Ngày 01/11/2018, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có trực tiếp chủ trì buổi tọa đàm với đại diện của 62 Doanh nghiệp tư nhân hàng đầu Trung Quốc. Ban Quản trị Trang Ngoại giao Kinh tế trực tuyến xin gửi tới các thành viên nội dung bài phát biểu của Chủ tịch Tập Cận Bình tại buổi tọa đàm này để tham khảo.
“Xin chào các bạn! Hôm nay, chúng tôi tổ chức tọa đàm này chủ yếu để lắng nghe ý kiến và đề xuất của mọi người về tình hình phát triển kinh tế và sự phát triển của nền kinh tế tư nhân. Trước hết, tôi muốn gửi lời chào chân thành đến tất cả các nhà doanh nghiệp tư nhân đang có mặt ở đây và trong cả nước!
Vừa rồi, một số đại diện của các doanh nghiệp tư nhân đã phát biểu và đưa ra rất nhiều ý kiến và đề xuất có giá trị, các cơ quan chức năng cần nghiêm túc tiếp thu nghiên cứu. Sau đây, kết hợp các phát biểu và mối quan tâm của tất cả mọi người, tôi muốn nói một vài điểm ý kiến.
Nền kinh tế phi công hữu của Trung Quốc đã được phát triển dưới sự định hướng của các phương châm chính sách của Đảng Cộng sản Trung Quốc kể từ khi cải cách mở cửa đến nay. Hệ thống kinh tế cơ bản trong đó chế độ công hữu là chủ thể và nhiều chế độ kinh tế sở hữu phát triển cùng nhau là một phần cấu thành quan trọng của chế độ xã hội chủ nghĩa đặc sắc Trung Quốc, và cũng là yêu cầu tất yếu để hoàn thiện hệ thống kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa. Sau Hội nghị TW 3 khóa XI, Đảng Cộng sản Trung Quốc đã phá vỡ ràng buộc quan niệm truyền thống trong vấn đề chế độ sở hữu, mở ra cánh cửa cho sự phát triển của nền kinh tế phi công hữu. Năm 1980, Chương Hoa Muội (tên một cô gái-nd) ở Ôn Châu đã nhận được giấy phép kinh doanh cho hộ kinh doanh cá nhân đầu tiên. Đến năm 1987, số lượng nhân viên trong các ngành nghề khác nhau trong lĩnh vực kinh doanh cá thể thành thị toàn quốc đã đạt 5,69 triệu người, và một số lượng lớn các doanh nghiệp tư nhân phát triển bùng nổ. Sau phát biểu ở các tỉnh phía Nam của đồng chí Đặng Tiểu Bình vào năm 1992, một làn sóng mới của tinh thần sáng nghiệp kinh doanh và phát triển của nền kinh tế tư nhân đã được dâng lên, rất nhiều những doanh nghiệp tư nhân lớn nổi tiếng đều khởi đầu từ thời kỳ này.
Đại hội XV của Đảng Cộng sản Trung Quốc đã xác lập “chế độ công hữu là chủ thể, nhiều thành phần kinh tế cùng phát triển” là hệ thống kinh tế cơ bản của Trung Quốc, xác định rõ “chế độ kinh tế phi công hữu là một bộ phận cấu thành quan trọng của nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa Trung Quốc”. Đại hội XVI của đảng đã đưa ra “không dao động củng cố và phát triển chế độ kinh tế công hữu” và “không dao động khuyến khích, ủng hộ và định hướng sự phát triển của kinh tế phi công hữu”. Đại hội XVIII tiếp tục đề xuất “khuyến khích, hỗ trợ và hướng dẫn phát triển kinh tế phi công hữu, đảm bảo tất cả các thành phần kinh tế có thể sử dụng các yếu tố sản xuất một cách bình đẳng, tham gia cạnh tranh thị trường một cách công bằng và được luật pháp bảo vệ như nhau”.
Từ đại hội XVIII, tôi đã nhiều lần khẳng định kiên trì hệ thống kinh tế cơ bản, kiên trì “hai không dao động”. Hội nghị TW 3 khóa XVIII đưa ra, kinh tế công hữu và phi công hữu đều là bộ phận cấu thành quan trọng của kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, đều là nền tảng quan trọng cho sự phát triển kinh tế và xã hội của Trung Quốc; quyền tài sản của kinh tế công hữu là bất khả xâm phạm, quyền tài sản của kinh tế phi công hữu cũng là bất khả xâm phạm; Nhà nước bảo hộ quyền tài sản và lợi ích hợp pháp của nhiều thành phần kinh tế, kiên trì quyền lợi bình đẳng, cơ hội bình đẳng, quy tắc bình đẳng, bãi bỏ các quy định bất hợp lý theo các hình thức khác nhau đối với kinh tế phi công hữu, loại bỏ những rào cản tiềm ẩn, kích thích sức sống và sức sáng tạo của kinh tế phi công hữu. Hội nghị TW 4 khóa XVIII đề xuất, “kiện toàn chế độ bảo hộ quyền tài sản lấy công bằng làm nguyên tắc cốt lõi, tăng cường công tác bảo vệ quyền tài sản của tất cả các tổ chức và cá nhân các thành phần kinh tế, xóa bỏ các điều khoản vi phạm công bằng trong quy định các pháp luật. Hội nghị TW 5 khóa XVIII nhấn mạnh, cần “khuyến khích doanh nghiệp tư nhân căn cứ theo pháp luật tham gia vào nhiều lĩnh vực hơn, thu hút vốn phi công hữu tham gia vào cải cách doanh nghiệp nhà nước, để kích thích hơn nữa sức sống và sức sáng tạo của kinh tế phi công hữu”. Đại hội XIX của đảng đã đưa “hai không dao động” vào kế sách cơ bản kiên trì và phát triển chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc thời đại mới, một lần nữa xác định đây là một hạng mục phương châm chính sách quan trọng của Đảng và Nhà nước.
