Theo South China Morning Post – Luật pháp rất cần thiết nhưng việc quản trị AI hiệu quả và đáng tin cậy của các công ty sẽ trở thành động lực ngày càng quan trọng cho tăng trưởng và lợi thế cạnh tranh.
Khi công bố Chiến lược trí tuệ nhân tạo (AI) quốc gia được cập nhật vào đầu tháng này, Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Tài chính Singapore, Ông Lawrence Wong cho biết nước này “tin tưởng vào tiềm năng biến đổi của AI” và có kế hoạch tăng gấp ba số nhân tài AI lên 15.000 người.
Hầu hết các doanh nghiệp ở châu Á – Thái Bình Dương đều có chung quan điểm tích cực này. Theo khảo sát CEO Outlook Pulse mới nhất của EY, 70% CEO trong khu vực coi AI là động lực thúc đẩy hiệu quả và đổi mới.
Nhưng AI cũng đi kèm với những rủi ro về kỹ thuật, xã hội, đạo đức và an ninh mà Chính phủ Singapore cũng phải thừa nhận. Vì vậy, khi các doanh nghiệp châu Á-Thái Bình Dương thúc đẩy đầu tư vào AI – dự kiến đạt 78,4 tỷ USD mỗi năm vào năm 2027 – họ sẽ tìm kiếm các nhà hoạch định chính sách để thiết lập các khung pháp lý rõ ràng.
Việc này đang được tiến hành. Một số chính phủ đã đăng ký các nguyên tắc tự nguyện cấp cao, chẳng hạn như Nguyên tắc AI của Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đang tiến hành xây dựng và ban hành quy định.
Sự đồng thuận toàn cầu đang nổi lên tại Hội nghị thượng đỉnh về sự an toàn của AI diễn ra trong hai ngày tại Anh. Sự kiện tháng 11 quy tụ đại diện chính phủ và doanh nghiệp từ 28 quốc gia, bao gồm Hoa Kỳ, Trung Quốc và Ấn Độ, cũng như Liên minh Châu Âu. Một tuyên bố mang tính bước ngoặt cam kết hợp tác nhằm đảm bảo AI được sử dụng theo cách “lấy con người làm trung tâm, đáng tin cậy và có trách nhiệm”.
Phần lớn thời gian của hội nghị thượng đỉnh tập trung vào các rủi ro dài hạn, bao gồm cả mối đe dọa hiện hữu được suy đoán của AI đối với nhân loại. Nhưng những rủi ro trong ngắn hạn – từ xâm phạm quyền riêng tư và vi phạm quyền sở hữu trí tuệ đến truyền bá thông tin sai lệch và duy trì thành kiến xã hội – là những mối lo ngại chính đáng hơn đối với đại đa số các doanh nghiệp đang theo đuổi đầu tư vào AI.
Các công ty này có thể được hưởng lợi từ các khung quy định và chính sách xung quanh AI, điều này không chỉ bảo vệ người tiêu dùng mà còn rất quan trọng trong việc thiết lập đủ niềm tin vào AI để duy trì sự lan rộng và nhận ra tiềm năng của nó.
Các tập đoàn công nghệ hàng đầu nhận ra điều này. Mặc dù theo truyền thống, họ lo ngại về các quy định kìm hãm sự đổi mới, nhưng họ hiểu rằng việc xoa dịu những lo lắng về AI là rất quan trọng đối với sự phát triển của nó. Khu vực tư nhân có thể chưa đồng ý với các chi tiết cụ thể của các quy định do các nhà hoạch định chính sách ban hành nhưng Alphabet, Microsoft và nhà phát triển OpenAI của ChatGPT đều hỗ trợ quy định về AI dưới một số hình thức.
EU đã áp dụng cách tiếp cận toàn diện nhất, với việc tập trung vào sử dụng và dựa trên rủi ro. Gần đây, họ đã đồng ý về Đạo luật AI, dự kiến sẽ có hiệu lực trong các giai đoạn từ năm 2026, bao gồm các biện pháp sâu rộng để bảo vệ công dân. Nó cũng bao gồm các tác nhân trong chuỗi giá trị AI, bao gồm các nhà phát triển, nhà triển khai, nhà nhập khẩu và doanh nghiệp sử dụng các hệ thống AI này.
