuyển giá; Trung Quốc cũng là bên thứ 3 của 147 vụ kiện tại WTO. Ngược lại, Trung Quốc cũng bị một số đối tác, chủ yếu là Hoa Kỳ, Eu kiện ra WTO với 42 vụ đối với mặt hàng là Linh kiện ô tô xe máy, các loại thuế phí.

(https://www.wto.org/english/thewto_e/countries_e/china_e.htm)