Giai đoạn 2010-2023, Việt Nam có diện tích nuôi tôm nước lợ đạt 644.000 -737.000 ha, xuất khẩu tôm đến khoảng 100 quốc gia với 5 thị trưởng lớn như: châu Âu, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Trung Quốc Hàn Quốc… Việt Nam trở thành nước cung cấp tôm đứng thứ hai thế giới với giá trị xuất khẩu chiếm 13-14% tổng giá trị xuất khẩu tôm của toàn thế giới.
Thông tin trên được Cục Thủy sản (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) đưa ra tại Hội thảo “Xây dựng mô hình nuôi tôm hiệu quả và phòng bệnh trên tôm nuôi”.
Theo Cục Thủy sản, ngành tôm Việt Nam vẫn còn một số khó khăn nhất định như, hộ nuôi ứng dụng khoa học kỹ thuật và công nghệ còn thấp (đạt 18,9% tổng diện tích thả nuôi), chưa chủ động nguồn giống (phụ thuộc nguồn tự nhiên), liên kết trong chuỗi sản xuất tôm còn lỏng lẻo và giá thành sản xuất cao, năng lực cạnh tranh thấp.
Theo ông Võ Văn Phục – chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Thủy sản sạch Việt Nam, cho biết, ngành tôm Việt đang đối mặt 3 thách thức. Đó là sức cầu giảm, cạnh tranh nguồn cung nguyên liệu giá rẻ từ nước ngoài và thách thức lớn từ bệnh tôm, nhất là bệnh vi bào tử trùng (EHP) trên tôm.
Công ty của ông Phục có trang trại nuôi tôm với 245 ao, nuôi 2 vụ/năm, tỷ lệ thành công 95%. “Nhiều năm qua, người nuôi tôm luôn đau đầu với bệnh EHP. Khi tôm bị bệnh này, làm tăng chi phí và giảm thu nhập cho người nuôi”, ông Phục nhấn mạnh.
Theo ông Phục, muốn nuôi tôm thành công, người nuôi phải hiểu thổ nhưỡng vùng nuôi. Theo đó, cần kết hợp hai yếu tố: Thuận theo tự nhiên và áp dụng khoa học kỹ thuật.
“Bệnh EHP thường xuất hiện vào cuối vụ 1, kéo dài từ tháng 4 đến tháng 8. Do vậy người nuôi cần tập trung thả nuôi vào tháng 12. Nguyên nhân bệnh EHP đến từ con giống. Trong lúc khâu quản lý còn bất cập, người nuôi nên tìm mua con tôm giống ở những cơ sở có uy tín, để tránh rước họa vào thân”, ông Phục cảnh báo.
Ông Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản cho biết, để ngành tôm Việt Nam phát triển trong thời gian tới, các địa phương cần tổ chức lại sản xuất nhằm giảm diện tích nuôi nhỏ lẻ; ứng dụng các quy trình kỹ thuật để giảm chi phí sản xuất, từ đó nâng cao được tính cạnh tranh sản phẩm tôm Việt Nam với các nước.
Cùng với đó, cơ quan quản lý nhà nước cần quản lý chặt chẽ con giống, đảm bảo con giống sạch bệnh và tuân thủ các quy định của pháp luật; kiểm soát tốt chất lượng thức ăn, giá thức ăn, triển khai các hình thức sản xuất giúp người nuôi tôm đạt hiệu quả.
Theo ông Huỳnh Ngọc Nhã, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Sóc Trăng, trước những khó khăn thách thức về biến đổi khí hậu, dịch bệnh, giá vật tư đầu vào tăng cao và giá tôm thương phẩm giảm nhưng diện tích thả tôm ở Sóc Trăng vẫn giữ đạt ở mức thả nuôi hàng năm khoảng 50.500 ha, sản lượng ước tính đến cuối năm 2023 đạt 210 nghìn tấn và giá trị xuất khẩu ước tính trên 900 triệu USD.
Về phía doanh nghiệp, ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta (Sóc Trăng) cho biết, hiện nay tỷ lệ nuôi tôm thành công ở Việt Nam khá thấp chỉ đạt 40% nên giá thành tôm ở Việt Nam khá cao, để người nuôi tôm đạt năng suất và giảm được giá thành sản xuất. Do đó, ông Lực đề nghị ngành chức năng quan tâm thực hiện tốt quản lý và sản xuất nguồn giống (đảm bảo tôm giống sạch bệnh) và quan tâm xử lý môi trường nước.
Khánh Ly