Vào ngày 4/3/2016, khi tham dự cuộc họp chung của giữa Ủy ban của Hội Kiến quốc dân chủ Trung Quốc và Hội Liên hiệp công thương toàn quốc Trung Hoa trong khuôn khổ hội nghị lần thứ 4 Chính hiệp toàn quốc khóa XII, tôi đã có bài phát biểu về kiên trì hệ thống kinh tế cơ bản của Trung Quốc và làm rõ phương châm chính sách của Đảng và nhà nước đối với nền kinh tế tư nhân. Mục đích của cuộc họp hôm nay là tập hợp các ý tưởng, kiên định lòng tin, đồng tâm hiệp lực duy trì và đẩy mạnh hơn nữa xu thế phát triển tốt của nền kinh tế tư nhân của Trung Quốc.
Vào ngày 20/10 năm nay, tôi đã trả lời thư về vấn đề phát triển kinh tế tư nhân cho các doanh nghiệp tư nhân đã được khen thưởng trong chiến dịch hành động “Vạn doanh nghiệp giúp đỡ vạn thôn”, nhấn mạnh trong 40 năm cải cách mở cửa, kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, từ nhỏ đến lớn, từ yếu đến mạnh, phát huy vai trò quan trọng trong việc ổn định tăng trưởng, thúc đẩy sáng tạo, tăng việc làm, và cải thiện dân sinh…, trở thành một lực lượng quan trọng trong việc thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội. Hỗ trợ phát triển doanh nghiệp tư nhân là chính sách nhất quán của TW Đảng, điều này sẽ không có chút dao động nào.
1. Khẳng định đầy đủ vị trí và vai trò quan trọng của nền kinh tế tư nhân Trung Quốc
Năm nay đánh dấu kỷ niệm 40 năm cải cách mở cửa. Trong 40 năm qua, nền kinh tế tư nhân của Trung Quốc đã không ngừng phát triển từ nhỏ đến lớn và từ yếu đến mạnh, không ngừng phát triển lớn mạnh. Đến cuối năm 2017, số lượng doanh nghiệp tư nhân ở Trung Quốc đã vượt 27 triệu, số hộ kinh doanh cá thể vượt trên 65 triệu, với số vốn đăng ký vượt trên 165 nghìn tỷ NDT. Tóm lại, nền kinh tế tư nhân có đặc trưng “năm sáu bảy tám chín”, tức là đóng góp hơn 50% thuế, hơn 60% GDP, hơn 70% thành quả đổi mới công nghệ, và hơn 80% việc làm đô thị và hơn 90% số lượng doanh nghiệp. Trong số 500 doanh nghiệp hàng đầu thế giới, các doanh nghiệp tư nhân của Trung Quốc tăng từ 01 doanh nghiệp trong năm 2010 lên 28 doanh nghiệp vào năm 2018. Kinh tế tư nhân của Trung Quốc đã trở thành một lực lượng không thể thiếu trong việc thúc đẩy sự phát triển của Trung Quốc, đã trở thành lĩnh vực chủ yếu trong sáng nghiệp việc làm, là chủ thể quan trọng trong sáng tạo công nghệ, là nguồn thuế quan trọng của quốc gia, phát huy vai trò quan trọng cho phát triển kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa của Trung Quốc, chuyển đổi chức năng của Chính phủ, chuyển dịch lực lượng lao động dư thừa ở nông thôn và phát triển thị trường quốc tế… Trong một thời gian dài, phần lớn các doanh nghiệp tư nhân với ý thức tiên phong sáng tạo, tinh thần phấn đấu kiên trì bền bỉ, đã tổ chức dẫn dắt hàng triệu người lao động nỗ lực phấn đấu, gian khổ lập nghiệp và không ngừng sáng tạo. Kinh tế Trung Quốc có thể tạo ra một kỳ tích Trung Quốc, công sức đóng góp của kinh tế tư nhân là không thể phủ nhận!
