1. Trung Quốc và Hoa Kỳ tranh cãi về phán quyết của WTO đối với các biện pháp phòng vệ của Hoa Kỳ về pin năng lượng mặt trời.
Ngày 27/9/2021, Inside Trade đưa tin Trung Quốc đã phản đối phán quyết của một Ủy ban thuộc WTO về biện pháp phòng vệ của Hoa Kỳ đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc có thành phần là các tấm pin năng lượng mặt trời, cho rằng phán quyết này sẽ có “những tác động có hại một cách có hệ thống”. Năm 2018, Mỹ đã áp đặt các biện pháp phòng vệ đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc có một số tế bào quang điện silicon tinh thể. Cũng năm đó, Trung Quốc đã khiếu kiện các biện pháp của Hoa Kỳ tại WTO. Đầu tháng 9/2021, Ủy ban xử lý tranh chấp này đã đưa ra phán quyết, cho rằng các biện pháp của Hoa Kỳ không vi phạm các qui định của WTO. Tuần trước, Trung Quốc đã kháng cáo, cho rằng phán quyết ban đầu này đã sai lệch nghiêm trọng và sẽ dẫn đến việc lạm dụng các biện pháp phòng vệ và phá hoại nghiêm trọng hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ. Trung Quốc cho rằng ủy ban đã hạ thấp các tiêu chuẩn pháp lý đối với các biện pháp phòng vệ; không khách quan trong đánh giá khi dựa vào Báo cáo của Ủy ban Thương mại Quốc tế của Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ hoan nghênh phán quyết nhưng cho rằng chiến thắng đã đạt được với “cái giá phải trả rất cao” khi một ngành công nghiệp phát triển mạnh của Hoa Kỳ về cơ bản đã bị đè bẹp trước sự dư thừa năng lực một cách phi thị trường trong lĩnh vực này của Trung Quốc. Hoa Kỳ cáo buộc Trung Quốc cố gắng sử dụng hệ thống giải quyết tranh chấp của WTO như một phương tiện để tạo ra các qui tắc mới; cho rằng Trung Quốc đã phạm những lỗi cơ bản trong tranh chấp này. Hoa Kỳ cũng cáo buộc Trung Quốc tìm cách lách các biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp của Mỹ bằng cách chuyển hoạt động sang các nước khác.
2. Kinh tế Hoa Kỳ vẫn tỏ ra vững mạnh, nhưng có nhiều nguy hiểm ở phía trước
Ngày 27/9/2021, The New York Times có bài đánh giá rằng Hoa Kỳ đã đạt các thành tựu dễ dàng của phục hồi kinh tế và sắp tới sự phát triển kinh tế sẽ bước sang giai đoạn mới với nhiều rủi ro. Các nhà hàng và rạp chiếu phim đã được mở lại. Tuy nhiên, Hoa Kỳ sẽ gặp nhiều khó khăn trong việc thúc đẩy mạng lưới vận tải và sự thiếu hụt vật liệu bán dẫn. Các khó khăn này cùng với sự khó lường của các biến thể Covid-19 có thể khiến nền kinh tế hậu đại dịch của Hoa Kỳ đi chệch hướng. The New York Times cho rằng một rủi ro tiềm ẩn khác là các nhà lãnh đạo chính trị điều hành sai các nền kinh tế lớn nhất và lớn thứ hai thế giới. Ở Hoa Kỳ, sự bế tắc đối với việc nâng trần nợ công liên bang có thể đưa quốc gia này đến bờ vực vỡ nợ. Còn ở Trung Quốc, các hệ quả từ các vấn đề tài chính của nhà phát triển bất động sản Evergrande đang đặt ra câu hỏi về sự tăng trưởng dựa trên nợ và bất động sản của quốc gia này.
Sau cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-2009, thách thức lớn đối với sự phục hồi là sự thiếu hụt nhu cầu. Người lao động và năng lực sản xuất dồi dào, nhưng trong nền kinh tế không có đủ chi tiêu để tạo ra năng lực làm việc. Tuy nhiên, giai đoạn hiện nay lại là tình trạng ngược lại. Hiện nay có rất nhiều nhu cầu (nhờ vào khoản tiết kiệm, hàng nghìn tỷ đô la kích thích liên bang và mức lương tăng nhanh), nhưng các công ty đang gặp khó khăn trong việc tìm đủ nhân công và nguyên liệu để đáp ứng nhu cầu. Các tàu chở container đang bị tắc tại các cảng Nam California, chờ đến lượt dỡ hàng phục vụ cho kỳ nghỉ lễ sắp tới. Các nhà sản xuất ô tô đã phải ngừng hoạt động để đợi chất bán dẫn. Các nhà xây dựng đã rất khó khăn để có được cửa sổ, thiết bị gia dụng và các sản phẩm quan trọng khác cần thiết để hoàn thiện ngôi nhà mới. Và các nhà hàng đã cắt giảm giờ làm việc vì thiếu đầu bếp. Những sự thiếu hụt này đã làm chậm quá trình phát triển kinh tế và khiến sự phát triển kinh tế Hoa Kỳ trở nên không vững chắc./.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ)
