Ngày 29/5/2018, Nhà Trắng đã thông báo tuyên bố của Tổng thống Donald Trump về các biện pháp tiếp theo của Chính quyền sau vụ điều tra theo điều khoản 301 về các hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ và buộc chuyển giao công nghệ của Trung Quốc, theo đó:
- Mỹ sẽ áp thuế 25% đối với 50 tỉ USD hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc bao gồm các hàng hóa công nghệ công nghiệp quan trọng, nhất là liên quan tới việc thực hiện chương trình “Made in China 2025”. Danh sách cuối cùng về các hàng hóa nhập khẩu nằm trong danh mục bị đánh thuế này sẽ được công bố vào ngày 16/6/2018.
- Cơ quan Đại diện Thương mại Mỹ (USTR) sẽ tiếp tục vụ kiện Trung Quốc tại Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) về yêu cầu giấy phép công nghệ mang tính phân biệt đối xử mà Trung Quốc đang áp dụng đối với nhà đầu tư Mỹ.
- Mỹ sẽ thực thi các hạn chế về đầu tư và tăng cường kiểm soát xuất khẩu hàng hóa công nghệ cho các tổ chức và cá nhân Trung Quốc. Danh mục hạn chế đầu tư sẽ được công bố vào ngày 30/6/2018.
Phản ứng về việc này, trong tuyên bố đưa ra, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc cho rằng Bắc Kinh “bất ngờ” trước tuyên bố của Nhà Trắng, điều này hoàn toàn trái ngược với thỏa thuận đạt được giữa hai nước hồi đầu tháng 5/2018; khẳng định Trung Quốc có đủ tự tin, khả năng và kinh nghiệm để bảo vệ các lợi ích cốt lõi của mình; kêu gọi Mỹ hành động phù hợp với tinh thần của tuyên bố chung.
Về phía nội bộ Mỹ, sau thông báo của Nhà Trắng, Chủ tịch kiêm CEO Phòng Thương mại Mỹ (USCC) Thomas Donohue cho rằng cộng đồng doanh nghiệp ủng hộ các nỗ lực của Chính quyền nhằm giải quyết thực tiễn và chính sách thương mại bất bình đẳng của Trung Quốc nhưng việc sử dụng các biện pháp thuế, hạn ngạch tạo gánh nặng cho cả người tiêu dùng và các công ty Mỹ, phương hại tới khả năng cạnh tranh của các công ty Mỹ.
Tuy nhiên, nhiều nghị sĩ cả hai đảng ủng hộ thông báo này của Nhà Trắng. Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện, Thượng nghị sĩ Chuck Schumer (D-NY) cho rằng đây là bước đi đúng hướng; Tổng thống và chính quyền cần làm nhiều hơn nữa để giải quyết thực trạng chính sách thương mại bất bình đẳng của Trung Quốc. Thượng nghị sĩ Marco Rubio, Đảng Cộng hòa, cho rằng “100% là hành động đúng khi đưa ra các hạn chế trước việc Trung Quốc thu mua các công nghệ nhạy cảm của Mỹ”. Chủ tịch Uỷ ban Tài chính Thượng viện Orrin Hatch (R-UT) cho biết sẽ nghiên cứu cẩn trọng kế hoạch mà Nhà Trắng công bố; khẳng định Mỹ sẽ không dung thứ cho việc đánh cắp quyền sở hữu trí tuệ và buộc phải chuyển giao công nghệ của Trung Quốc; tin tưởng Trung Quốc sẽ phải thay đổi chính sách và có các bước đi đáp ứng các quan tâm của phía Mỹ. Thành viên cao cấp Uỷ ban Tài chính Ngân sách Hạ Viện Richard Neal (D-MA) cho rằng cần có một chiến lược chặt chẽ, nếu không sẽ xảy ra sự không nhất quán trong biện pháp đối với với Trung Quốc như trường hợp đối với công ty công nghệ ZTE./.
(ĐSQVN tại Hoa Kỳ)