Quan điểm của Đảng Cộng sản Trung Quốc về việc kiên trì hệ thống kinh tế cơ bản là rõ ràng và nhất quán, chưa bao giờ dao động. Chế độ kinh tế công hữu của Trung Quốc đã được hình thành trong một thời gian dài trong quá trình phát triển quốc gia, tích lũy một lượng lớn tài sản, đó là tài sản chung của toàn thể nhân dân, phải được bảo quản tốt, sử dụng tốt và phát triển tốt để nó không ngừng giữ giá trị và tăng giá trị, quyết không được để tài sản của nhà nước để không vô ích, thiệt hại hay lãng phí. Chúng ta thúc đẩy phát triển cải cách doanh nghiệp nhà nước, tăng cường giám sát quản lý tài sản nhà nước, và trừng phạt các hiện tượng tham nhũng phát sinh trong lĩnh vực tài sản nhà nước, đều là vì mục đích này. Đồng thời, chúng tôi nhấn mạnh rằng củng cố và phát triển tốt chế độ kinh tế công hữu không phải là đối lập với việc khuyến khích, ủng hộ và đinh hướng phát triển chế độ kinh tế phi công hữu, mà là sự thống nhất hữu cơ. Chế độ kinh tế công hữu và chế độ kinh tế phi công hữu nên bổ trợ, bổ sung cho nhau, thay vì loại bỏ lẫn nhau và triệt tiêu lẫn nhau.
Trong thời gian qua, một số người trong xã hội đã có những phát biểu phủ nhận và nghi ngờ kinh tế tư nhân. Ví dụ, một số người đã đề ra cái gọi là “thuyết kinh tế tư nhân rút khỏi thị trường”, nói rằng nền kinh tế tư nhân đã hoàn thành sứ mệnh của mình và phải rút khỏi vũ đài lịch sử; có người đã đề ra cái gọi là “thuyết hợp doanh công – tư mới”, giải thích sai về cải cách chế độ sở hữu hỗn hợp hiện tại thành một dạng “hợp doanh công tư” mới; Một số người nói rằng tăng cường xây dựng Đảng và công tác Công đoàn trong doanh nghiệp là để kiểm soát các doanh nghiệp tư nhân… Các quan điểm này hoàn toàn sai và không phù hợp với các phương châm chính sách lớn của Đảng.
Ở đây, tôi muốn nhấn mạnh một lần nữa rằng, vị trí và vai trò của chế độ kinh tế phi công hữu trong phát triển kinh tế xã hội của Trung Quốc là không thay đổi! Phương châm “không dao động khuyến khích, hỗ trợ và định hướng sự phát triển của nền kinh tế phi công hữu” không thay đổi! Phương châm “dốc sức tạo môi trường tốt và tạo thêm nhiều cơ hội cho sự phát triển của nền kinh tế phi công hữu” của chúng tôi là không thay đổi! Hệ thống kinh tế cơ bản của Trung Quốc đã được viết vào Hiến pháp và Điều lệ Đảng, điều này sẽ không thay đổi và không thể thay đổi. Bất kỳ lời nói và hành động nào phủ nhận, nghi ngờ, hoặc làm dao động hệ thống kinh tế cơ bản của Trung Quốc đều không phù hợp với phương châm đường lối của Đảng và Nhà nước, đều không được nghe, không được tin! Tất cả các doanh nghiệp tư nhân và nhà doanh nghiệp tư nhân hoàn toàn có thể “uống định tâm hoàn”, yên tâm phát triển!
Tóm lại, hệ thống kinh tế cơ bản là một hệ thống mà chúng ta bắt buộc phải kiên trì lâu dài. Nền kinh tế tư nhân là một nhân tố nội tại của hệ thống kinh tế Trung Quốc, các doanh nghiệp tư nhân và nhà doanh nghiệp tư nhân là người của chúng ta. Nền kinh tế tư nhân là một thành tựu quan trọng trong sự phát triển của nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, là lực lượng quan trọng thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa, là chủ thể quan trọng thúc đẩy cải cách kết cấu theo hướng trọng cung, thúc đẩy phát triển chất lượng cao và xây dựng hệ thống kinh tế hiện đại hóa, cũng là lực lượng quan trọng cho sự cầm quyền lâu dài của Đảng, đoàn kết và lãnh đạo nhân dân cả nước để phấn đấu thực hiện “hai mục tiêu một trăm năm” và giấc mộng Trung Quốc phục hưng vĩ đại dân tộc Trung Hoa. Trong tiến trình mới hoàn thành xây dựng xã hội khá giả toàn diện và từ đó xây dựng đất nước xã hội chủ nghĩa hiện đại hóa toàn diện, nền kinh tế tư nhân của Trung Quốc chỉ có thể phát triển lớn mạnh, không được phép suy yếu, không chỉ không “rút lui” mà còn phải hướng tới vũ đài rộng lớn hơn.
2. Nhận thức chính xác những khó khăn và vấn đề của kinh tế tư nhân gặp phải hiện nay
Gần đây, một số doanh nghiệp tư nhân đã gặp phải nhiều khó khăn và vấn đề trong quá trình phát triển kinh doanh của họ, một số nhà doanh nghiệp tư nhân đã mô tả những khó khăn như là “ba ngọn núi lớn”: núi băng của thị trường, núi cao về huy động vốn và núi lửa về chuyển đổi mô hình. Những khó khăn và vấn đề này được gây ra bởi nhiều phương diện, đó là kết quả của nhiều vấn đề mâu thuẫn như nhân tố bên ngoài và nhân tố bên trong, lý do khách quan và lý do chủ quan.
