Một nghiên cứu của Viện Quản lý Ngân hàng Bangladesh (BIBM) cho thấy sự gia tăng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) làm giảm các khoản nợ xấu (NPL) ở các nền kinh tế tiên tiến, nhưng nó không có tác động như vậy đối với các khoản nợ xấu ở Bangladesh.
Số nợ xấu trong lĩnh vực ngân hàng ở Bangladesh là 961,16 tỉ Tk vào cuối tháng 6/2020, chiếm 9,16% tổng số khoản vay đã giải ngân.
BIBM đã trình bày báo cáo trong hội thảo trực tuyến có tiêu đề “NPL ở các ngân hàng Bangladesh: Viễn cảnh kinh tế vĩ mô và ngân hàng” vào ngày hôm qua (25/11).
Báo cáo cho biết tốc độ tăng trưởng GDP và nợ xấu tỷ thường lệ nghịch bởi vì GDP thực tế tăng trưởng dương và mạnh thường tạo ra thu nhập nhiều hơn, điều này giúp cải thiện khả năng trả nợ của người đi vay, do đó góp phần giảm nợ xấu. Điều thú vị là tốc độ tăng trưởng GDP của Bangladesh không ảnh hưởng đến nợ xấu của các ngân hàng.
Md Alamgir, phó giáo sư tại BIBM, người đã trình bày báo cáo cho biết: “Điều này là do sự hiện diện của một số lượng đáng kể những người cố tình không trả nợ đúng hạn”. Ông cho biết lãi suất cho vay trung bình của các ngân hàng có tác động lớn đến nợ xấu, đồng thời cho rằng cả cơ quan quản lý và chủ ngân hàng có thể hỗ trợ người vay ở Bangladesh bằng cách tính lãi suất thấp hơn và do đó tăng khả năng trả nợ của họ. Theo Alamgir, việc nợ xấu tăng cả về số lượng và tỷ lệ phần trăm của tổng các khoản vay được giải ngân có liên quan đến khủng hoảng tài chính hoặc thất bại ngân hàng hoặc cả hai, và nó tác động tiêu cực đến đầu tư tư nhân.
Báo cáo khuyến nghị phát triển một hệ thống chia sẻ dữ liệu kết nối giữa các ngân hàng và Ngân hàng Bangladesh để các bên cho vay có thể tiến hành kiểm tra lý lịch để xác định các con nợ xấu, “Sau đó, các ngân hàng sẽ chỉ chấp thuận các khoản vay khi kiểm tra độ tin cậy của người đi vay và ý tưởng này có thể được phát triển từ hệ thống điện toán đám mây”.
Phó thống đốc Ngân hàng Bangladesh SM Moniruzzaman cho biết quản lý nội bộ mạnh và quản trị tốt của các ngân hàng có thể làm giảm tỷ lệ nợ xấu. Ông cho rằng có một tâm lý hài lòng về việc Bangladesh không ở vị trí quá tệ trong số các quốc gia thuộc Hiệp hội Hợp tác Khu vực Nam Á, nhưng vẫn cần cải thiện để mức nợ xấu lên mức có thể chấp nhận được. Phó thống đốc cho rằng, các ngân hàng cũng cần đánh giá đúng đối tượng đi vay để hạn chế nợ xấu càng nhiều càng tốt.
Md Akhtaruzzaman, Tổng giám đốc BIBM, cho biết việc giám sát và các ngân hàng đánh giá tốt đối với người vay là rất quan trọng để giảm nợ xấu. Một vấn đề lớn khác đối với sự gia tăng nợ xấu là sự chậm trễ trong quá trình xét xử để thanh lý các khoản thế chấp.
Md Ataur Rahman Prodhan, Giám đốc điều hành của Ngân hàng Sonali cho biết, một vụ kiện đã được đệ trình vào năm 1985 nhưng vẫn chưa được giải quyết. Vì vậy, ngân hàng vẫn không thể thanh lý thế chấp và đưa tiền vào sổ sách của mình. Trong hầu hết các trường hợp, các ngân hàng không thể bán tài sản thế chấp do các quy trình pháp lý kéo dài. Tuy nhiên nhiều người đi vay giỏi thậm chí không có bất cứ thứ gì để thế chấp và tận dụng một khoản vay cho dự án có nhiều tiềm năng. Theo ông “Vì vậy, bảo đảm hay thế chấp không phải là giải pháp cho nợ xấu”.
Giám đốc điều hành Ngân hàng Sonali khuyến nghị củng cố thị trường vốn. Nhiều người đi vay giỏi cuối cùng dư thừa tài chính do sự cạnh tranh phi đạo đức giữa những người cho vay, dẫn đến việc họ cũng trở thành những người không trả được nợ. Do thị trường vốn hoạt động kém hiệu quả, các ngân hàng cho vay với thời hạn dài hơn và điều này tạo ra sự không phù hợp trong huy động vốn.
Syed Waseque Md Ali, giám đốc điều hành của First Security Islami Bank, cho biết các ngân hàng cần duy trì trách nhiệm giải trình trong việc cho vay tiền. Nhưng nó có thể không khả thi trong trường hợp có áp lực chính trị và đây là những loại cho vay trở thành nợ xấu trong hầu hết các trường hợp. Giám sát là rất quan trọng vì một khoản vay tốt có thể trở nên xấu do không có sự giám sát, ông nói và khuyến nghị ngân hàng trung ương nên hình thành cơ sở dữ liệu để người cho vay có thể có được dữ liệu xác thực về người đi vay. Ông Ali cũng khuyến nghị tìm cách cung cấp các khoản vay với lãi suất thấp hơn như một động lực cho những người đi vay tốt, với lý do rằng lãi suất dành cho khách hàng tốt không nên bằng lãi suất dành cho khách hàng xấu.
Syed Mahbubur Rahman, Giám đốc điều hành Mutual Trust Bank, cho biết trong khi cho vay, điều rất quan trọng là phải tìm ra lý do thực sự người vay sử dụng khoản vay đó. Nhưng lĩnh vực ngân hàng thiếu nhân lực có trình độ, điều này cản trở việc đánh giá và giám sát thích hợp. Ông kiến nghị, Ngân hàng trung ương nên theo dõi hội đồng quản trị của các ngân hàng để xem họ có hiểu biết về ngân hàng để điều hành các cơ sở một cách đúng đắn hay không. Theo ông, lãi suất cao không phải lúc nào cũng dẫn đến nợ xấu.
Giám đốc điều hành MTB đã xin phép thực hiện kiểm toán của riêng đối với các công ty trước khi cung cấp các khoản vay, với lý do là bây giờ có quá nhiều công ty xếp hạng tín nhiệm nên định giá của họ không phải lúc nào cũng đáng tin cậy.
Theo báo cáo BIBM, do sự lây lan của Covid-19, các doanh nghiệp sẽ bị ảnh hưởng và số lượng nợ xấu sẽ tăng lên khi đại dịch kết thúc. Các ngân hàng phải duy trì sự cảnh giác để cơ sở phân loại các khoản nợ khấu trừ của ngân hàng trung ương cung cấp trong năm nay không bị lạm dụng. Báo cáo khuyến nghị không cho phép một người đi vay có thể vay vốn từ nhiều ngân hàng, tăng cường hiệu quả quản lý và để đại lý ngân hàng giám sát người vay từ bên trong doanh nghiệp của họ.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Bangladesh)
