Quan hệ thương mại Mỹ-Châu Âu đã bị ảnh hưởng bởi thuế thép và nhôm của Trump. Mặc dù chính quyền Biden đã đình chỉ nhưng vẫn chưa rút lại thuế quan. Tại cuộc họp Ủy ban Thương mại và Công nghệ Mỹ-Châu Âu mới nhất, hai bên lần đầu tiên nhấn mạnh hợp tác để đối đầu với các đối thủ cạnh tranh chung.
Thương mại và công nghệ: Liên minh Mỹ-Âu có thể cạnh tranh với Trung Quốc? Khi Trung Quốc ngày càng trở thành một cường quốc công nghệ, Liên minh Châu Âu và Mỹ hy vọng sẽ theo dõi sát. Tuy nhiên, “Ủy ban Thương mại và Công nghệ” mới được thành lập có thể gặp phải những khác biệt, và những nỗ lực tương tự trước đó đã không mang lại kết quả hoàn toàn khả quan. Hội đồng Thương mại & Công nghệ Mỹ-EU, một nền tảng hợp tác mới giữa Mỹ và Liên minh Châu Âu, đã tổ chức cuộc họp đầu tiên tại Pittsburgh vào thứ Tư (29/9/2021). Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác xuyên Đại Tây Dương trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn và chống lại các hành vi thương mại không công bằng của “các nước có nền kinh tế phi thị trường.” Tại cuộc họp đầu tiên, hai bên đã đưa ra một tuyên bố chung dài 17 trang, nhất trí tiếp tục duy trì và rà soát việc kiểm soát xuất khẩu và đầu tư, đồng thời khẳng định sẽ phát triển “sáng tạo và đáng tin cậy” và “tôn trọng nhân quyền phổ biến và dân chủ chung”, hệ thống AI và hứa sẽ hợp tác tái cân bằng chuỗi cung ứng chất bán dẫn.
Điều đáng chú ý là mặc dù Trung Quốc không được đề cập trực tiếp trong tuyên bố chung giữa hai bên, nhưng nền kinh tế lớn thứ hai thế giới lại có mặt khắp nơi trong tuyên bố, đặc biệt khi đề cập đến những lo ngại do “các quốc gia có nền kinh tế phi thị trường” gây ra. Tuyên bố đề cập: “Chúng tôi sẽ đoàn kết và tiếp tục bảo vệ các doanh nghiệp, người tiêu dùng và người lao động của chúng tôi khỏi các hành vi thương mại không công bằng, đặc biệt là các hành vi thương mại bao gồm các quốc gia có nền kinh tế phi thị trường phá hoại hệ thống thương mại thế giới.” Tại cuộc họp, Mỹ và Châu Âu cũng chú ý đến các chủ đề như lao động cưỡng bức, trí tuệ nhân tạo, quyền riêng tư kỹ thuật số và bảo vệ các nhà hoạt động nhân quyền trực tuyến, đồng thời nhất trí giám sát đầu tư nước ngoài trong các lĩnh vực chính và kiểm soát xuất khẩu các sản phẩm nhạy cảm.
Hãng tin AP đưa tin, Nhà Trắng coi cuộc gặp này là cơ hội để một lần nữa thúc đẩy sự phối hợp và hợp tác giữa Mỹ và Châu Âu nhằm chống lại các hành vi ép buộc và thương mại không công bằng do Bắc Kinh đưa ra. Một nguồn tin nói với hãng tin AP rằng chính phủ Mỹ dự kiến sẽ nhấn mạnh sau cuộc họp rằng Mỹ và Châu Âu sẽ tiếp tục làm việc cùng nhau để chống lại các hành vi kinh tế không công bằng của Trung Quốc và các nước khác. Nhưng vẫn chưa rõ mức độ quan tâm của người Châu Âu để gây áp lực lớn hơn lên Bắc Kinh. Trong các bài phát biểu ngắn gọn trước công chúng, cả Mỹ và phái đoàn Ủy ban Châu Âu đều không nhấn mạnh mối quan hệ hợp tác Mỹ-Châu Âu với Trung Quốc.
Tại Mỹ, các cuộc đàm phán Hội đồng Thương mại & Công nghệ Mỹ-EU do Ngoại trưởng Mỹ Blinken, Đại diện Thương mại Katherine Tai và Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo chủ trì, và tại Châu Âu do Phó Chủ tịch Điều hành Liên minh Châu Âu Margrethe Vestager và Valdis Dombrovskis chủ trì. Hội đồng Thương mại & Công nghệ Mỹ-EU là một ý tưởng được Tổng thống Mỹ Biden đề xuất khi ông tham dự hội nghị thượng đỉnh G7 ở Brussels vào tháng 6/2021. Thời điểm đó, ông đang cố gắng sửa chữa mối quan hệ Mỹ-Âu bị ảnh hưởng bởi các chính sách của Trump chống lại các đối thủ và đồng minh thương mại trong nhiệm kỳ của mình. Mối quan hệ giữa hai bên lại gặp phải sóng gió gần đây do liên minh an ninh AUKUS của Mỹ, Anh và Australia. Về vấn đề này, Raimundo nói rằng tranh chấp Ấn Độ – Thái Bình Dương đang gây tranh cãi không thuộc phạm vi ủy quyền của Hội đồng Thương mại & Công nghệ Mỹ-EU, và vấn đề này đã không được thảo luận trong cuộc hội đàm. Tổng thống Blinken phát biểu: “Mỹ và Liên minh Châu Âu có mong muốn hợp tác chặt chẽ, và một tinh thần hợp tác phi thường”. Tuy nhiên, xung đột thương mại lớn giữa hai bên, Mỹ áp thuế đối với thép và nhôm, và EU áp thuế trả đũa đối với bourbon và đầu máy xe lửa của Mỹ, đã không được thảo luận tại cuộc họp lần này.
AFP đưa tin, theo một nguồn tin từ Châu Âu, không có hành động cụ thể nào được công bố tại cuộc họp này, nhưng 10 nhóm làm việc chuyên nghiệp đã đưa ra các lĩnh vực chính cần chú ý trước cuộc họp tiếp theo. Trong số đó, nhóm công tác về kiểm soát xuất khẩu sẽ họp lại vào ngày 27/10/2021.