Một là kết quả của những thay đổi trong môi trường kinh tế quốc tế. Trong thời gian gần đây, rủi ro trong quá trình phục hồi kinh tế toàn cầu tích tụ, chủ nghĩa bảo hộ và chủ nghĩa đơn phương đã nổi lên rõ ràng, điều này đã mang lại nhiều tác động bất lợi đến kỳ vọng kinh tế và thị trường của Trung Quốc. Các doanh nghiệp tư nhân chiếm 45% tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc, một số doanh nghiệp xuất khẩu tư nhân chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng, các doanh nghiệp tư nhân phục vụ cho xuất khẩu hoặc nằm trong chuỗi cung ứng cho doanh nghiệp xuất khẩu cũng sẽ bị liên lụy.
Hai là kết quả chuyển từ giai đoạn tăng trưởng tốc độ cao sang giai đoạn phát triển chất lượng cao của nền kinh tế Trung Quốc. Hiện nay chúng ta đang ở thời kỳ then chốt trong quá trình thay đổi phương thức phát triển, tối ưu hóa kết cấu kinh tế và chuyển đổi động lực tăng trưởng, tốc độ mở rộng kinh tế sẽ chậm lại, nhưng kết cấu tiêu dùng được nâng cấp toàn diện, kết cấu nhu cầu được điều chỉnh nhanh chóng, yêu cầu đưa ra cao hơn đối với chất lượng và trình độ cung cấp, chắc chắn sẽ mang lại cho các doanh nghiệp áp lực về nâng cấp và chuyển đổi mô hình. Trong quá trình điều chỉnh kết cấu, mức độ tập trung ngành nghề nói chung sẽ tăng lên, các doanh nghiệp có ưu thế sẽ giành chiến thắng, đây là kết quả sự cạnh tranh bình thường của thị trường “tốt giữ xấu loại”. Thị trường có biến động, kinh tế có lên xuống, kết cấu đang điều chỉnh, chế độ đang thay đổi, trong bối cảnh phức tạp như vậy, một số doanh nghiệp tư nhân gặp khó khăn là điều khó tránh khỏi, là áp lực điều chỉnh dài hạn do những thay đổi môi trường khách quan mang lại. Đối với yêu cầu phát triển chất lượng cao, doanh nghiệp tư nhân và doanh nghiệp nhà nước đều cần phải từng bước thích ứng.
Ba là kết quả của việc thực hiện chính sách không đến nơi đến chốn. Những năm gần đây, chúng tôi đã đưa ra nhiều biện pháp chính sách mà để hỗ trợ cho sự phát triển của nền kinh tế tư nhân, nhưng nhiều biện pháp đã không được thực hiện tốt và hiệu quả thấp. Một số bộ, ngành và địa phương đã nhận thức không đầy đủ về phương châm chính sách lớn khuyến khích, ủng hộ và định hướng doanh nghiệp tư nhân phát triển của Đảng và Nhà nước, đã xuất hiện những sai lệch chính sách không đáng có trong công tác, còn tồn tại những khoảng cách lớn trong các phương diện bảo hộ quyền tài sản bình đẳng, cạnh tranh gia nhập thị trường bình đẳng, sử dụng bình đẳng các yếu tố sản xuất… Một số nghiên cứu tiền kỳ trong quá trình hoạch định chính sách không đầy đủ, không lắng nghe đầy đủ quan điểm của doanh nghiệp, nghiên cứu không thấu đáo những ảnh hưởng thực tế của chính sách, không cho các doanh nghiệp có khoảng thời gian điều chỉnh thích ứng cần thiết. Một số chính sách không đồng bộ với nhau, hiệu ứng chính sách chồng lấn lên nhau, hoặc phương thức công tác đơn giản, dẫn đến việc một số chính sách có ý nguyện ban đầu tốt nhưng khi triển khai lại gây tác dụng ngược lại. Ví dụ, trong quá trình ngăn ngừa và hóa giải rủi ro tài chính, một số cơ quan tài chính không muốn, không dám cho doanh nghiệp tư nhân vay vốn thậm chí trực tiếp cắt vốn, dẫn đến tính lưu động của doanh nghiệp khó khăn hoặc thậm chí ngừng sản xuất; trong quá trình “thay đổi thuế kinh doanh thành thuế giá trị gia tăng”, không xem xét đầy đủ việc quy phạm các quy định quản lý thu thuế khiến các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ đã bị tăng gánh nặng thuế; trong quá trình hoàn thiện thu phí bảo hiểm xã hội, không xem xét đầy đủ mức độ thích ứng của doanh nghiệp và hiệu ứng thắt chặt kỳ vọng do quá trình thay đổi cơ chế quản lý trưng thu mang lại. Những vấn đề này cần được giải quyết theo tình hình thực tế, tạo môi trường tốt cho sự phát triển của doanh nghiệp tư nhân.
