Với những làn nước xanh ngọc bích và những hòn đảo phủ đầy rêu, vịnh Hạ Long ở miền Bắc Việt Nam là một trong những điểm đến nổi tiếng nhất của đất nước, thu hút du khách từ khắp nơi trên thế giới. Vào năm 2023, vịnh Hạ Long đã đón khoảng 2,6 triệu lượt khách quốc tế, chiếm 21% tổng số khách du lịch nước ngoài của Việt Nam.
Tuy nhiên, tỉnh Quảng Ninh, nơi có vịnh Hạ Long, hiện đã có một diện mạo khác. Quảng Ninh gần đây đã trở thành tỉnh thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) lớn nhất Việt Nam, vượt qua Hà Nội, TP.HCM và các trung tâm kinh tế khác, nhờ vào sự đa dạng hóa chuỗi cung ứng toàn cầu và một cảng mới tại thành phố cảng gần đó.
Theo dữ liệu từ Tổng cục Thống kê Việt Nam, Quảng Ninh đã dẫn đầu các tỉnh và năm thành phố lớn của cả nước về thu hút FDI trong năm ngoái, với 3,1 tỷ USD. Tỉnh Thái Bình đứng thứ hai với 2,68 tỷ USD, tiếp theo là tỉnh Bắc Giang với 1,53 tỷ USD.
Dự báo, Quảng Ninh sẽ đón thêm 1 tỷ USD FDI trong quý đầu tiên của năm 2024 và có khả năng vượt mốc 3 tỷ USD cho năm thứ hai liên tiếp.
Tỉnh này, có biên giới đất liền và biển với Trung Quốc, bắt đầu thu hút sự chú ý khi cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung leo thang. Với vị trí gần Trung Quốc và đường bờ biển dài 250 km, Quảng Ninh được coi là một trong những địa điểm lý tưởng cho các công ty chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Những yếu tố này giữ cho các chuỗi cung ứng hiện tại của Trung Quốc tiếp tục hoạt động và tạo thuận lợi cho việc vận chuyển hàng hóa.
Ngoài ra, số lượng nhà máy điện khí hóa lỏng (LNG) và năng lượng gió tại tỉnh này gần đây cũng tăng lên. Điều này phản ánh một sự chuyển dịch năng lượng lớn khi Quảng Ninh có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú, bao gồm hơn 90% trữ lượng than của Việt Nam. Các ngành công nghiệp như công nghệ pin quang điện mặt trời, thiết bị điện tử và hóa dầu cũng đang mở rộng tại tỉnh này.
Dự án công nghệ pin quang điện của Jinko Solar PV Việt Nam có thể là dự án lớn nhất và mang tính biểu tượng nhất trong số các dự án này. Với tổng số vốn đăng ký hơn 34,65 nghìn tỷ đồng (1,5 tỷ USD), dự án này được tài trợ bởi một công ty Trung Quốc.
Ba tỉnh đứng đầu bảng xếp hạng FDI năm 2023 đều nằm quanh Hải Phòng. Là một trong năm thành phố lớn nhất của Việt Nam, Hải Phòng xếp thứ tư trong bảng xếp hạng, thu hút 1,48 tỷ USD FDI.
Việc khai trương Cảng quốc tế Lạch Huyện vào năm 2018 tại Hải Phòng đã thúc đẩy sự phát triển của thành phố và các khu vực xung quanh. Cảng lớn đầu tiên tại miền Bắc có độ sâu 14 mét. Trước khi cảng này được mở, khu vực chỉ có một cảng nông, hầu như không thể tiếp nhận các tàu container lớn.
Cao tốc 04, kết nối với Hà Nội, cũng được khai trương cùng thời điểm. Ngoài ra, việc mở Cao tốc 06 vào năm 2022, kết nối Hải Phòng với thành phố Móng Cái, gần biên giới Trung Quốc, là một yếu tố quan trọng thúc đẩy Quảng Ninh.
Một yếu tố thuận lợi khác đối với thành phố là Vingroup, tập đoàn lớn nhất Việt Nam, được cho là có mối quan hệ gần gũi với chính quyền và nhận được sự ưu đãi. Tập đoàn này đã xây dựng nhà máy ô tô điện VinFast tại Hải Phòng.
Trước đây, các trung tâm đầu tư của Việt Nam chủ yếu là Hà Nội và TP.HCM, hai thành phố lớn nhất. Tuy nhiên, chi phí lao động và giá thuê khu công nghiệp trong những năm gần đây đã tăng cao.
Theo Sufex Trading, một công ty Nhật Bản giúp các công ty Nhật Bản gia nhập Việt Nam, giá thuê đất tại các khu công nghiệp ở Hà Nội dao động từ 100 đến 170 USD mỗi mét vuông, tăng so với mức 90 đến 120 USD vào khoảng năm 2019. Giá thuê tại TP.HCM dao động từ 160 đến 270 USD, tăng từ mức 130 đến 160 USD.
Trong khi đó, giá thuê tại các khu công nghiệp ở Quảng Ninh dao động từ 80 đến 100 USD, so với 60 đến 70 USD trước đại dịch.
Chi phí nhân công cũng thấp hơn ngoài các đô thị lớn. Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam, mức lương trung bình hàng tháng tại Hà Nội năm 2022 là 8,86 triệu đồng (385 USD). Tại TP.HCM là 9,1 triệu đồng, nhưng tại Quảng Ninh là 7,03 triệu đồng.
“Khu vực xung quanh Hải Phòng sẽ tiếp tục là điểm đến phổ biến của các công ty nước ngoài,” ông Hirokazu Tsuchiya, Giám đốc Điều hành Nhật Bản của DEEP C, một khu công nghiệp lớn trải dài giữa Hải Phòng và Quảng Ninh, nơi Pegatron và nhà cung cấp Apple USI đặt nhà máy, cho biết, đồng thời chỉ ra rằng giá đất và chi phí lao động đang tăng cao tại Hải Phòng. “Các tỉnh lân cận như Quảng Ninh và Thái Bình có chi phí thấp hơn, và tiện ích gần như không khác gì Hải Phòng,” ông nói.
Tầm quan trọng chiến lược của tỉnh Quảng Ninh cũng được thể hiện trong các kế hoạch phát triển đường sắt của tỉnh. Bộ Kế hoạch và Đầu tư Việt Nam đã thông báo vào thứ Ba rằng công tác xây dựng hai tuyến đường sắt cao tốc nối Hà Nội với Trung Quốc sẽ bắt đầu trước năm 2030. Các đoàn tàu dự kiến sẽ dừng tại Hải Phòng và Quảng Ninh.
Mặc dù số lượng các công ty muốn gia nhập Quảng Ninh có thể sẽ tăng lên, nhưng vẫn có một số mối lo ngại.
Một trong số đó là yêu cầu đầu tư lớn hơn. Theo một số công ty đã gia nhập Quảng Ninh, số tiền đầu tư tối thiểu mỗi hecta đã được nâng lên 8 triệu USD, từ mức 5 triệu USD, điều này phản ánh mong muốn của chính quyền địa phương thu hút các công ty lớn hơn. Một vấn đề khác là chi phí lao động. Nhiều công ty Trung Quốc và Hàn Quốc đang nâng mức lương để thu hút nhân tài.
(theo Nikkei Asia)