Tại Hoa Kỳ, sắc lệnh hành pháp gần đây của Tổng thống Joe Biden đã tạo tiền đề cho các tiêu chuẩn liên bang mới về an toàn, bảo mật và độ tin cậy của AI.
Trung Quốc cũng đang soạn thảo Luật AI toàn diện. Cho đến nay, trái ngược với cách tiếp cận toàn diện đối với quy định mà EU theo đuổi, Trung Quốc đã liên tục đưa ra các quy định nhắm vào các ứng dụng hoặc biểu hiện cụ thể của AI. Ví dụ, để đối phó với sự phát triển nhanh chóng của AI, Trung Quốc đã công bố các quy định tạm thời đối với các nhà cung cấp công nghệ, có hiệu lực vào giữa tháng 8.
Tuy nhiên, không phải tất cả các chính phủ đều đang tìm cách đẩy nhanh quá trình phát triển và ban hành luật AI. Cảnh báo về sự đổi mới không mấy thoải mái, Thủ tướng Anh Rishi Sunak hỏi: “Làm thế nào chúng ta có thể viết luật có ý nghĩa đối với những điều mà chúng ta chưa hiểu đầy đủ?”
Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á, vốn có vẻ ủng hộ cách tiếp cận tương đối tự do, hy vọng sẽ hoàn thiện Hướng dẫn ASEAN tự nguyện về Quản trị và Đạo đức AI vào đầu năm tới.
Tuy nhiên, các CEO của Đông Nam Á nhận thức rõ về nhược điểm của AI, đồng thời thừa nhận rằng cần phải nỗ lực nhiều hơn nữa để giải quyết các rủi ro từ các cuộc tấn công mạng đến thông tin sai lệch và giả mạo sâu. Hai phần ba số người được khảo sát cho rằng cộng đồng doanh nghiệp cần tập trung vào ý nghĩa đạo đức của AI, cùng tỷ lệ cho rằng các doanh nghiệp chưa làm đủ để quản lý những hậu quả không lường trước được.
Trong mọi trường hợp, các công ty có tham vọng toàn cầu cần đảm bảo tuân thủ các quy tắc và hướng dẫn nghiêm ngặt hơn ở những nơi khác. Giống như các công ty làm việc với EU phải tuân thủ Quy định bảo vệ dữ liệu chung (GDPR), Đạo luật AI của EU cũng có ý nghĩa quan trọng ngoài lãnh thổ, vì nó bao gồm tất cả các hệ thống AI ảnh hưởng đến “thể nhân” ở EU, bất kể hệ thống ở đâu. được phát triển hoặc quản lý.
Bất chấp tình trạng quản lý còn non trẻ, các tập đoàn đang ưu tiên đầu tư vào AI một cách đúng đắn: suy cho cùng, những doanh nghiệp thành công sẽ là những doanh nghiệp sớm kết hợp kỹ thuật dữ liệu và AI vào mọi việc họ làm.
Như được nhấn mạnh trong một cuộc khảo sát gần đây khác của EY, các doanh nghiệp đầu tư vào AI nhận thấy việc quản lý các vấn đề liên quan đến độ chính xác, đạo đức và quyền riêng tư sẽ đòi hỏi những thay đổi đáng kể trong hoạt động quản trị của họ. Nhưng rất ít người thực hiện các bước theo hướng đó: chỉ khoảng 1/3 số tổ chức trên toàn cầu có chiến lược quản trị toàn doanh nghiệp cho AI.
Vì AI còn ở giai đoạn sơ khai nên nhiều công ty thiếu năng lực nội bộ để phát triển các quy trình quản trị này hoặc tin tưởng rằng sáng kiến của họ sẽ tuân thủ các yêu cầu quy định phức tạp và phát triển nhanh chóng.
Đó là một khoảng cách họ cần phải thu hẹp. Quản trị AI đáng tin cậy và hiệu quả sẽ trở thành động lực ngày càng quan trọng cho tăng trưởng và lợi thế cạnh tranh, đặc biệt là trước sự thay đổi trong thái độ của công chúng, với mối lo ngại làm lu mờ sự phấn khích. Quy định là cần thiết và có thể nâng cao niềm tin vào AI và việc áp dụng nó. Các công ty có vai trò của mình trong việc xây dựng niềm tin vào AI. Điều đó bắt đầu với một thứ được tôn vinh theo thời gian như sự đổi mới của AI: quản trị tốt.