Hiện nay, những khó khăn mà nền kinh tế tư nhân của Trung Quốc gặp phải cũng có lý do riêng từ bản thân doanh nghiệp. Trong thời kỳ tăng trưởng kinh tế tốc độ cao, một bộ phận doanh nghiệp tư nhân kinh doanh khá mạnh tay, chỉ chú trọng mở rộng quy mô, vay nợ quá cao, không quy phạm, thiếu vững chắc thậm chí vi phạm quy định pháp luật trong các phương diện bảo vệ môi trường, bảo hiểm xã hội, chất lượng, an toàn và tín dụng. Trong bối cảnh tăng cường giám sát quản lý chấp pháp chắc chắn những doanh nghiệp này sẽ phải đối mặt với áp lực lớn.
Cần thừa nhận rằng, một số khó khăn của kinh tế tư nhân hiện nay là thực tế, thậm chí tương đối nghiêm trọng, phải coi trọng cao độ. Đồng thời, cũng cần nhận thức được, những khó khăn đó là khó khăn trong phát triển, là vấn đề trong khi tiến lên phía trước, là những lo nghĩ trong quá trình trưởng thành, chắc chắn có thể giải quyết trong quá trình phát triển. Tôi tin rằng, chỉ cần chúng ta kiên trì chế độ kinh tế cơ bản, thực hiện tốt phương châm chính sách của Đảng và Nhà nước, thì kinh tế tư nhân nhất định có thể phát triển hơn nữa.
3. Ủng hộ mạnh mẽ doanh nghiệp tư nhân phát triển lớn mạnh
Duy trì định lực, tăng cường niềm tin, tập trung sức lực làm tốt việc của mình là khâu then chốt để ứng phó với mọi thách thức, rủi ro. Hiện nay, nền kinh tế Trung Quốc về tổng thể vận hành ổn định, tăng trưởng trong ổn định, các chỉ tiêu chủ yếu trong khoảng hợp lý. Đồng thời, tính không xác định trong phát triển kinh tế của Trung Quốc tăng lên rõ rệt, sức ép vận hành tăng, khó khăn của doanh nghiệp tư nhân tăng nhiều. Những điều này đều là vấn đề tất yếu gặp phải trong quá trình tiến về phía truớc.
Đứng trước khó khăn thách thức, chúng ta cần thấy được điều kiện có lợi, tăng thêm niềm tin chiến thắng tất yếu của sự phát triển kinh tế Trung Quốc. Một là, Trung Quốc có đủ tiềm năng, tình đàn hồi và không gian xoay chuyển rộng lớn, có thị trường trong nước với 1,3 tỷ dân, đang ở giai đoạn phát triển mới đồng bộ công nghiệp hóa, thông tin hóa, đô thị hóa, hiện đại hóa nông thôn, sự phát triển của nhóm thu nhập trung bình khiến nhu cầu nâng cấp tiêu dùng đang tăng lên, mất cân bằng phát triển giữa khu vực thành thị và nông thôn ẩn chứa không gian phát triển khả quan. Hai là, Trung Quốc có điều kiện phát triển và cơ sở vật chất tương đối tốt, có hệ thống ngành nghề hoàn chỉnh nhất trên toàn cầu và năng lực sáng tạo khoa học công nghệ không ngừng được tăng cường, tổng tỉ lệ dự trữ vẫn ở mức tương đối cao. Ba là, nguồn nhân lực của Trung Quốc phong phú, có hơn 900 triệu dân số trong độ tuổi lao động, trong đó có trên 170 triệu là nhân tài có trình độ đại học hoặc có kỹ năng chuyên nghiệp, học sinh đại học tốt nghiệp hàng năm lên tới hơn 8 triệu người, lợi thế so sánh về sức lao động tương đối rõ rệt. Bốn là, diện tích tự nhiên của Trung Quốc rộng lớn, tổng lượng tài nguyên đất đai phong phú, tiềm năng đất sử dụng thâm canh lớn, tạo không gian tốt cho phát triển kinh tế. Năm là, tổng hợp phân tích các nhân tố trên mọi phương diện, phương diện cơ bản phát triển lành mạnh, ổn định của kinh tế Trung Quốc không thay đổi, điều kiện về yếu tố sản xuất phục vụ phát triển chất lượng cao không thay đổi, xu thế tổng thể phát triển trong ổn định lâu dài không hay đổi, so với các nền kinh tế chủ chốt, tăng trưởng kinh tế Trung Quốc vẫn đứng hàng đầu thế giới. Sáu là, Trung Quốc có lợi thế chế độ độc đáo, có sự lãnh đạo kiên cường của Đảng, có lợi thế chính trị tập trung lực lượng làm việc lớn, đi sâu cải cách toàn diện không ngừng giải phóng động lực phát triển, năng lực điều tiết vĩ mô không ngừng tăng cường.
Xét về môi trường bên ngoài, tổng thể kinh tế thế giới thể hiện xu thế phục hồi, hòa bình và phát triển vẫn là trào lưu của thời đại. Ba quý đầu năm nay, xuất nhập khẩu của Trung Quốc duy trì xu thế tăng trưởng ổn định, tổng kim ngạch thương mại xuất nhập khẩu với các đối tác thương mại chủ chốt đều tăng trưởng. Cùng với việc xây dựng “Vành đai, Con đường” được thúc đẩy thực chất, hợp tác thương mại đầu tư của Trung Quốc với các nước dọc “Vành đai, Con đường” được thúc đẩy, trở thành điểm sáng mới của môi trường kinh tế bên ngoài của Trung Quốc.
