Một số nét chính về chính sách kinh tế, thương mại đầu tư

Định hướng lớn trong chính sách thương mại, đầu tư

Thị trường chung của Liên minh châu Âu (EU), đồng tiền chung euro, sự mở rộng của EU, tăng cường quốc tế hóa nền kinh tế và sự thay đổi cơ cấu nhanh đã thống trị và thay đổi cơ bản khung chính sách kinh tế của Áo và kế hoạch hành động trong những năm trước.

Chính sách thương mại chung của các quốc gia thành viên EU thuộc thẩm quyền của Ủy ban Châu Âu. Kể từ khi Hiệp ước Lisbon có hiệu lực từ ngày 01/12/2009, các mục tiêu của chính sách thương mại chung bao gồm: xóa bỏ các hạn chế đối với đầu tư trực tiếp nước ngoài và các hàng rào phi thuế quan cũng như việc loại bỏ các hạn chế về thương mại và loại bỏ các rào cản hải quan. Điều này ảnh hưởng đến các lĩnh vực : thương mại hàng hóa và dịch vụ; quyền sở hữu trí tuệ; đầu tư trực tiếp nước ngoài. Chính sách thương mại chung của EU dựa trên các nguyên tắc thống nhất và được quy định tại Điều 206 et seq. của Hiệp ước Lisbon. Theo Hiệp ước Lisbon, Nghị viện Châu Âu (EP) có quyền quyết định chung trong chính sách thương mại (điều này liên quan đặc biệt đến sự tham gia của EP trong việc thông qua các Quy định xác định khuôn khổ cho việc thực hiện chính sách thương mại chung).

Áo là một trong những nước xuất khẩu hàng đầu thế giới và nền kinh tế phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu hàng hóa và dịch vụ. Đây là lý do tại sao thương mại tự do và không hạn chế với các thị trường thế giới là đặc biệt quan trọng. Các thị trường xuất khẩu tiềm năng quan trọng của Áo gồm: các nước phát triển lớn (Hoa Kỳ và Nhật Bản), các quốc gia mới nổi (Trung Quốc, Ấn Độ, Braxin), và các nước ở Đông và Đông Nam Âu cũng như vùng Biển Đen. Nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ đóng vai trò vô cùng quan trọng đối với Áo, việc giảm các hàng rào phi thuế quan là ưu tiên hàng đầu. Việc thực hiện hiệu quả và áp dụng các quy tắc thương mại phải là một phần của chính sách thương mại chung của EU để ngăn chặn các hoạt động thương mại không công bằng.

Nhằm giảm sự phụ thuộc vào các thị trường, đối tác trong khu vực Châu Âu, đặc biệt là trong nội bộ EU, gần đây Áo đã có các tín hiệu sẵn sàng thay đổi từ xu hướng bảo hộ thương mại thành mở cửa cho các quốc gia ngoài khối EU-28, đặc biệt là khu vực năng động như Châu Á – Thái Bình Dương. Áo sẵn sàng trở thành cầu nối giữa Trung Quốc và EU, mong thu hút được thêm các khoản đầu tư trong lĩnh vực thương mại điện tử và các ngành công nghiệp, ủng hộ sáng kiến “Vành đai và Con đường”. Để đạt được mục tiêu này, Áo sẽ gia tăng các đoàn doanh nghiệp sang khu vực Châu Á – Thái Bình Dương và xây dựng chiến lược xuất khẩu mở rộng trong năm 2018.

