Kể từ ngày 30/5 khi Tổng thống Trump tuyên bố sẽ áp thuế 5% lên mọi mặt hàng nhập khẩu từ Mexico nhằm ngăn chặn người nhập cư từ Mexico, nhiều nghị sĩ Quốc hội, doanh nghiệp Mỹ đã bày tỏ quan ngại và phản đối quyết định này.
Ngày 1/6, Chủ tịch Ủy ban Tài chính Thượng viện Grassley (đảng Cộng hòa) đã phê phán quyết định này là lạm dụng thẩm quyền Tổng thống và đi ngược lại nguyện vọng của Quốc hội Mỹ, khẳng định chính sách thương mại và an ninh biên giới là hai vấn đề khác nhau.
Thành viên cao cấp của Ủy ban Tài chính Thượng viện Ron Wyden (đảng Dân chủ) phê phán Tổng thống Mỹ không có đủ sự tin tưởng để đối phó với các thách thức an ninh quốc gia của nước Mỹ, cũng như không có kế hoạch tốt xử lý các vấn đề thương mại.
Các hiệp hội doanh nghiệp Mỹ đều lo ngại và không ủng hộ quyết định của Tổng thống Trump. Phó Chủ tịch Phòng Thương mại Mỹ Neil Bradley cho biết Phòng Thương mại Mỹ đang nghiên cứu các phương án vận động thu hồi quyết định này. Hội đồng quốc gia về thương mại với nước ngoài (National Foreign Trade Council), Hội đồng quốc gia của các nhà sản xuất và tọa đàm doanh nghiệp (National Association of Manufacturers and the Business Rountable) đều lên tiếng phản đối quyết định tăng thuế.
Hiện tại, Mexico là đối tác kinh tế lớn thứ 3 của Mỹ với tổng kim ngạch xuất nhập khẩu vào năm 2018 là 611 tỷ USD. Mexico là đối tác kinh tế thứ 2 mà Mỹ đang gánh chịu thâm hụt thương mại với 81 tỷ USD (sau Trung Quốc). Hiện tại, nhiều loại hàng hóa chủ lực phục vụ cho sinh hoạt và sản xuất tại Mỹ được nhập từ Mexico như máy điện tử (64 tỷ USD), phụ tùng ô tô các loại (93 tỷ USD), máy móc hạng nặng (63 tỷ USD), thiết bị y tế (15 tỷ USD), rau củ tươi (5,9 tỷ USD), trái cây tươi (5,8 tỷ USD, trong đó riêng 80% bơ tiêu thụ tại Mỹ nhập từ Mehico), bia rượu và nước giải khát (3,6 tỷ USD). Do đó, quyết định áp thuế của Chính quyền Trump đối với mọi mặt hàng nhập khẩu từ Mexico đã khiến thị trường chứng khoán Mỹ giảm liên tiếp trong những ngày vừa qua.
Phản ứng trước quyết định của Tổng thống Trump, chính quyền của Tổng thống mới đắc cử Lobrado đã nhanh chóng cử đoàn do các Bộ trưởng Ngoại giao và Bộ trưởng Kinh tế sang Washington DC để đàm phán. Trong cuộc họp báo chiều 3/6/2019, Bộ trưởng Kinh tế Mexico Graciela Marquez và Bộ trưởng Ngoại giao Marcelo Ebrard cho biết Mexico mong muốn đối thoại để tìm kiếm giải pháp phù hợp với lợi ích cả hai nước, song Mexico cũng không loại trừ khả năng nước này sẽ nhờ đến các cơ chế thương mại quốc tế như WTO hoặc thậm chí sử dụng áp thuế trả đũa với một số mặt hàng của Mỹ.
(Nguồn: ĐSQVN tại Mexico)
