Theo Reuters, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cho biết hôm thứ Hai Washington đã ký các thỏa thuận thương mại có thể thực thi với Tokyo không cần sự chấp thuận của Quốc hội.
Trong một lá thư gửi tới Quốc hội Hoa Kỳ do Nhà Trắng công bố, ông Trump thông báo ông dự định tham gia vào các thỏa thuận về hàng rào thuế quan và thương mại kỹ thuật số “trong những tuần tới”, và thông báo cho các nhà lập pháp rằng các thỏa thuận thuế quan này sẽ được thực hiện theo điều khoản của luật thương mại cho phép tổng thống Mỹ thực hiện cắt giảm thuế đối ứng bằng cách tuyên bố.
Cả hai thỏa thuận đều không yêu cầu một cuộc bỏ phiếu tại Quốc hội theo quy trình phê duyệt được gọi là “nhanh chóng-fast track”. Năm ngoái Chính quyền Trump đã thông báo cho Quốc hội rằng họ sẽ theo đuổi các cuộc đàm phán với Nhật Bản theo phương pháp này.
Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu ông có đồng ý không áp dụng thuế quan an ninh quốc gia đối với các phương tiện và phụ tùng ô tô của Nhật Bản hay không. Tránh thuế quan “Mục 232” lên tới 25% đối với ô tô, phụ tùng ô tô là một yếu tố thúc đẩy chính cho Tokyo trong việc đàm phán với Washington về thương mại. Bộ trưởng Ngoại giao Toshimitsu Motegi, nhà đàm phán chính của Nhật Bản, đã trả lời tại cuộc họp báo thường kỳ ở Tokyo vào thứ ba “Ở giai đoạn hoàn thiện, chúng tôi có kế hoạch xác nhận lại rằng Mục 232 sẽ không bị áp đặt”,
Bộ trưởng Tài chính Taro Aso cho biết thỏa thuận sẽ không có bất kỳ điều khoản nào về tiền tệ – một mối lo ngại khác đối với Tokyo. Nhật Bản muốn tránh mọi thỏa thuận cản trở khả năng can thiệp vào thị trường ngoại hối trong trường hợp tăng đột biến đồng yên, hoặc mở rộng kích thích tiền tệ khổng lồ của Ngân hàng Nhật Bản.
Tại hội nghị thượng đỉnh G7 vào tháng trước Trump tuyên bố chưa xem xét thuế quan ô tô vào thời điểm này. Vì vậy, phạm vi đàm phán đã thu hẹp để loại trừ lĩnh vực ô tô, nguồn gốc của phần lớn thâm hụt thương mại 67 tỷ đô la Mỹ với Nhật Bản.
Thay vào đó, tháng 8 Trump và Thủ tướng Shinzo Abe đã công bố một thỏa thuận nguyên tắc gồm cắt giảm thuế đối với hàng hóa nông nghiệp và công nghiệp, nhưng không phải là ô tô.
Người phát ngôn của Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer chưa đưa ra bình luận gì về bức thư và các thỏa thuận thương mại.
Trump và Abe nói tại hội nghị thượng đỉnh G7 ở Pháp rằng họ hy vọng sẽ ký thỏa thuận tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc tại New York tháng này.
Trong thư Trump không tiết lộ bất kỳ nội dung nào thỏa thuận liên quan tới nông nghiệp, nhưng trước đó Nhật Bản đã tuyên bố sẵn sàng xem xét một thỏa thuận giảm thuế nông nghiệp xuống mức được dự tính trước đây theo Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương.
Trong thư, Trump có đề cập “Chính quyền của tôi mong muốn tiếp tục hợp tác với Quốc hội về các cuộc đàm phán tiếp theo với Nhật Bản để đạt được một thỏa thuận thương mại toàn diện, dẫn đến thương mại công bằng và đối ứng hơn giữa Hoa Kỳ và Nhật Bản”.
Các quan chức ngành công nghệ Hoa Kỳ cho biết họ hy vọng thỏa thuận thương mại kỹ thuật số với Nhật Bản sẽ được liên kết chặt chẽ với các điều khoản trong Thỏa thuận Hoa Kỳ-Mexico-Canada (USMCA) mới, theo mô hình của Hoa Kỳ để phát triển internet. Các điều khoản của USMCA nhằm đảm bảo luồng dữ liệu miễn phí qua biên giới không bị đánh thuế, cấm các yêu cầu nội địa hóa máy chủ dữ liệu và hạn chế khả năng của chính phủ trong việc yêu cầu tiết lộ mã nguồn của các công ty mà họ quản lý.
Đối với Trump, việc ký kết ngay một thỏa thuận thương mại một phần với Nhật Bản tập trung chủ yếu vào nông nghiệp sẽ tạo ra một số cứu trợ cho nông dân Hoa Kỳ, những người đã bị vùi dập bởi cuộc chiến thương mại Hoa Kỳ-Trung Quốc kéo dài 14 tháng và mất nhiều thị phần.
(Nguồn: Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ)