Trong lĩnh vực đầu tư, Hiệp ước về chức năng của Liên minh Châu Âu (TFEU) đã thành lập cơ quan mới thuộc EU phụ trách các khoản đầu tư trực tiếp từ ngày 01/12/2009. Kể từ đó, các điều khoản đầu tư có thể được đưa vào các hiệp ước của EU với các nước thứ ba. Sau hai năm rưỡi đàm phán gay gắt, Nghị viện Châu Âu và Hội đồng EU cuối cùng đã nhất trí một quy định liên quan đến việc thiết lập một thỏa thuận chuyển tiếp cho các hiệp ước đầu tư song phương (BIT) giữa các nước thành viên và các nước thứ ba. Văn bản này có hiệu lực vào ngày 09/01/2013, theo đó các BIT trước đây vẫn còn hiệu lực. Tuy nhiên, hiệu lực của BIT vẫn còn phụ thuộc vào sự cho phép của Ủy ban Châu Âu sau khi được thảo luận trong khuôn khổ “Ủy ban Hợp tác Đầu tư” mới thành lập (CIA). Áo hiện đã có hiệp ước đầu tư song phương với hơn 60 quốc gia trên toàn thế giới, 12 trong số đó được ký kết với các nước thành viên EU khác (Estonia, Latvia, Lithuania, Bulgaria, Romania, Hungary, Ba Lan, Cộng hòa Séc, Slovakia, Slovenia, Malta và Croatia).

Chính phủ Áo luôn hoan nghênh đầu tư trực tiếp nước ngoài, đặc biệt khi các khoản đầu tư có tiềm năng tạo việc làm mới trong các lĩnh vực công nghệ cao, thúc đẩy các ngành đòi hỏi nhiều vốn và tăng cường liên kết với nghiên cứu và phát triển (có thể được hưởng ưu đãi thuế đặc biệt). Giới quan chức cũng có ý thức đảm bảo rằng các khoản đầu tư phải tránh bất kỳ tác động tiêu cực nào đến môi trường. Áo là một quốc gia có thuế suất cao với gánh nặng thuế thu nhập cá nhân nặng nề và chi phí phi lương lao động cao. Tuy nhiên, do tỷ lệ thuế doanh nghiệp 25% tương đối thấp, Áo vẫn là địa điểm hấp dẫn để đặt trụ sở kinh doanh. Tính đến các điều chỉnh cơ sở thuế, các chuyên gia ước tính gánh nặng thuế doanh nghiệp hiệu quả không quá 22%. Ngoài ra, trong giai đoạn từ năm 2016-2017, Áo tiến hành cải cách sâu rộng chính sách thuế thu nhập, giảm đáng kể cho khối thu nhập thấp. Trong bối cảnh tăng trưởng và sức mua đang chững lại, mục tiêu của cải cách chính sách thuế lần này là kích thích khu vực doanh nghiệp,.

Áo không có chính sách hạn chế về khu vực hoặc địa lý đối với đầu tư nước ngoài. Ở một số vùng, Chính quyền địa phương có thể cung cấp các cơ sở và dịch vụ đặc biệt (“cluster package”) cho các nhà đầu tư nước ngoài. Ví dụ, chúng có thể bao gồm các ưu đãi cho các nhà sản xuất ô tô, nhà sản xuất các sản phẩm công nghệ cao hoặc các công nghệ môi trường. Công ty xúc tiến đầu tư quốc gia của Áo, Cơ quan kinh doanh Áo (ABA) thuộc sở hữu và điều hành bởi Chính phủ Áo, là đầu mối đầu tiên cho các công ty nước ngoài muốn thành lập doanh nghiệp tại Áo.

Thông tin về các Hiệp định thương mại Áo đã ký kết hoặc đang đàm phán có thể được tham khảo tại: https://www.export.gov/article?id=Austria-Trade-Agreements.

Thông tin về các Hiệp định thương mại EU đã ký kết hoặc đang đàm phán có thể được tham khảo tại: http://ec.europa.eu/trade/policy/countries-and-regions/negotiations-and-agreements/.