Tóm lại, chỉ cần chúng ta duy trì tự tin, ý chí và kiên trì chiến lược, kiên trì định hướng chính là tiến lên trong ổn định, lấy cải cách kết cấu theo hướng trọng cung làm tuyến chính, đi sâu toàn diện cải cách mở cửa, chắc chắn kinh tế Trung Quốc sẽ nhanh chóng đi vào quỹ đạo phát triển chất lượng cao, đem đến triển vọng phát triển tươi sáng hơn.
Trong tiến trình phát triển kinh tế, chúng ta cần không ngừng tạo môi trường phát triển tốt hơn cho kinh tế tư nhân, giúp kinh tế tư nhân giải quyết những khó khăn trong quá trình phát triển, ủng hộ doanh nghiệp tư nhân cải cách phát triển, biến áp lực thành động lực, khơi dậy nguồn sáng tạo của kinh tế tư nhân, để sức sáng tạo của kinh tế tư nhân có điều kiện phát triển. Do đó, cần nắm chắc việc thực hiện biện pháp chính sách trên 6 phương diện sau:
Một là, giảm nhẹ gánh nặng thuế và phí cho doanh nghiệp. Cần nắm chắc các công tác liên quan đến việc giảm giá thành trong cải cách kết cấu theo hướng trọng cung, giảm gánh nặng cho doanh nghiệp một cách thực chất. Cần tăng mức độ giảm thuế, thúc đẩy giảm thuế thực chất đối với các loại thuế như thuế giá trị gia tăng, hơn nữa cần đơn giản rõ ràng, dễ thực hiện, dễ thao tác, tăng cường cảm giác “được nhận” của doanh nghiệp. Đối với các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, doanh nghiệp khoa học công nghệ mới khởi nghiệp có thể thực hiện miễn giảm thuế mang tính phổ biến. Cần căn cứ tình hình thực tế, giảm tỉ lệ phí danh nghĩa đối với bảo hiển xã hội, ổn định phương thức nộp phí, đảm bảo doanh nghiệp thực sự giảm gánh nặng đối với các khoản phí bảo hiểm xã hội. Vừa phải phòng ngừa trốn thuế với các tiêu chuẩn nghiêm khắc nhất, vừa tránh việc thu thuế không đúng dẫn đến doanh nghiệp đang vận hành bình thường phải ngừng hoạt động. Cần minh bạch và đơn giản hóa hơn nữa các công việc phê duyệt hành chính liên quan đến quản lý đầu tư tư nhân và thu phí liên quan đến doanh nghiệp, quy phạm hành vi của các khâu trung gian, tổ chức trung gian, giảm gánh nặng cho doanh nghiệp, thúc đẩy nhanh thực hiện bỏ thu phí hành chính sự nghiệp liên quan doanh nghiệp, hạ thấp giá thành cho doanh nghiệp. Cần nhanh chóng phổ biến cách làm tốt của một số địa phương ra toàn quốc.
Hai là, giải quyết vấn đề doanh nghiệp huy động vốn khó, huy động vốn đắt. Cần ưu tiên giải quyết vấn đề khó huy động vốn khó, thậm chí không thể vay được vốn của doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, đồng thời từng bước hạ thấp giá thành huy động vốn. Cần cải cách và hoàn thiện cơ chế sát hạch giám sát quản lý và khuyến khích nội bộ đối với tổ chức tài chính, kết nối giữa đánh giá thành tích của ngân hàng với việc phát triển kinh tế tư nhân, giải quyết các vấn đề không muốn cho vay, không dám cho vay của ngân hàng. Cần mở rộng chuẩn gia nhập thị trường tài chính, mở rộng các kênh huy động vốn của doanh nghiệp tư nhân, phát huy vai trò các kênh huy động vốn như ngân hàng tư nhân, công ty cho vay vốn nhỏ, đầu tư rủi ro, cổ phiếu và trái phiếu… Đối với các doanh nghiệp tư nhân đứng trước rủi ro khi cam kết thế chấp cổ phần, các cơ quan liên quan và địa phương cần nhanh chóng nghiên cứu áp dụng các biện pháp đặc thù, giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn, tránh xảy ra các vấn đề như chuyển đổi quyền sở hữu doanh nghiệp. Tăng cường định hướng chính quyền địa phương, tiến hành cứu trợ tài chính cần thiết đối với các doanh nghiệp tư nhân có triển vọng và phù hợp với phương hướng đổi mới cơ cấu kinh tế. Chính quyền cấp tỉnh và các thành phố trực thuộc có thể tự lo vốn xây dựng quỹ cứu hộ mang tính chính sách, vận dụng tổng hợp các biện pháp, giúp đỡ các doanh nghiệp tư nhân trọng điểm then chốt trong khu vực như doanh nghiệp đầu ngành, doanh nghiệp tạo nhiều việc làm, các ngành mới nổi chiến lược… thoát khỏi khó khăn, với tiền đề nghiêm túc chấm dứt việc vay vốn trái quy định, nghiêm túc phòng ngừa thất thoát vốn nhà nước; coi trọng cao độ vấn đề nợ tam giác, chấn chỉnh hành vi của một số ban ngành chính phủ, doanh nghiệp lớn lợi dụng vị thế lấy lớn ép bé, kéo dài không trả các khoản nợ cho doanh nghiệp tư nhân.
