Một số nét chính về chính sách kinh tế, thương mại đầu tư

Định hướng lớn trong chính sách thương mại

* Lĩnh vực, ngành nghề ưu tiên

– Một số ngành trọng tâm về đầu tư: (i) hạ tầng cơ sở, trước hết là hệ thống đường cao tốc xuyên và nối các hành lang kinh tế và đến các khu vực biên giới ở phía Bắc; (ii) công nghiệp chế tác, chú trọng nâng tỷ phần nội địa hóa sử dụng công nghệ tiên tiến như ô tô và sản xuất quốc phòng; (iii) sản xuất hàng điện tử; (iv) IT, kết nối kỹ thuật số và viễn thông; (v) năng lượng sạch, điện mặt trời, nguyên tử; (vi) hạ tầng cung cấp nước cho nông nghiệp và giống cho trồng trọt nông nghiệp.

– Một số trọng tâm xuất khẩu: (i) dịch vụ IT, viễn thông và lao động chuyên môn; (ii) sản phẩm chế tác công nghiệp và sản phẩm hóa dầu; (iii) dệt may và da, giầy; (iv) dược phẩm; (v) nông sản chế biến; (vi) hàng thủ công nghiệp.

* Chủ trương, chính sách nhằm tạo thuận lợi cho môi trường kinh doanh

– Thúc đẩy xuất khẩu: Ấn Độ đang thực hiện Chính sách ngoại thương 2015-2020. Theo đó, các công ty xuất khẩu, kể cả hàng hóa và dịch vụ, sẽ được thưởng từ 2-5% giá trị FOB hàng xuất và dùng phần thưởng đó bù vào chi phí nhập khẩu hàng liên quan và còn có thể chuyển cho nhà nhập khẩu khác sử dụng. Xuất khẩu các hàng thủ công mỹ nghệ, sách, đồ chơi, quần áo, qua thương mại điện tử cũng có thể được hưởng phần thưởng khuyến khích này. Nhiều chương trình khác trong Chính sách xuất khẩu như đối với Sản phẩm là công cụ lao động; Khu công nghệ điện tử phần cứng và phần mềm, Các hãng sản xuất hướng vào xuất khẩu, Các cụm doanh nghiệp vừa và nhỏ, … đều có những chính sách khuyển khích và biện pháp hỗ trợ riêng của Chính phủ để đạt mục tiêu $900 tỷ xuất khẩu đến năm 2019-2020.

Ấn Độ đang chuẩn bị xem xét lại chính sách thương mại quốc tế nhằm khuyến khích hơn cho xuất khẩu các sản phẩm sử dụng nhiều lao động và cân đối lại chính sách hỗ trợ của chính phủ để tránh gây ra phản đối của các nước trong thương mại quốc tế.

– “Make in India”, hay “trải thảm đỏ” cho các nhà đầu tư nước ngoài, thực hiện từ cuối năm 2014, nhằm thu hút FDI và công nghệ cao vào công nghiệp chế tác để xây dựng Ấn Độ thành một trung tâm chế tạo công nghiệp của thế giới. Cùng với đó là các chương trình Digital India, Skill India, Smart Cities, và Chính sách mua bán Quốc phòng mới 2016.

– Tự do hóa, hay thuận lợi hóa môi trường kinh doanh, đang là một ưu tiên của Chính phủ Ấn Độ. Bên cạnh nới lỏng các hạn chế FDI, cải cách thuế, hàng nghìn biện pháp lớn nhỏ đã được triển khải để cải thiện môi trường kinh doanh. Các biện pháp chính đang thực hiện gồm: chính sách một cửa, giải quyết thủ tục qua trực tuyến, giảm số lượng giấy tờ, thủ tục, ấn định thời gian hoàn thành thủ tục, và giải quyết phá sản. (Ví dụ giảm còn 30 ngày để lập một doanh nghiệp mới, còn 10-12 ngày để thông quan cho nhập khẩu, 3-4 năm giải quyết phá sản).

Đến nay, 100% FDI đã được phép vào hầu hết 25 ngành kinh tế. Một số ít lĩnh vực trong Quốc phòng, dược phẩm, ngành giải trí, hàng không, công nghệ sinh học, điện lực, dầu khí, báo chí, FDI được phép ở mức 26%-49%. Mức cao hơn đối với lĩnh vực có hạn chế sẽ qua phê duyệt của Chính phủ. Sáu chỉ tiêu quan trọng là giấy phép xây dựng, thực thi hợp đồng, trả thuế và giải quyết phát sản đã được cải thiện đáng kể.

– Từ tháng 7/2017, bắt đầu áp dụng hệ thống thuế GST, đây là hình thức thuế VAT hiện đại, thay cho gần 20 sắc thuế phức tạp, và khác nhau trước đó ở cấp TW và ở các bang. GST sẽ giúp giảm giá cho 70% các mặt hàng, giảm thời gian và chi phí vận chuyển, logistics đến 40-50%, và giúp GDP tăng thêm 1-1,5%.

* Các FTAs chính hiện đang tham gia

(i) India-Asean; (ii) South Asia FTA or SAFTA (India, Pakistan, Nepal, Sri Lanka, Banladesh, Bhutan and Maldives); (iii) ISLFTA (India-Sri Lanka); (iv) IMCECA (India-Malaysia); (v) ISCECA (India-Singapore); (vi) JICEPA (India-Japan); và (vii) IKCEPA (India-South Korea).

Một hiệp định tự do thương mại khu vực quan trọng mà Ấn Độ đang tham gia thương lượng và có nhiều khả năng kết thúc trong 1-2 năm tới là Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), gồm 16 nước trong đó có 10 nước ASEAN, Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc, New Zealand và Ấn Độ.

Các biện pháp phòng vệ thương mại và hàng rào kỹ thuật thường sử dụng

– Trong giai đoạn 2013-2018, Ấn Độ sử dụng chủ yếu các biện pháp chống phá giá. Ấn Độ đã áp 78 trường hợp chống phá giá, phần nhiều đối với hàng hóa từ Trung Quốc, và nhiều trường hợp là sản phẩm sắt thép, hóa chất và sợi tổng hợp. Việt Nam có 02 trường hợp là pin (cell batteries) và sợi (filament yarn).

– Ấn Độ cũng là nước thường đưa ra và thực thi các biện pháp phòng vệ thương mại qua WTO.. Thống kê cũng cho thấy Ấn Độ là nước đã khởi sự phòng vệ thương mại nhiều nhất mà có thông báo cho WTO (đến 2017, có 43 trường hợp).