Sau khi ông Biden được cho là đã chiến thắng trong cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ, các hãng truyền thông Nhà nước và độc lập của Trung Quốc đã đồng loạt đưa ra các dự báo về chính sách của ông Biden với Trung Quốc theo đó ông sẽ sử dụng thỏa thuận giai đoạn 1 như một lá bài trong đàm phán.
Tờ Nhân dân nhật báo ngày Chủ nhật đã đăng xã luận “Hồi sinh lại các cuộc đàm phán thương mại là then chốt để khôi phục phần nào sự hiểu biết và tin tưởng trong quan hệ Mỹ – Trung”. Xã luận cho rằng thương mại là một trong những sợi dây cuối cùng kết nối hai bên, mà Thỏa thuận giai đoạn 1 là một minh chứng. “Nếu cần cài đặt lại quan hệ, Thỏa thuận giai đoạn 1 chính là bước khởi đầu”.
Ngày 09/11/2020, Tờ Bưu điện Hoa Nam cho rằng các cố vấn “xem Biden như một nhà lãnh đạo biết điều và có tư duy đa phương hơn Trump” dù cho nhiều cựu quan chức chính quyền Mỹ cho rằng “gần như chắc chắn ông Biden sẽ không nhượng cho Trung Quốc một thỏa thuận dễ chịu hơn”. Bài báo trích dẫn lời của Yu Wanli, Giáo sư Quan hệ quốc tế tại Đại học Văn hóa và Ngôn ngữ Bắc kinh cho rằng Trung Quốc sẽ mong muốn đàm phán lại thỏa thuận nhưng cho rằng ông Biden sẽ sử dụng Thỏa thuận như một lá bài để đạt được thêm những nhân nhượng về sở hữu trí tuệ và nhân quyền.
Carl Fey, giáo sư về kinh doanh quốc tế tại Đại học kinh doanh Aalto, Phần Lan đăng một bài viết trên China Global Television Network cho rằng quan hệ Mỹ – Trung “chắc chắn sẽ được cải thiện dưới thời ông Biden” nhưng cho rằng “hiện chưa rõ chính xác là ông Biden sẽ làm gì đối với thuế đánh vào hàng hóa Trung Quốc” nhưng chắc chắn là ông sẽ không gỡ bỏ thuế và có thể sử dụng chúng như đòn bẩy trong các cuộc đàm phán thương mại với Trung Quốc; dự đoán ông Biden sẽ can dự nhiều hơn với WTO và phát triển một chiến lược rõ ràng và nhất quán với Trung Quốc và “cách tiếp cận này phù hợp với Trung Quốc hơn cách thức nhất thời và hay thay đổi của Tổng thống Trump”.
Tờ Thời báo Hoàn cầu đăng bài viết cho rằng “việc ông Biden bước vào Nhà trắng là một cơ hội để có được những đột phát trong việc nối lại các cuộc trao đổi cấp cao và xây dựng lại lòng tin giữa hai nước lớn”.
Hồ Tích Tiến, Tổng Biên tập Thời báo Hoàn cầu đăng tweet vào hôm thứ hai cho biết “Trung Quốc vẫn chưa chúc mừng ông Biden ngay như các nước Phương tây”, “Trung Quốc cần giữ khoảng cách lớn hơn với cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ để tránh rơi vào tranh cãi nội bộ. Điều này cho thấy Trung Quốc tôn trọng nước Mỹ như một chỉnh thể”.
Về mặt chính thức, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc bình luận về chiến thắng của ông Biden nói “chúng tôi nhận được tin ông Biden đã tuyên bố chiến thắng trong cuộc tranh cử, chúng tôi hiểu rằng kết quả bầu cử sẽ được xác nhận theo luật và thủ tục của Mỹ”; khẳng định Trung Quốc “quyết tâm bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ an ninh quốc gia và lợi ích phát triển”, cho rằng Trung Quốc và Mỹ nên xử lý những khác biệt hiện có trên cơ sở tôn trọng lẫn nhau và không can thiệp vào công việc nội bộ của mỗi bên.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc)
