Theo Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn, 11 tháng năm 2023, dự kiến xuất khẩu cà phê của Việt Nam đạt 1,36 triệu tấn, trị giá thu về gần 3,5 tỷ USD.
Bộ trên cho biết, xuất khẩu cà phê sẽ dần tăng trở lại khi Việt Nam đã bước vào thu hoạch cà phê niên vụ 2023 – 2024. Niên vụ cà phê mới bắt đầu khi giá xuất khẩu cà phê bình quân tháng 10/2023 của Việt Nam tiếp tục lập mức cao kỷ lục mới 3.603 USD/tấn, tăng 8,9% so với tháng 9/2023 và tăng 40,7% so với tháng 10/2022.
Tính chung 10 tháng năm 2023, giá xuất khẩu bình quân cà phê đạt mức 2.535 USD/tấn, tăng 10,6% so với cùng kỳ năm ngoái.
Ông Đỗ Xuân Hiền, Chánh Văn phòng Hiệp hội Cà phê-Cacao Việt Nam (Vicofa) cũng cho biết, kết thúc niên vụ 2022-2023 (từ tháng 10/2022 đến tháng 9/2023), xuất khẩu cà phê đạt 1,66 triệu tấn, giảm 4,5% so với niên vụ 2021-2022, nhưng kim ngạch đạt 4,08 tỷ USD, tăng 3,4% nhờ giá bán tăng cao. Đây là mức kim ngạch cao nhất trong các niên vụ từ trước đến nay, giá xuất khẩu cà phê trung bình đạt 2.451 USD/tấn, tăng 5,5% so với niên vụ trước.
Tuy nhiên, Vicofa dự đoán, sản lượng tiếp tục giảm khoảng 10% do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu; diện tích trồng xen tăng, người nông dân sẽ đầu tư vào các cây trồng có hiệu quả kinh tế cao hơn như sầu riêng, cây ăn trái khác. Thị trường khởi sắc có thể sẽ khiến người dân thu hái cà phê khi còn xanh, chưa đạt chất lượng về độ chín khi mới đầu vụ.
Để cà phê Việt Nam vươn xa, theo các doanh nghiệp, trong khi các nước trên thế giới, các vùng cà phê sản xuất bài bản, chất lượng nâng cao thì Việt Nam cũng phải tăng chất lượng và khả năng cạnh tranh để không mất thị trường.
Ông Nguyễn Như Cường, Cục trưởng Cục Trồng trọt, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng, việc người dân thu hái quả chưa chín có thể do giá cà phê đang cao nên thu hái sớm để tránh mất trộm, nhất là tại các nương cà phê xa khu dân cư, khó bảo vệ.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn về việc thu hái cà phê đúng thời điểm, đúng kỹ thuật đối với từng loại cà phê. Theo đó, sản phẩm thu hoạch có tỷ lệ quả chín đạt từ 90% trở lên và tỷ lệ tạp chất không quá 2%; đợt tận thu cuối vụ, tỷ lệ quả chín đạt trên 80%.
Cục Trồng trọt cho biết, hiện cả nước có hơn 710.000 ha cà phê. Việt Nam hiện đứng thứ 6 thế giới về diện tích cây cà phê. Tuy nhiên, nhờ năng suất cao nhất thế giới nên Việt Nam đạt sản lượng cà phê thu hoạch hàng năm lớn thứ hai thế giới, từ 1,75 – 1,85 triệu tấn.
Trong tổng số hơn 710.000 ha, Việt Nam mới chỉ có hơn 185.000 ha diện tích cà phê đạt chứng nhận sản xuất bền vững, với các chứng nhận: Utz Certified, Rainforest, 4C, VietGAP…
Theo các doanh nghiệp, các địa phương cần quy hoạch vùng cà phê trọng điểm; đẩy mạnh tái canh, áp dụng quy trình sản xuất cà phê bền vững có chứng nhận VietGAP, 4C, Rainforest, hữu cơ… để đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu gắt gao của các thị trường quốc tế.
Hiện thị trường nhập khẩu cà phê lớn nhất của Việt Nam là Liên minh châu Âu (EU), tiếp đến là Mỹ, Nhật Bản… Tuy xuất khẩu cà phê sang Trung Quốc chưa chiếm tỷ trọng cao, song nhiều doanh nghiệp Việt cũng đang quan tâm tới thị trường này. Bởi, Trung Quốc có tốc độ nhập khẩu cà phê tăng bình quân hơn 25%/năm. Giới trẻ nước này ngày càng thích cà phê hơn trà.
Cà phê Việt Nam đang có cơ hội xuất khẩu sang Trung Quốc, thị trường có tiềm năng lớn với sức mua cao. Tuy nhiên, đây cũng là thị trường cạnh tranh cao, đòi hỏi các doanh nghiệp cần đầu tư vào đa dạng hóa sản phẩm cà phê đặc sản, cà phê chế biến và đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng khắt khe.
Mai Hương
