Hàn Quốc là đối tác đầu tư nước ngoài (ĐTNN) lớn nhất của Việt Nam với gần 9.500 dự án còn hiệu lực, tổng vốn đầu tư đăng ký đạt hơn 80,6 tỷ USD (chiếm 18,5%).
Năm 2021, dù chịu tác động của dịch Covid-19, đầu tư của Hàn Quốc vào Việt Nam vẫn đạt gần 5 tỷ USD và trong 10 tháng đầu năm 2022 đạt 3,9 tỷ USD.
Đối tác đầu tư nước ngoài lớn nhất của Việt Nam
Trên cơ sở tương đồng về văn hóa, gần gũi về địa lý, bổ trợ lẫn hau về phát triển kinh tế, chia sẻ những lợi ích chiến lược chung vì hòa bình và phát triển của mỗi nước ở khu vực, hai bên đã trở thành đối tác quan trọng hàng đầu của nhau trong nhiều lĩnh vực, trong đó, hợp tác đầu tư là điểm sáng.
Đầu tư của Hàn Quốc tại Việt Nam tập trung chủ yếu vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, điện tử, công nghệ cao, đô thị thông minh, logistic, xây dựng,…. Đây đều là các lĩnh vực phù hợp với chiến lược thu hút ĐTNN của Việt Nam.
Các dự án của Hàn Quốc thường có quy mô lớn, tác động tích cực tới phát triển kinh tế xã hội, góp phần quan trọng từng bước xây dựng các chuỗi cung ứng chiến lược tại Việt Nam. Các dự án gần đây mà Samsung, LG, Posco, Hyundai, Lotte, SK… đã đầu tư vào Việt Nam đã kéo theo rất nhiều nhà đầu tư vệ tinh, với vốn đầu tư hàng tỷ USD. Đặc biệt, vừa qua, hai dự án vào lĩnh vực bán dẫn của Amkor Technology và Hanamicron với tổng vốn đầu tư cam kết gần 3 tỷ USD sẽ góp phần hình thành hệ sinh thái bán dẫn và khi đi vào hoạt động sẽ nâng tầm vị thế của Việt Nam trên bản đồ bán dẫn toàn cầu.
Các nhà đầu tư Hàn Quốc luôn là nhà đầu tư nghiêm túc, tuân thủ pháp luật, quyết định đầu tư nhanh, quan tâm đến đời sống của người lao động và chia sẻ trách nhiệm xã hội. Đặc biệt trong giai đoạn Covid-19 vừa qua, doanh nghiệp Hàn Quốc đã rất nỗ lực vượt qua khó khăn, vừa thực hiện nghiêm túc các biện pháp phòng chống dịch, vừa duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh, không để gián đoạn sản xuất; đồng thời, đã có đóng góp rất ý nghĩa vào quỹ vaccine phòng chống Covid-19 của Việt Nam.
Về hợp tác phát triển, Việt Nam là đối tác hàng đầu mà Hàn Quốc cung cấp hỗ trợ phát triển (chiếm khoảng 20% tổng viện trợ của Hàn Quốc). Trong những năm gần đây, tổng viện trợ của Hàn Quốc dành cho Việt Nam hàng năm đạt hơn 500 triệu USD, chủ yếu vào các lĩnh vực: hạ tầng giao thông, đô thị; y tế; giáo dục, đào tạo; môi trường; năng lượng sạch, công nghệ thông tin…
Tính đến hết năm 2020, Hàn Quốc đã cam kết cung cấp cho Việt Nam khoảng 3,75 tỷ USD vốn vay ODA, và hiện nay còn 22 dự án đang triển khai sử dụng vốn vay ODA với tổng giá trị vốn vay khoảng gần 1,3 tỷ USD.
Về đầu tư của Việt Nam sang Hàn Quốc, hiện Việt Nam đã có 63 dự án đầu tư với vốn đầu tư đăng ký hơn 30 triệu USD, đứng thứ 34/79 quốc gia, vùng lãnh thổ có đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài. Các dự án có quy mô vốn nhỏ, chủ yếu trên lĩnh vực khoa học công nghệ, phát triển phần mềm, công nghiệp chế biến chế tạo và thương mại…
Nhìn về tương lai, quan hệ Việt Nam – Hàn Quốc vẫn còn nhiều dư địa để phát triển. Nội lực dồi dào, nhu cầu phục hồi kinh tế sau đại dịch, các xu hướng lớn trên thế giới như chuyển đổi số, cách mạng công nghiệp 4.0, tăng trưởng xanh đang mở ra nhiều cơ hội để Việt Nam và Hàn Quốc cùng tìm kiếm những động lực tăng trưởng mới và thúc đẩy phát triển bền vững, thịnh vượng chung của khu vực và thế giới.