Ba là, tạo môi trường cạnh tranh công bằng. Cần loại bỏ các loại “cửa kéo rèm”, “cửa kính”, “cửa quay”, tạo môi trường cạnh tranh công bằng, tạo ra không gian thị trường đầy đủ cho doanh nghiệp trên các phương diện chuẩn gia nhập thị trường, thẩm tra phê duyệt giấy phép, vận hành kinh doanh, mời thầu đấu thầu, liên doanh quân dân…; cần khuyến khích doanh nghiệp tư nhân tham gia cải cách doanh nghiệp nhà nước; cần thúc đẩy thay đổi chính sách ngành nghề từ khác biệt, mang tính lựa chọn chuyển đổi theo hướng đem lại lợi ích phổ quát, mang tính chức năng, loại bỏ các văn bản chính sách trái với quy tắc thị truờng công bằng, mở, minh bạch; thúc đẩy chấp pháp chống độc quyền, chống cạnh tranh không lành mạnh.
Bốn là, hoàn thiện phương thức thực hiện chính sách. Bất kỳ chính sách nào được ban hành, dù lúc đầu mong muốn đạt hiệu quả cao đến đâu đi nữa, cũng cần xét các ảnh hưởng tiêu cực có thể phát sinh, cần xem xét sự khác biệt giữa thực tiễn thực hiện chính sách với mong muốn ban đầu, cần xem xét có bị chồng lấn hiệu quả với các chính sách khác không, không ngừng nâng cao trình độ chính sách. Các khu vực, các ban ngành cần xuất phát từ thực tế, nâng cao nghệ thuật công tác và trình độ quản lý, tăng cường phối hợp chính sách, chi tiết hóa, lượng hóa các biện pháp chính sách, chế định các biện pháp đồng bộ liên quan, thúc đẩy các chính sách được thực hiện đến nơi đến chốn, thực hiện chi tiết và thực hiện thực tế, để doanh nghiệp tư nhân tăng thêm cảm giác “được nhận” từ chính sách. Việc giải quyết năng lực sản xuất dư thừa, loại bỏ đòn bẩy tài chính cần phải áp dụng tiêu chuẩn giống nhau đối với các doanh nghiệp thuộc các thành phần sở hữu khác nhau, không được thực hiện chính sách theo quan điểm chủ quan, không được vô cớ cắt hoặc thu hồi khoản vay trước hạn đối với doanh nghiệp tư nhân; nâng cao trình độ thực hiện chức trách của các ban ngành Chính phủ, căn cứ phương hướng điều tiết vĩ mô của quốc gia, tránh đơn giản hóa trong quá trình thực hiện pháp luật vi mô liên quan tới các lĩnh vực kiểm tra an toàn, bảo vệ môi trường, kiên trì cầu thị, mọi việc đều xuất phát từ thực tế, trong thực hiện chính sách không được “cào bằng” đối với mọi sự việc; cần kết hợp công tác cải cách giám sát, kiểm tra; kiểm tra giám sát riêng, thúc đẩy việc thực hiện các phương án cải cách có lợi cho doanh nghiệp tư nhân được thông qua tại Hội nghị Ủy ban cải cách đi sâu cải cách toàn diện Trung ương như bảo hộ quyền sở hữu, tôn vinh tinh thần nhà doanh nghiệp, thẩm tra cạnh tranh công bằng thị trường…
Năm là, xây dựng quan hệ kiểu mới thân thiết, minh bạch giữa chính quyền và doanh nghiệp. Đảng ủy và chính quyền các cấp cần thực hiện đến nơi đến chốn yêu cầu xây dựng quan hệ kiểu mới thân thiết, minh bạch giữa chính quyền và doanh nghiệp, coi ủng hộ doanh nghiệp tư nhân phát triển là nhiệm vụ quan trọng, dành nhiều thời gian và sức lực hơn quan tâm đến sự phát triển, trưởng thành của doanh nghiệp tư nhân, không để nhiệm vụ này trở thành hô khẩu hiệu. Chúng ta yêu cầu cán bộ lãnh đạo cần giữ đúng giới hạn đúng mực trong quan hệ với doanh nghiệp, điều này không có nghĩa là cán bộ lãnh đạo thờ ơ với yêu cầu chính đáng của doanh nghiệp, không bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của họ, mà cần tích cực, chủ động phục vụ doanh nghiệp tư nhân. Các đồng chí phụ trách chủ chốt các ban ngành và địa phương liên quan cần thường xuyên lắng nghe phản ánh và mong muốn của doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt trong trường hợp doanh nghiệp tư nhân gặp khó khăn, càng cần tích cực hành động, chủ động phục vụ hơn nữa, giúp giải quyết khó khăn thực tế. Cần đưa nội dung liên quan tình hình công tác giúp đỡ và dẫn dắt doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ khắc phục khó khăn, đổi mới phát triển vào phạm vi sát hạch cán bộ. Các tổ chức đoàn thể nhân dân, Hiệp hội Công Thương cần đi sâu tìm hiểu tình hình doanh nghiệp tư nhân, tích cực phản ánh các khó khăn và vấn đề doanh nghiệp gặp phải trong quá trình sản xuất, kinh doanh, ủng hộ doanh nghiệp cải cách sáng tạo; cần tăng cường định hướng dư luận, tuyên truyền đúng đắn về phương châm, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước, kịp thời giải thích rõ một số quan điểm sai trái.
