Trong bối cảnh kinh tế thế giới gặp nhiều biến động, số lượng người Việt ở nước ngoài trở về Việt Nam làm việc, kinh doanh ngày càng nhiều.
Khảo sát của Tập đoàn Tư vấn tuyển dụng Robert Walters cho thấy, 71% người Việt Nam sống ở nước ngoài đang xem xét khả năng quay trở lại quê hương sinh sống và làm việc trong vòng 5 năm tới.
Trên thực tế, trí thức kiều bào đã và đang có nhiều đóng góp quan trọng cho đất nước. Mới đây, trong cuộc trả lời phỏng vấn về việc phát huy nguồn lực người Việt Nam ở nước ngoài một cách hiệu quả, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng, Chủ nhiệm Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài cho biết, theo ước tính, trong tổng số gần 6 triệu NVNONN hiện nay, số lượng người có trình độ đại học trở lên chiếm khoảng 10%, tương đương 600 ngàn người, gồm hai bộ phận là trí thức từ trong nước ra nước ngoài học tập, làm việc và trí thức là con em các thế hệ của người Việt ở sở tại. Trong hầu hết các ngành và lĩnh vực mũi nhọn, khoa học hiện đại, từ điện tử, sinh học, vật liệu mới, năng lượng mới, tin học đến hàng không, vũ trụ, hải dương… đều có chuyên gia người Việt Nam tham gia nghiên cứu và làm việc.
Trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, trí thức kiều bào đã và đang có nhiều đóng góp quan trọng, giúp chuyển giao kiến thức, tiến bộ khoa học kỹ thuật mới, huy động các nguồn lực quốc tế vào Việt Nam, đào tạo đội ngũ cán bộ, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực của Việt Nam. Đặc biệt, trong những năm gần đây, trí thức NVNONN tăng cường kết nối trên phạm vi khu vực, toàn cầu, tạo ra các cơ chế làm việc, hợp tác linh hoạt cho các chuyên gia trong và ngoài nước khi tham gia vào các dự án, chương trình nằm trong chiến lược phát triển quốc gia của Việt Nam.
Tập đoàn Robert Walters phân tích, với mức tăng trưởng GDP duy trì ở khoảng 6% trong trung hạn và ngày càng có nhiều công ty đạt doanh thu vượt qua 1 tỷ USD, Việt Nam trở thành điểm sáng cho các doanh nghiệp đầu tư vốn nước ngoài và nhân tài quốc tế. Cơ hội việc làm cũng vì thế tăng lên.
Neo Chu, Việt kiều Thụy Sĩ hiện làm trong lĩnh vực tài chính, chia sẻ: “Làm việc ở đâu cũng vậy, nhưng làm việc ở Việt Nam có điều kiện thăng tiến tốt hơn. Môi trường quen thuộc cũng là một yếu tố ra quyết định”.
Moaz Nguyễn, Việt kiều New Zealand quyết định quay về quê hương để làm việc trong ngành công nghệ, cho biết: “Tôi cảm thấy cuộc sống tại New Zealand không có nhiều việc để sáng tạo hoặc làm ra cái gì có tính đột phá. Môi trường kinh doanh ở Việt Nam nhiều rủi ro, nhưng trẻ và vận động nhanh, cơ hội việc làm đa dạng và hấp dẫn”.
Theo khảo sát của Robert Walters, có đến 66% Việt kiều cho biết họ tin tưởng vào sự ổn định và phát triển của nền kinh tế Việt Nam. Đây cũng là một trong những nguyên nhân giúp củng cố quyết định trở về quê hương của người Việt Nam ở nước ngoài.
Neo Chu nhận định: “Môi trường kinh doanh ở Việt Nam có nhiều cơ hội, năng động và ổn định chính trị. Chính sách thu hút đầu tư của Chính phủ với kiều bào đã vượt qua rào cản về tư tưởng, chính sách cũng mở hơn nhiều”.
Trong những năm gần đây, việc Chính phủ Việt Nam khuyến khích khởi nghiệp và thúc đẩy các hoạt động kinh doanh đã tạo động lực cho sự trở về của người Việt đang định cư ở nước ngoài. Không chỉ vậy, đây còn là một cách đóng góp thiết thực cho quê hương.
