Ngày 22/11, Ngân hàng Thế giới (WB) công bố báo cáo, trong đó khuyến nghị, Chính phủ Việt Nam cân nhắc một lộ trình đầu tư mang tính chiến lược và được chuẩn bị tốt, tập trung vào cơ sở hạ tầng xanh, có khả năng phục hồi và mang tính khu vực, điều này sẽ giúp thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.
Theo báo cáo của WB, số liệu hằng tháng cho thấy các hoạt động kinh tế từ phía cung vẫn tiếp tục có cải thiện nhỏ. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) hàng tháng đã bắt đầu tăng trưởng dương kể từ tháng 4/2023. Trong tháng 10 qua, chỉ số sản xuất công nghiệp đạt tốc độ tăng trưởng 2,89% so với tháng trước và 5,83% so với cùng kỳ năm trước.
Sự cải thiện này xuất phát từ việc tiếp tục mở rộng sản xuất công nghiệp của các sản phẩm xuất khẩu chủ chốt như giày dép và sản phẩm da, điện tử, máy tính, điện thoại di động bao gồm cả linh kiện, phương tiện cơ giới và thiết bị vận tải – phản ánh nhu cầu bên ngoài tiếp tục phục hồi.
Tuy nhiên theo WB, mặc dù dữ liệu sản xuất công nghiệp đã thoát đáy nhưng triển vọng phục hồi mạnh mẽ vẫn chưa chắc chắn. PMI của Việt Nam vẫn ở vùng suy giảm trong tháng Mưới (49,6) so với mức 49,7 trong tháng Chín.
Cũng theo WB, xuất khẩu và nhập khẩu hàng hóa tiếp tục phục hồi, tăng lần lượt 1,6% và 1,05% so với tháng trước do nhu cầu từ các đối tác thương mại tiếp tục phục hồi dần. Tuy nhiên, cả xuất khẩu và nhập khẩu trong 10 tháng vẫn ở mức suy giảm so với cùng kỳ năm trước, giảm lần lượt là 6,9% và 12,4% so cùng kỳ năm 2022.
Báo cáo WB cũng cho biết, cam kết FDI lũy kế 10 tháng đạt 25,7 tỷ USD, cao hơn 14,7% so với cùng kỳ năm 2022, bất chấp những bất ổn toàn cầu, chủ yếu nhờ niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài vào sự ổn định và cởi mở của Việt Nam. Vốn FDI thực hiện lũy kế đạt 18 tỷ USD, tăng 3,2% so với một năm trước. Sản xuất công nghiệp tiếp tục là lĩnh vực thu hút FDI chính vào Việt Nam.
Đối với lạm phát, hiện chỉ số giá tiêu dùng (CPI) đứng ở mức 3,6% trong tháng Mưới, giảm so tháng Chín (với 3,7%), thấp hơn nhiều so với mục tiêu chính sách đặt ra cho năm 2023 (4,5%). Động lực chính dẫn đến lạm phát CPI vẫn là lương thực và nhà ở, kết hợp với sự gia tăng gần đây của chi phí vận tải – vốn bị ảnh hưởng bởi đợt tăng giá mới của giá dầu và khí đốt trong nước. Trong khi đó, lạm phát cơ bản tiếp tục giảm tốc, đạt 3,4%, giảm so với tháng Chín (3,8%) do tác động vòng hai của cú sốc giá dầu tháng 3/2022 tiếp tục giảm dần.
Dù vậy, báo cáo WB cũng chỉ ra, tăng trưởng tín dụng vẫn chậm, trong tháng Mười chỉ đạt 9,3% so với cùng kỳ, trong khi tháng Chín đạt 9,9%. Con số này thấp hơn nhiều so với mục tiêu tăng trưởng tín dụng mà Ngân hàng Nhà nước đặt ra (14%) và mức trước đại dịch (12%-15%). Sự suy yếu kéo dài của khu vực đầu tư tư nhân và niềm tin của nhà đầu tư tiếp tục là động lực chính khiến tín dụng tăng trưởng chậm.
Bên cạnh đó, sự suy giảm hoạt động kinh tế tiếp tục có tác động bất lợi tới ngân sách Chính phủ. Mặc dù thu ngân sách tháng Mười tăng đột biến (so với tháng trước) nhưng thu ngân sách 10 tháng qua vẫn thấp hơn 4,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Đồng thời, chi tiêu công tăng 11,4% trong cùng kỳ, phản ánh nỗ lực của Chính phủ nhằm hỗ trợ nền kinh tế vốn đang trong trạng thái suy giảm.
“Giải ngân đầu tư công tăng 35% so cùng kỳ trong 10 tháng đã giúp Chính phủ đạt 55% kế hoạch ngân sách hằng năm, tuy nhiên, tỷ lệ thực hiện này vẫn còn thấp do chỉ còn 2 tháng nữa để giải ngân ngân sách năm 2023”, chuyên gia WB nhấn mạnh.
Từ những dữ liệu trên, chuyên gia WB kết luận, trong khi xuất khẩu đang dần phục hồi thì tiêu dùng trong nước vẫn còn khá trầm lắng và tình trạng tín dụng tăng trưởng chậm tiếp tục phản ánh đầu tư tư nhân trong nước và niềm tin của nhà đầu tư còn yếu.
“Do tốc độ phục hồi kinh tế chậm, Chính phủ có thể cân nhắc kéo dài chương trình hỗ trợ kinh tế đến năm 2024 để cho phép các dự án đầu tư được triển khai đầy đủ. Việc chuẩn bị các dự án có chất lượng cao hơn, bao gồm thông qua các nghiên cứu khả thi tốt hơn và cải cách thủ tục đầu tư công sẽ giúp đẩy nhanh quá trình thực hiện. Một lộ trình đầu tư mang tính chiến lược và được chuẩn bị tốt, tập trung vào cơ sở hạ tầng xanh, có khả năng phục hồi và mang tính khu vực sẽ giúp thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững”, chuyên gia WB khuyến nghị.
Hải An