Sáu là, bảo vệ an toàn nhân thân và tài sản cho doanh nghiệp. Để ổn định dự báo, phát huy tinh thần doanh nghiệp, thì an toàn là bảo đảm cơ bản. Chúng ta đẩy mạnh mức độ đấu tranh chống tham nhũng, là thực hiện yêu cầu Đảng quản lý Đảng, quản lý nghiêm toàn diện trong Đảng, để nghiêm trị những phần tử tham nhũng trong Đảng, xây dựng hệ sinh thái chính trị tốt đẹp, kiên quyết phản đối và sửa chữa các hành vi vi phạm kỷ luật, pháp luật như lợi dụng chức quyền mưu cầu tư lợi, giao dịch tiền quyền, tham ô hối lộ, ăn chặn, chèn ép dân chúng… Điều này có lợi cho việc tạo môi trường lành mạnh cho kinh tế tư nhân phát triển. Trong quá trình thực hiện chức trách, các cơ quan kiểm tra giám sát kỷ luật có lúc cần có sự phối hợp điều tra của người kinh doanh doanh nghiệp, trong trường hợp này, cần điều tra rõ vấn đề, cũng cần bảo đảm an toàn quyền và lợi ích về nhân thân và tài sản của họ, đảm bảo doanh nghiệp kinh doanh hợp pháp. Đối với một số doanh nghiệp tư nhân, trong quá khứ đã từng có một số hành vi không quy phạm, cần xem xét vấn đề dưới góc nhìn phát triển, xử lý trên nguyên tắc “có tội thì xử theo pháp luật, đối với trường hợp tình nghi, không có chứng cứ rõ ràng thì xử lý theo hướng chưa cấu thành tội phạm”, để nhà doanh nghiệp thoát khỏi mặc cảm tâm lý, tiến lên phía trước. Tôi đã nhiều lần nhấn mạnh cần điều tra làm rõ sửa sai hàng loạt các vụ án oan sai về xâm hại quyền sở hữu doanh nghiệp, mới đây Tòa án nhân dân đã xét xử lại mấy vụ án điển hình, nhận được phản ứng rất tốt của xã hội.
Tôi đã từng nói, kinh tế phi công hữu muốn phát triển lành mạnh, tiền đề là giới kinh tế phi công hữu phải trưởng thành lành mạnh. Hy vọng đông đảo doanh nhân doanh nghiệp tư nhân tăng cường tự học tập, tự đào tạo, tự nâng cao. Doanh nghiệp tư nhân cần quý trọng hình ảnh xã hội của bản thân, yêu tổ quốc, yêu nhân dân, yêu Đảng Cộng sản Trung Quốc, thực hiện quan điểm giá trị hạt nhân CNXH, nêu cao tinh thần nhà doanh nghiệp, trở thành điển hình về yêu nước yêu nghề, kinh doanh theo pháp luật, lập nghiệp sáng tạo, trả ơn xã hội. Doanh nghiệp tư nhân cần giữ khí chất, đi theo con đường đúng đắn, tập trung sức lực xây dựng doanh nghiệp, kinh doanh tuân thủ pháp luật, nâng cao sức mạnh tranh của doanh nghiệp trên cơ sở phù hợp với quy định của pháp luật. Kinh doanh theo pháp luật, đây là nguyên tắc mà mọi doanh nghiệp đều phải tuân thủ, cũng là con đường phát triển lâu dài. Cần xây dựng tốt “nội lực” của doanh nghiệp, đặc biệt là nâng cao năng lực kinh doanh, trình độ quản lý, hoàn thiện cơ cấu quản lý pháp nhân, khuyến khích các doanh nghiệp tư nhân đủ điều kiện xây dựng chế độ doanh nghiệp hiện đại. Thế hệ nhà doanh nghiệp tư nhân mới cần kế thừa và phát huy tinh thần phấn đấu gian khổ, dám nghĩ dám làm, tập trung sức lực phát triển sự nghiệp, làm tốt ngành nghề kinh doanh chủ chốt của các bậc tiền bối nỗ lực làm mạnh, làm mới doanh nghiệp. Doanh nghiệp tư nhân còn cần mở rộng tầm mắt quốc tế, tăng cường năng lực sáng tạo và sức cạnh tranh cốt lõi, hình thành nhiều hơn nữa các doanh nghiệp hàng đầu thế giới có sức cạnh tranh toàn cầu./.
(Nguồn: ĐSQ VN tại Trung Quốc)
