Trong những năm gần đây, Chủ tịch Tập Cận Bình và Tổng thống Rodrigo Duterte đã dành nhiều nỗ lực thúc đẩy quan hệ song phương, duy trì hòa bình và hữu nghị, mở rộng hợp tác kinh tế thương mại và tăng cường giao lưu nhân dân giữa hai nước. Hai nhà lãnh đạo đã gặp nhau 6 lần kể từ năm 2016; các trao đổi cấp cao giữa hai nước được duy trì thường xuyên, giúp giải quyết các bất đồng tạo động lực thúc đẩy quan hệ hợp tác hai nước phát triển trong các lĩnh vực bao gồm chống khủng bố, cứu trợ nhân đạo, khắc phục thiên tai và gìn giữ hòa bình. Cơ chế tham vấn song phương Trung Quốc – Philippines về Biển Đông hoạt động trơn tru. Trung Quốc là đối tác thương mại, đầu tư và là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Philippines. Trong năm 2019, tổng trao đổi thương mại hai nước đạt 60 tỷ USD, tăng 9,5% so với năm 2018; số dự án đầu tư mới của các công ty Trung Quốc tại Philippines có tổng trị giá 6,24 tỷ USD; tổng số khách du lịch Trung Quốc đến Philippines là 1,74 triệu người, tăng 38% so với năm 2018. Trung Quốc giúp xây dựng 14 trường học ở Mindanao với tổng số 50 lớp học có khả năng đáp ứng cho 2000 học sinh sở tại. Hai bên thiết lập hơn 30 cặp tỉnh và thành phố kết nghĩa và các trung tâm văn hóa tại mỗi nước.
Hợp tác giữa hai nước trong khuôn khổ các tổ chức, diễn đàn hợp tác khu vực phát triển mạnh mẽ. Đảm nhận cương vị nước điều phối quan hệ Trung Quốc – ASEAN từ tháng 8/2018, Philippines đã tích cực thúc đẩy hợp tác Trung Quốc – ASEAN, biến hợp tác này trở thành hình mẫu cho hợp tác, điều phối quốc tế trong khuôn khổ Sáng kiến “Vành đai Con đường” (BRI). Trung Quốc và các nước ASEAN bao gồm Philippines đã tích cực thúc đẩy tham vấn về COC nhằm duy trì hòa bình, tăng cường tình hữu nghị và thúc đẩy hợp tác trong khu vực. Trong chuyến thăm Philippines của Chủ tịch Tập Cận Bình cuối năm 2018, hai nước nhất trí thiết lập quan hệ hợp tác chiến lược toàn diện, đưa ra phương hướng và các yêu cầu mới cho sự phát triển của quan hệ hai nước trong tương lai.
Hợp tác về cơ sở hạ tầng là sự gắn kết chính giữa BRI và chương trình “Xây, Xây, Xây” của Philippines. Philippines xếp thứ 96 trong Báo cáo cạnh tranh toàn cầu 2019 của Diễn đàn kinh tế thế giới và cần phải tăng cường đầu tư. Trong khi đó, sau hơn 4 thập kỷ phát triển nhanh nhờ đổi mới và mở cửa, Trung Quốc đã tạo ra thị trường xây dựng lớn nhất trên thế giới và nhóm các doanh nghiệp xây dựng có năng lực cạnh tranh toàn cầu. Tháng 11/2018, hai nước ký MOU hợp tác trong khuôn khổ BRI khẳng định quyết tâm tăng cường hợp tác về cơ sở hạ tầng. Tổng thống Duterte tham dự cả hai hội nghị lần thứ nhất và thứ hai Diễn đàn Cấp cao hợp tác quốc tế Vành đai và Con đường tại Bắc Kinh, cho thấy sự ủng hộ của cá nhân Tổng thống về tăng cường hợp tác trong lĩnh vực này.
Về triển vọng hợp tác, thương mại hai chiều hiện nay đã gấp 800 lần so với thời điểm hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao. Từ năm 2018, Trung Quốc là thị trường xuất khẩu lớn nhất cho sản phẩm chuối của Philippines; dừa của Philippines lần đầu tiên được xuất sang Trung Quốc trong năm 2019 và hai bên cũng đã đạt thỏa thuận đưa trái bơ của Philippines vào thị trường Trung Quốc. Tại Hội chợ nhập khẩu quốc tế Trung Quốc 2019 (CIIE2019), các doanh nghiệp Philippines đã nhận được các đơn đặt hàng có trị giá 300 triệu USD. Hai nước cũng có nhiều tiến triển trong hợp tác đầu tư. Tháng 7/2019, DITO, một công ty liên doanh giữa China Telecom và Eudena Corp của Philippines đã nhận được giấy phép thứ 3 trong việc vận hành hệ thống viễn thông ở Philippines. Các tập đoàn Gezhouba Group Co. Ltd. và Panhua Group của Trung Quốc tỏ quan tâm và đang thương thảo về triển khai các dự án đầu tư tại Philippines. Nhìn chung, chiều hướng tổng thể của các dự án đầu tư của Trung Quốc tại Philippines cả trong khuôn khổ liên chính phủ và kênh đầu tư thương mại thông thường là tích cực, thu hút hàng tỷ đô la vốn đầu tư và tạo nhiều việc làm cho sở tại, đóng vai trò quan trọng thúc đẩy quan hệ kinh tế, giao lưu nhân dân giữa hai nước./.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc)