Neo Chu phân tích: “Làm ở đâu cũng phải đóng thuế, đóng thuế đầy đủ là thực hiện nghĩa vụ công dân với quốc gia. Kinh tế Việt Nam và tư tưởng kinh doanh ở Việt Nam coi trọng tinh thần tập thể. Do vậy, ít hay nhiều, về quê hương kinh doanh chắc chắn sẽ tạo được phần đóng góp cho đất nước và con người Việt Nam: thứ nhất là vốn đầu tư; thứ hai là thuế; thứ ba là tạo công ăn việc làm và quỹ BHXH, thứ tư là công nghệ và cách làm việc tiên tiến; cuối cùng là góp phần kết nối mạng lưới quốc tế”.
Moaz Nguyễn cũng cho rằng, những kinh nghiệm và trải nghiệm của kiều bào tại nước ngoài khi áp dụng tại Việt Nam sẽ mang lại nhiều lợi ích trong công việc.
Một yếu tố hấp dẫn đối với những kiều bào quyết định trở về Việt Nam làm việc, kinh doanh là tỷ lệ chênh lệch giữa mức lương cao và chi phí sinh hoạt thấp tại Việt Nam. Đặc biệt, khi trở về nước, kiều bào cũng mong muốn công việc kinh doanh và việc làm của họ ngày một tốt hơn. Moaz Nguyễn bày tỏ: “Tôi hy vọng sẽ tạo ra một công nghệ nào đó tốt hơn các công nghệ hiện có và thay đổi cách mọi người đang làm việc trong lĩnh vực của mình. Tất nhiên, tạo ra thu nhập tốt hơn nữa cũng là mong muốn của tôi”.
Môi trường kinh tế sôi động và cạnh tranh hiện nay mở ra nhiều cơ hội cho người Việt Nam ở nước ngoài muốn khẳng định bản thân và góp phần vào sự phát triển của quê hương.
Với xu hướng người Việt ở nước ngoài trở về thời gian tới, chắc chắn thị trường lao động tại Việt Nam sẽ trở nên rất sôi động. Đây còn là “mỏ vàng” nhân sự chất lượng cao cho các doanh nghiệp trong nước. Bên cạnh đó, nếu các mong muốn và nhu cầu thiết thực được đáp ứng, doanh nghiệp của kiều bào chắc chắc sẽ phát triển, đóng góp một phần không nhỏ vào phát triển kinh tế của đất nước.
Bên cạnh những đóng góp trực tiếp nêu trên thì kiều bào ta ở nước ngoài còn có nhiều đóng góp trong công tác thu hút đầu tư nước ngoài thông qua việc kết nối, giới thiệu các nhà đầu tư nước ngoài đến với Việt Nam, kết nối nhà đầu tư nước ngoài với các đối tác trong nước. Đồng thời góp phần quảng bá, xúc tiến, làm tăng uy tín, sự hấp dẫn của môi trường đầu tư Việt Nam đối với các nhà đầu tư quốc tế.
Công tác vận động kiều bào đầu tư về nước trong thời gian qua có nhiều yếu tố thuận lợi. Thứ nhất, cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài đang ngày càng phát triển lớn mạnh với khoảng 5,3 triệu người tại hơn 130 quốc gia và vùng lãnh thổ, có tiềm lực về kinh tế, công nghệ, năng lực quản lý nên có rất nhiều tiềm năng để đầu tư về nước. Thứ hai, các kiều bào luôn hướng về tổ quốc, có mong muốn góp sức để xây dựng quê hương, đất nước. Thứ ba, việc đi lại của kiều bào về nước hiện nay rất thuận lợi do chính sách miễn visa cho kiều bào về nước. Thứ tư, thành công trong việc kiểm soát dịch COVID 19 của Việt Nam thời gian qua cũng góp phần làm gia tăng uy tín, sự an toàn của Việt Nam, môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi, khuyến khích Việt Kiều về nước sinh sống và đầu tư, kinh doanh.
Thọ Anh
