Một số nét chính về chính sách kinh tế, thương mại đầu tư

Là nền kinh tế hàng đầu Châu Âu, Đức có quan hệ kinh tế thương mại với nhiều quốc gia trên thế giới, trong đó các đối tác thương mại hàng đầu của Đức là EU, Mỹ, Trung Quốc. Tại khu vực Châu Á, Thái Bình Dương, Việt Nam cũng là một trong những đối tác thương mại tiềm năng của Đức, hiện Việt Nam là thị trường có tốc độ phát triển nhanh đứng thứ ba ở khu vực sau Trung Quốc, Ấn Độ.

Các FTAs mà Đức tham gia hiện nay đều trong khuôn khổ chung của EU trong đó đã ký kết và có hiệu lực là các FTAs với một số nước Châu Âu ngoài EU và một số quốc gia khác, đáng chú ý có FTA ký giữa EU và Canada (CETA – hiện đang được áp dụng một phần) và FTA EU-Hàn Quốc. Mới đây nhất, ngày 17/7/2018, FTA EU – Nhật Bản đã được chính thức ký kết.

Là thành viên của EU, do vậy các biện pháp phòng vệ thương mại cũng như các rào cản kỹ thuật thường sử dụng cũng thống nhất trong khuôn khổ EU.

Về chính sách kinh tế, để duy trì nền kinh tế phát triển tốt và ổn định, có mức thặng dư thương mại và ngân sách cao, tỷ lệ thất nghiệp thấp, đồng thời khắc phục được những vấn đề xã hội liên quan đến lao động, giáo dục và việc làm, Chính phủ Đức đã thông qua chiến lược phát triển kinh tế tập trung vào các điểm lớn sau:

(1) Thúc đẩy đầu tư: Những năm tới đây chính phủ Đức sẽ bố trí ngân sách để đầu tư vào cơ sở hạ tầng, số hóa, mở rộng chương trình năng lượng tái tạo áp dụng trong lĩnh vực giao thông (xe chạy điện, động cơ hybrid tiết kiệm nhiên liệu…), bên cạnh đó thúc đẩy xây dựng và thông qua một chương trình thúc đẩy đầu tư chung của Châu Âu, chú trọng đầu tư vào mạng lưới giao thông cũng như nguyên, nhiên liệu chung của Châu Âu.

(2) Thúc đẩy sáng tạo: Là một nước công nghiệp, nên các ý tưởng và sáng tạo mang tính chất sống còn đối với kinh tế đặc biệt là trong các doanh nghiệp vừa và nhỏ, trụ cột của nền kinh tế Đức. Thông qua chương trình, các doanh nghiệp vừa và nhỏ có từ 500 lao động trở lên sẽ được hưởng các ưu đãi thuế trong các lĩnh vực nghiên cứu phát triển. Thúc đẩy và nhân rộng mô hình vườn ươm cho các doanh nghiệp Start-up để có thể tận dụng tối đa nguồn chất xám trong bối cảnh Công nghiệp 4.0 đang trở thành xu thế tất yếu toàn cầu.

(3) Chiến lược phát triển công nghệ thông tin 2025: Công nghệ thông tin ảnh hưởng không chỉ đến kinh tế, chính trị, xã hội, cuộc sống hàng ngày. Công nghệ thông tin tạo ra nhiều mô hình doanh nghiệp, kinh doanh kiểu mới có khả năng lấn át các mô hình kiểu cũ nên đỏi hỏi các doanh nghiệp phải sang tạo và có tính thích nghi cao, mang lại môi trường kinh doanh lành mạnh và minh bạch hơn nhưng cũng nhiều rủi ro hon như vấn đề an ninh mạng, bảo mật dữ liệu đòi hỏi phải có những quy định kịp thời và phù hợp với tình hình mới. Để có thể bắt kịp xu thế, Chính phủ Đức đã lên kế hoạch dự trù khoảng 100 tỷ Euro đến năm 2025 cho việc xây dựng và mở rộng phát triển cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin.

(4) Chính sách phát triển công nghiệp cho Đức và Châu Âu: Công nghiệp là ngành kinh tế quan trong nhất của Đức. Hàng năm công nghiệp chiếm tỷ trọng trên 22% giá trị GDP của Đức, cao hơn rất nhiều các quốc gia EU khác. Sự chênh lệch về trình độ phát triển trong lĩnh vực công nghiệp giứa Đức và các quốc gia khác của EU về lâu dài sẽ không có lợi cho nền kinh tế của cả khối và sẽ vì vậy ảnh hưởng đến kinh tế của Đức. Một chính sách phát triển công nghiệp chung cho Châu Âu đang được đưa ra bàn thảo với mục tiêu là đạt được tỷ trọng trung bình 20% GDP của ngành công nghiệp các nước EU. Đối với nước Đức, Chính phủ sẽ có các chính sách phát triển công nghệ trong các lĩnh vực công nghiệp trọng điểm như công nghệ pin sạch, công suất cao, phát triển động cơ chất đốt hiệu quả, thân thiện với môi trường có thể giảm thêm 20% lượng CO2 thải ra môi trường, Công nghiệp 4.0…

(5) Cải cách giáo dục: Hiện nay nền giáo dục của Đức có sự phân chia không đồng đều khi điều kiện học hành, cơ hội công việc của học sinh, sinh viên còn bị phụ thuộc các yếu tố như xuất thân, hoàn cảnh kinh tế của bản thân và gia đình. Việc cải thiện vấn đề này trong 10 năm tới là một trọng tâm phát triển trong chính sách phát triển tổng thể của Đức.

(6) Cải cách lao động việc làm và tiền lương: Cũng như giáo dục, thị trường lao động của Đức cũng đang có sự phân chia không đồng đều. Để cải cách điều này, Chính phủ Đức đang bàn thảo để đưa ra các biện pháp khắc phục như việc bổ sung các quy định về ký kết hợp đồng lao động, hay tăng mức lương tối thiểu cho lao động phổ thông, để đảm bảo công việc và cải thiện thu nhập cho người lao động, giảm một cách hiệu quả các công việc bán thời gian, trả lương thấp.

(7) Thúc đẩy toàn cầu hóa, chống chủ nghĩa bảo hộ: Kinh tế Đức là nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu và quá trình toàn cầu hóa, tự do thương mại. Lực lượng lao động Đức cũng phụ thuộc trực tiếp hay gián tiếp vào xuất khẩu, trung bình cứ 2 Euro thì 1 Euro thu được từ xuất khẩu. Xu thế bảo hộ đang gia tăng là một mối lo ngại và nguy cơ cho kinh tế Đức nên sẽ được chính phủ có các biện pháp phù hợp trong thời gian tới.

(8) Tiếp tục cải thiện, hoàn thiện chính sách thuế: Thu thuế là nguồn thu quan trọng nhất của Nhà nước. Nên việc tạo ra một chính sách thuế công bằng, đảm bảo vấn đề an sinh, tăng cường liên kết xã hội là vấn đề quan trọng hàng đầu được Chính phủ Đức quan tâm, xây dựng.