Tại Diễn đàn kinh tế Việt Nam – “Fitch on Vietnam” diễn ra ngày 8/6 tại Hà Nội, Tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế Fitch đánh giá cao đà tăng trưởng tích cực của Việt Nam, trong đó, có các tín hiệu đặc biệt khả quan như thu hút vốn đầu tư nước ngoài tăng mạnh, tập trung chủ yếu vào các ngành xuất khẩu và điện tử; dự trữ ngoại hối được tăng cường; nợ nước ngoài được kiểm soát chặt chẽ …
Tăng trưởng sẽ đạt 6,7% trong năm 2018
Fitch đã đưa Việt Nam vào nhóm những nền kinh tế có triển vọng tích cực từ tháng 5/2017, Fitch cũng đã nâng xếp hạng nhà phát hành nợ dài hạn bằng ngoại tệ (IDR) của Việt Nam từ mức BB- lên BB với triển vọng ổn định, do dự trữ ngoại hối tăng kết hợp với tăng trưởng kinh tế mạnh mẽ. Như vậy, “So với các nước mới nổi cũng như các nước đang được xếp hạng tín nhiệm BB khác, Việt Nam hiện có tốc độ tăng trưởng cao. Tăng trưởng GDP đạt trên 6% năm 2017 và vẫn tiếp tục được dự báo sẽ đạt mức 6,7% trong năm 2018 và các năm tiếp theo. Đây là một trong những yếu tố quan trọng trong việc nâng xếp hạng tín nhiệm cho Việt Nam”, Phó Giám đốc, Chuyên gia phân tích cao cấp của Fitch tại Việt Nam Sagarika Chandra nhận định.
Cũng theo vị chuyên gia này, động lực chính để Fitch nâng xếp hạng đối với Việt Nam là sự duy trì ổn định kinh tế vĩ mô, khả năng chống chọi với rủi ro bên ngoài mạnh hơn và đáp ứng được các tiêu chí về tài chính cần thiết để đảm bảo mức xếp hạng BB.
Cụ thể, sự cải thiện của các chính sách kinh tế tập trung vào đẩy mạnh hoạt động kinh tế vĩ mô; Sự tăng cường nguồn dự trữ ngoại hối thông qua việc Chính phủ ban hành cơ chế tỷ giá hối đoái linh hoạt từ đầu năm 2016 và cam kết hạn chế mức nợ quốc gia cũng như tái cơ cấu các doanh nghiệp nhà nước (SOE). Trong các yếu tố này, hoạt động kinh tế vĩ mô bền vững và tăng dự trữ ngoại hối là hai yếu tố quan trọng nhất trong quan điểm xếp hạng của Fitch.
Trong năm 2017, tăng trưởng GDP của Việt Nam đã đạt mức 6,8%, so với mức 6,2% của năm 2016, được hỗ trợ bởi lĩnh vực sản xuất theo định hướng xuất khẩu và tiếp tục tăng trưởng về dịch vụ. Trên cơ sở trung bình 5 năm, tăng trưởng GDP thực tế vào cuối năm 2017 của Việt Nam đạt 6,2%, cao hơn mức trung bình 3,4% của các nước được xếp hạng BB.
Trong khi đó, thị trường ngoại hối của Việt Nam đã được cải thiện đáng kể trong năm 2017, với dự trữ ngoại hối tăng khoảng 12 tỷ USD lên 49 tỷ USD trong năm 2017, từ mức 37 tỷ USD của năm 2016. Bên cạnh đó, nợ chính phủ, theo tính toán của Fitch, cũng giảm xuống chỉ còn 52,4% GDP trong năm 2017 từ mức 53,4 % của năm 2016.
Theo dự báo của Fitch, kinh tế Việt Nam có thể đạt mức tăng trưởng 6,7% trong năm 2018, trở thành một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất khu vực châu Á – Thái Bình Dương và nhanh nhất trong số các nước xếp hạng tín dụng BB.
Ngoài ra, tại diễn đàn, nhiều chuyên gia cũng đánh giá kinh tế Việt Nam hiện hội tụ nhiều điểm mạnh, kết hợp các yếu tố trong và ngoài nước, liên quan đến dòng đầu tư, lao động, năng suất các ngành nông nghiệp, chế biến, chế tạo… tạo nên một cấu trúc bền vững.
Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố tích cực, Chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam Sebastian Eckardt đã chỉ ra một vài rủi ro và thách thức đối với nền kinh tế trong thời gian tới: “Nền kinh tế Việt Nam có độ mở cao nên sẽ có nguy cơ chịu tác động từ các yếu tố bên ngoài, như các cuộc chiến thương mại, giá dầu tăng cao, những bất ổn về địa chính trị… Ngoài ra, chính sách thắt chặt tiền tệ của các ngân hàng trung ương cũng sẽ ảnh hưởng lớn đến nền kinh tế thế giới và tất nhiên, Việt Nam không nằm ngoài vòng ảnh hưởng ấy.
Để đạt được mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, chính sách tiền tệ của Việt Nam cần hướng đến việc duy trì tốc độ tăng trưởng tín dụng bền vững và lạm phát ổn định. Bên cạnh đó, lĩnh vực tài chính công cũng cần được cải thiện thông qua việc cắt giảm các khoản nợ Chính phủ và nợ xấu tiềm ẩn.
Triển vọng kinh tế của Việt Nam đầy hứa hẹn
Trước tình trạng chủ nghĩa bảo hộ tăng cao, đi kèm với những căng thẳng thương mại leo thang giữa các nền kinh tế lớn trên thế giới, sẽ gây ảnh hưởng như thế nào tới Việt Nam, Giám đốc về xếp hạng quốc gia khu vực châu Á – Thái Bình Dương Stephen Schwartz cho rằng, kinh tế của Việt Nam đang được hưởng lợi từ dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn, giúp ngành sản xuất theo định hướng xuất khẩu phát triển nhanh chóng. Do đó, việc tăng cường bảo hộ thương mại toàn cầu có thể làm suy yếu các nền kinh tế định hướng xuất khẩu như Việt Nam.
Tuy nhiên, có một yếu tố giảm nhẹ đó là các bạn hàng của Việt Nam rất đa dạng. Vì thế, mặc dù Mỹ và Trung Quốc nằm trong số các nước xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam, chiếm lần lượt khoảng 21% và 16% tổng xuất khẩu trong năm 2017, Việt Nam cũng phụ thuộc vào các thị trường khác, chẳng hạn như châu Âu (19%) và các thị trường khác ở châu Á.
Xét về triển vọng, ông Stephen Schwartz cho rằng, Việt Nam vẫn sẽ hấp dẫn đầu tư trực tiếp nước ngoài vì lợi thế chi phí sản xuất thấp. Ngoài ra, Việt Nam có vị trí tương đối cao so với những nền kinh tế có cùng xếp hạng BB khác (của Fitch) trong bộ Chỉ số lợi nhuận kinh doanh của Ngân hàng Thế giới (WB). Trong ngắn hạn, Việt Nam thực sự có thể hưởng lợi từ việc chuyển hướng sản xuất, mặc dù về lâu dài, nền kinh tế này, cũng giống như của các nước có định hướng xuất khẩu khác, sẽ phải hứng chịu những tác động tiêu cực nếu một cuộc chiến thương mại kéo dài xảy ra.
Đánh giá triển vọng kinh tế của Việt Nam đầy hứa hẹn, nhưng chuyên gia Stephen Schwartz vẫn đưa ra cahr báo, với mức xếp hạng BB, Việt Nam vẫn cần 2 lần nâng hạng nữa, lên BB+ và sau đó BBB-, trước khi Fitch cho rằng Việt Nam là thị trường đáng đầu tư. Điều này cho thấy tại đây vẫn tồn tại những rủi ro kéo dài đối với ổn định kinh tế vĩ mô, trong đó có tăng trưởng tín dụng nhanh và những vấn đề mang tính cố hữu chưa được giải quyết trong lĩnh vực ngân hàng. Bên cạnh đó là những rủi ro cao về nợ, xuất phát từ các khoản bảo lãnh của chính phủ đối với các doanh nghiệp Nhà nước cũng như chi phí tái cấp vốn ngân hàng.
Nga Phương