Các biện pháp phòng vệ thương mại và hàng rào kỹ thuật thường sử dụng

Là thành viên của EU, Áo áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại và hàng rào kỹ thuật trên cơ sở các quy định và quyết định của EU. Ngày 15/11/2017, Nghị viện Châu Âu đã thông qua với đa số phiếu tán thành Luật phòng vệ thương mại mới, với các sửa đổi về phương pháp xác định giá trị bình thường của một sản phẩm và ước tính thiệt hại đối với một ngành sản xuất nội khối do hành vi bán phá giá của nước ngoài. Quy định mới được đưa ra trong bối cảnh EU chuẩn bị loại bỏ các nước như Trung Quốc và Việt Nam ra khỏi danh sách các quốc gia có nền kinh tế “phi thị trường” mà theo đó EU áp dụng phương pháp luận “phi tiêu chuẩn” để tính toán thiệt hại do bán phá giá. Theo nghị định thư gia nhập WTO năm 2001 của Trung Quốc, EU và các thành viên WTO khác được kỳ vọng ​​sẽ từ bỏ sử dụng phương pháp luận “quốc gia tương tự” vào tháng 12/2016. Theo phương pháp này, EU so sánh giá sản phẩm bị điều tra bán phá giá với giá sản phẩm tương tự ở các nước thứ ba. Cách thức này không phù hợp với các quy định của WTO. Quy định mới này thực hiện hai bước đi quan trọng để phù hợp hơn với thực tiễn tiêu chuẩn của WTO. Gánh nặng chứng minh việc hoạt động trong một môi trường bị bóp méo với nền kinh tế phi thị trường bây giờ chính thức thuộc trách nhiệm của EU. Phương pháp mới không nêu tên các nền kinh tế phi thị trường cụ thể mà áp dụng chung đối với tất cả các nước.

Thông tin chi tiết về các quy định, quyết định và vụ điều tra liên quan đến phòng vệ thương mại xin tham khảo tại: http://ec.europa.eu/trade/policy/accessing-markets/trade-defence/.

Áo là thành viên tham gia Hiệp định về Tiêu chuẩn sản phẩm của WTO (GATT). Là thành viên của EU, Áo bắt buộc phải tuân theo các tiêu chuẩn của EU. Trong khi một số tiêu chuẩn EU đã ràng buộc về mặt pháp lý, một số khác vẫn có thể đang trong giai đoạn chuyển đổi hoặc đang chờ các hướng dẫn trong nước. Trong trường hợp không có tiêu chuẩn chung của EU, tiêu chuẩn quốc gia sẽ được áp dụng. Các tiêu chuẩn quốc gia của Áo được xây dựng và quản lý bởi Cơ quan Tiêu chuẩn Áo (Oesterreichisches Normungsinstitut – ON), một tổ chức phi lợi nhuận tư nhân được thành lập bởi Quốc hội Áo trong Đạo luật Tiêu chuẩn năm 1971. Đây là cơ quan Áo duy nhất được ban hành và xác nhận các tiêu chuẩn của Áo. ON cũng có thể cung cấp thông tin về các tiêu chuẩn phi chính phủ. ON xây dựng các tiêu chuẩn trong nhiều lĩnh vực khác nhau: quặng và kim loại, kỹ thuật cơ khí, xây dựng, sức khỏe và thiết bị y tế, vật liệu phi kim loại, hóa chất và các ngành công nghiệp liên quan, công nghệ đặc biệt, an toàn cá nhân, thực phẩm, môi trường và quản lý chất thải. Khoảng 90% các tiêu chuẩn là tự nguyện. Chuỗi các tiêu chuẩn quản lý chất lượng ISO 9000 là một trong những bộ tiêu chuẩn tự nguyện quan trọng nhất ở Áo và gần như trở thành yêu cầu trong nhiều ngành công nghiệp.

Thông tin về các đầu mối phụ trách các tiêu chuẩn kỹ thuật, bao gồm các hàng rào kỹ thuật trong thương mại và tiêu chuẩn vệ sinh – an toàn thực phẩm, xin tham khảo tại: https://www.bmdw.gv.at/Aussenwirtschaft/handelspolitik/WTO/Seiten/TBT-undSPS-EnquiryPoint(Auskunftsstelle).aspx.