Trong bối cảnh đó, hai bên có rất nhiều điểm thuận lợi để tăng cường quan hệ hợp tác đầu tư giữa hai nước trong thời gian tới. Đặc biệt trong thời gian qua, Chính phủ Việt Nam đã có nhiều chủ trương, chính sách quyết liệt nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nước ngoài nói chung và Hàn Quốc nói riêng, tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, hấp dẫn;
Bên cạnh đó, doanh nghiệp Hàn Quốc luôn tin tưởng đối với quyết sách của Chính phủ Việt Nam, coi Việt Nam là điểm đến cho những dự định tương lai; nền kinh tế hai nước có mối quan hệ tương hỗ, bổ trợ cho nhau…
Tuy có nhiều điểm thuận lợi nêu trên nhưng hợp tác đầu tư giữa Việt Nam – Hàn Quốc vẫn còn đối mặt với một số tồn tại như: vấn đề hạ tầng, nhân lực chất lượng cao, kết nối doanh nghiệp trong nước tham gia chuỗi cung ứng,….
Định hướng, giải pháp thời gian tới
Việt Nam chủ trương thu hút đầu tư có chọn lọc, lấy chất lượng, hiệu quả, công nghệ và bảo vệ môi trường là tiêu chí đánh giá chủ yếu, phù hợp với Chiến lược và Kế hoạch tăng trưởng xanh của Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững.
Theo đó, ưu tiên thu hút đầu tư trong các lĩnh vực: công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, nghiên cứu phát triển, có sự lan tỏa, liên kết với doanh nghiệp Việt Nam, thúc đẩy kinh tế số, kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn và đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững kinh tế xã hội của Việt Nam.
Với định hướng nêu trên, để chuẩn bị đón làn sóng đầu tư chất lượng cao, trong đó có làn sóng đầu tư của Hàn Quốc, Việt Nam đã và đang có những sự chuẩn bị cần thiết về đất sạch trong khu công nghiệp, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, rà soát để bổ sung nguồn năng lượng, phát triển công nghiệp phụ trợ, cải thiện môi trường đầu tư, thành lập tổ công tác để hỗ trợ các nhà đầu tư. Để góp phần phát triển nâng tầm quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam – Hàn Quốc, xin đề xuất một số giải pháp trong thời gian tới như sau:
(1) Thúc đẩy hợp tác đầu tư trong các lĩnh vực ưu tiên như: (i) công nghệ cao, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo; (ii) kinh tế xanh, kinh tế số, chuyển đổi số; (iii) năng lượng sạch, đô thị thông minh, đô thị sinh thái, dịch vụ chất lượng cao; (iv) các khu công nghiệp xanh.
(2) Phối hợp đẩy mạnh liên kết kinh tế trong khu vực, phát huy hiệu quả của Hiệp định VKFTA, tận dụng lợi thế từ Hiệp định RCEP.
(3) Hỗ trợ doanh nghiệp hai nước kết nối kinh doanh, đặc biệt tạo điều kiện cho các doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi cung ứng sản xuất. Các doanh nghiệp Hàn Quốc tăng cường chuyển giao công nghệ, xây dựng các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) tại Việt Nam chia sẻ kinh nghiệm, kiến thức về chuyển đổi số, quản trị doanh nghiệp cho các doanh nghiệp Việt Nam.
Việt Nam và Hàn Quốc đã gắn bó trong suốt chặng đường 30 năm qua và trong tương lai. Trên con đường đó, các Bộ, ngành và các địa phương của Việt Nam luôn đồng hành cùng các nhà đầu tư Hàn Quốc để kinh doanh thuận lợi, hiệu quả và thành công, góp phần vun đắp mối quan hệ hợp tác tốt đẹp giữa hai nước.
Đỗ Nhất Hoàng
Cục trưởng Cục Đầu tư Nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư
