Với những yếu tố thuận lợi về giá, thị trường và sản lượng, xuất khẩu cà phê năm 2024 dự báo có thể đạt kỷ lục 5 tỷ USD.
Theo số liệu thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, trong tháng 7/2024, xuất khẩu cà phê của Việt Nam đạt gần 77 nghìn tấn, tương đương 381 triệu USD, tăng 9,7% về lượng, tăng 18,2% kim ngạch so với tháng 6/2024 và giá tăng 7,8%, đạt 4.951 USD/tấn.
Tính chung 7 tháng đầu năm 2024, Việt Nam xuất khẩu 980 nghìn tấn, tương đương gần 3,6 tỷ USD, giảm 12,4% về lượng nhưng tăng 33,5% về kim ngạch. Sản lượng giảm nhưng kim ngạch tăng do giá xuất khẩu tăng tới 52% so với 7 tháng đầu năm 2023, trung bình đạt 3.683 USD/tấn.
Không chỉ giá xuất khẩu, giá cà phê trong nước cũng chứng kiến mức tăng cao, hiện duy trì ổn định trong khoảng 118.600-119.300 đồng/kg.
Top 4 thị trường xuất khẩu lớn nhát
Châu Âu vẫn là thị trường xuất khẩu cà phê lớn nhất của Việt Nam, khi top 3 đều thuộc về các nước trong khu vực này,
Trong 7 tháng đầu năm 2024, Đức là thị trường xuất khẩu lớn nhất, đạt 121.500 tấn, tương đương 428 triệu USD, giảm 11,6% về lượng, tăng 42,3% về kim ngạch so với 7 tháng đầu năm 2023. Giá xuất khẩu bình quân đạt 3.521 USD/tấn, tăng mạnh 61% so với cùng kỳ năm trước.
Xuất khẩu cà phê sang Italy đứng thứ 2, đạt 91.082 tấn, tương đương 296 triệu USD, giá 3.245 USD/tấn, giảm 14,5% về lượng, tăng 26% kim ngạch và tăng 47,3% về giá so với 7 tháng đầu năm 2023.
Tây Ban Nha là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3, tăng 17,8% về lượng, tăng 81% kim ngạch so với 7 tháng đầu năm 2023, đạt 71.734 tấn, tương đương 273 triệu USD. Giá xuất khẩu đạt 3.810 USD/tấn, tăng 54% so với cùng kỳ năm trước.
Ngoài top 3, nhiều thị trường cũng chứng kiến mức tăng trưởng vượt bậc, trong đó Trung Quốc đang là người mua rất tích cực cà phê của Việt Nam.
Cụ thể, trong tháng 7, Việt Nam xuất khẩu 6.022 tấn cà phê sang Trung Quốc, tương đương 26,5 triệu USD, tăng 117% về lượng và tăng 148% về giá trị so với tháng 7/2023. Kể từ đầu năm, Trung Quốc đã chi ra 130 triệu USD để nhập 32.423 tấn cà phê từ Việt Nam, tăng 27,2% về lượng và tăng 58,3% về giá trị. Giá xuất khẩu bình quân đạt 4.013 USD/tấn, tăng 24,5% so với cùng kỳ năm trước.
Lượng cà phê xuất khẩu tăng mạnh trong thời gian qua tại các thị trường nói chung và thị trường Liên minh châu Âu (EU) nói riêng, do các doanh nghiệp cà phê đã tập trung cải cách, thay đổi, số hóa, sản xuất đa dạng các mặt hàng cũng như sản xuất nhiều sản phẩm tinh hơn, có chiều sâu hơn và có sự phát triển theo hướng bền vững.
Đặc biệt, với cam kết gỡ bỏ hàng rào thuế quan nhờ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), cơ hội mở rộng thị trường cà phê Việt Nam tại EU là rất tiềm năng khi có 93% dòng thuế về 0%. Trong đó, sản phẩm được hưởng lợi nhất chính là cà phê chế biến. Ngoài ra, EU đã cam kết bảo hộ 39 chỉ dẫn địa lý của Việt Nam liên quan tới cà phê.
Gia nhập “câu lạc bộ xuất khẩu trên 5 tỷ USD”
Với những yếu tố thuận lợi về giá, thị trường và sản lượng, xuất khẩu cà phê năm 2024 dự báo có thể đạt kỷ lục 5 tỷ USD, ngành cà phê sẽ đóng góp vào tăng trưởng kinh tế chung, cà phê sẽ là mặt hàng xuất khẩu giá trị tham gia vào “câu lạc bộ xuất khẩu trên 5 tỷ USD”.
Theo Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam (VICOFA), giá trị xuất khẩu cà phê tăng do giá cà phê xuất khẩu của Việt Nam trên thị trường thế giới tăng, đặc biệt là tại các thị trường chính. Trong đó, tại các thị trường xuất khẩu cà phê chủ lực của Việt Nam như Tây Ban Nha, Nga, Mỹ, Indonesia, Philippines, Hà Lan, Trung Quốc… mức giá nhập khẩu đã tăng lên khoảng 30% so với năm trước.
Thời điểm hiện tại, giá cà phê đã tăng gần 2,5 lần so với thời điểm này năm trước. Sở dĩ giá cà phê xuất khẩu tăng là do nhu cầu nhập khẩu của các nước tăng, nhưng nguồn thu đang giảm, đặc biệt là lượng cà phê niên vụ 2023-2024 hiện nay chỉ còn số lượng hạn chế.
Theo ông Nguyễn Nam Hải, Chủ tịch Hiệp hội Cà phê – Ca cao Việt Nam, giá cà phê tăng cao trong thời gian qua do nhiều yếu tố, trong đó, ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, hiện tượng El Nino gây khô hạn khắp các vùng trồng cà phê toàn cầu dẫn đến giảm nguồn cung. Ngoài yếu tố khí hậu, các cuộc xung đột quân sự trên thế giới, căng thẳng trên Biển Đỏ khiến cước vận chuyển và nhiều chi phí tăng. Bên cạnh đó, nhiều nhà đầu cơ tài chính trên thế giới chọn cà phê (sau dầu mỏ và vàng) để đầu cơ cũng là yếu tố tác động lớn đến giá mặt hàng này.
Theo VICOFA, Việt Nam hiện chỉ còn khoảng 148.000 tấn cà phê để xuất khẩu trong 2 tháng còn lại của niên vụ 2023-2024 (từ tháng 8/2024 đến đến hết tháng 9/2024). Trong khi đó, niên vụ mới đến tháng 10/2024 mới bắt đầu cho thu hoạch.
Nguồn cung không nhiều có thể đẩy giá cà phê trên thị trường thế giới tiếp tục tăng trong thời gian tới.
Bộ Công Thương cũng dự báo, xuất khẩu cà phê của Việt Nam sang các nước: Tây Ban Nha, Nga, Mỹ, Indonesia, Philippines, Hà Lan, Trung Quốc… sẽ tiếp tục lạc quan trong thời gian tới.
Hoàng Nam
