Ngày 18/12, Ngân hàng Thế giới (WB) công bố báo cáo cập nhật kinh tế vĩ mô Việt Nam tháng 11/2023.
WB đánh giá, dữ liệu tháng 11 tiếp tục cho thấy sự cải thiện trong hoạt động kinh tế. Theo xu hướng kể từ tháng 4/2023, Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) được điều chỉnh theo mùa vụ (SA) hàng tháng đã ghi nhận tốc độ tăng trưởng là 2,7% trong tháng 11, so với 2,8% trong tháng 10. So với cùng kỳ, IIP tăng 5,8% trong tháng 11 so với 4,4% trong tháng 10 và chỉ nhỉnh hơn một nửa so với mức trước đại dịch (trung bình 9,9 phần trăm trong giai đoạn 2018- 19).
Tuy nhiên, triển vọng vẫn mờ nhạt khi PMI của Việt Nam tiếp tục ở mức suy giảm trong tháng 11 (47,3 – thấp nhất kể từ tháng 5/2023), so với 49,6 và 49,7 lần lượt trong tháng 10 và tháng 9. Theo S&P Global, PMI chỉ ra rằng số lượng đơn đặt hàng mới đã giảm trong tháng 11, cho thấy tình trạng bên cầu vẫn còn khá mong manh.
Trong khi đó, doanh số bán hàng hóa chiếm gần 80% tổng doanh số bán lẻ, hầu như không thay đổi so với tháng trước, ở mức giảm 0,12% trong tháng 11/2023 so với mức giảm 0,49% trong tháng 10. Đồng thời, doanh số bán dịch vụ khách sạn giảm 3,6% vào tháng 11/2023, so với mức giảm 4,4% vào tháng 10. Dịch vụ du lịch tiếp tục giảm ở mức 11,2%, thấp hơn 1,8 điểm phần trăm so với một tháng trước đó, phản ánh tình trạng du lịch nội địa đang dần yếu đi.
Theo WB, xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa tiếp tục được cải thiện nhằm đáp ứng sự phục hồi nhu cầu bên ngoài, tăng lần lượt 6,7% và 5,1% so cùng kỳ. Sự tăng trưởng trong nhập khẩu có liên quan chặt chẽ với sự phục hồi của xuất khẩu, do đầu vào nhập khẩu để sản xuất hàng xuất khẩu chiếm 94% tổng lượng nhập khẩu.
Ngân hàng này nhấn mạnh: “Bất chấp những cải thiện này, xuất khẩu hàng tháng vẫn giảm 1,4% trong tháng 11, so với mức tăng 1,42% trong tháng 10, cho thấy sự phục hồi còn khá mong manh. Xuất khẩu và nhập khẩu lũy kế 11 tháng năm 2023 vẫn thấp hơn cùng kỳ năm 2022, giảm lần lượt 5,9% và 10,7%”.
Liên quan đến cam kết đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), theo WB, lũy kế trong 11 tháng năm 2023 tiếp tục tăng, đạt 28,8 tỷ USD, cao hơn 14,8% so với cùng kỳ năm 2022, bất chấp những bất ổn toàn cầu, phản ánh niềm tin của các nhà đầu tư vào triển vọng kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn khoảng 10% so với mức trước Covid (2019). Sản xuất chiếm hơn 60% số vốn cam kết đăng ký mới và góp vốn bổ sung.
Mặt khác, bất động sản chỉ chiếm 3,5% vốn đăng ký trong 11 tháng đầu năm 2023 so với 16,7% cùng kỳ năm 2022, phản ánh tình trạng trì trệ của thị trường bất động sản trong nước. Tính đến cuối tháng 11, vốn FDI giải ngân đạt 20,3 tỷ USD, tăng 2,9% so với cùng kỳ năm trước.
Lạm phát Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) vẫn ổn định ở mức 3,5% vào tháng 11 năm 2023, so với 3,6% vào tháng 10, thấp hơn nhiều so với mục tiêu chính sách đặt ra cho năm 2023 (4,5%). Báo cáo nhận định, động lực chính gây ra lạm phát CPI vẫn là lương thực và nhà ở, đóng góp lần lượt 1,1 và 0,9 điểm phần trăm vào CPI tháng 11. Sự gia tăng trở lại gần đây của chi phí vận tải – vốn bị ảnh hưởng bởi giá dầu và khí đốt trong nước tăng từ tháng 8 đến tháng 10 – đã bắt đầu giảm dần vào tháng 11.
“Trong khi đó, lạm phát cơ bản tiếp tục giảm tốc, đứng ở mức 3,2% vào tháng 11/2023, so với 3,4% vào tháng 10, do ảnh hưởng vòng hai của cú sốc giá dầu tháng 3 năm 2022 tiếp tục giảm dần”, báo cáo cho biết.
Tăng trưởng tín dụng tăng nhẹ trong tháng 11, tăng ở mức 10,3% so với mức 9,3% trong tháng 10. Tuy nhiên, con số này vẫn thấp hơn nhiều so với mục tiêu tăng trưởng tín dụng mà Ngân hàng Nhà nước đặt ra (14,5%) và mức trước đại dịch.
WB đánh giá: “Tăng trưởng tín dụng chậm được là do đầu tư tư nhân và niềm tin của nhà đầu tư tiếp tục suy yếu, một phần liên quan đến tình trạng trì trệ của thị trường bất động sản, vốn chiếm khoảng 21,6% dư nợ tín dụng vào năm 2022.
Thời gian tới, WB khuyến nghị, do nền kinh tế vẫn phải đối mặt với những khó khăn, các cơ quan chức năng có thể xem xét gia hạn thực hiện chương trình hỗ trợ kinh tế (2022-2023) sang năm tới để cho phép các khoản đầu tư theo kế hoạch được thực hiện đầy đủ, hỗ trợ tổng cầu.
Bên cạnh đó, trong bối cảnh kinh tế suy thoái, những điểm yếu của khu vực tài chính đòi hỏi phải tiếp tục cảnh giác. Đồng thời, nỗ lực khôi phục niềm tin và thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của thị trường bất động sản sẽ là chìa khóa hỗ trợ ổn định kinh tế trong ngắn hạn và tăng trưởng kinh tế trong dài hạn.
Gia Thành
