Malaysia kỳ vọng Việt Nam sẽ trở thành một trong 10 nhà xuất khẩu thực phẩm Halal lớn nhất vào nước này và Malaysia có thể chia sẻ kinh nhiệm với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam về các tiêu chuẩn của thực phẩm Hồi giáo Halal.
Trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm và Phu nhân tới Malaysia từ 21-23/11, được sự phê duyệt của Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, Vụ Thị trường châu Á – châu Phi (Bộ Công Thương) đã cùng Cơ quan Hợp tác Halal, thuộc Bộ Đầu tư, Thương mại và Công nghiệp Malaysia ký Ý định thư về hợp tác Halal.
Thông tin về ý nghĩa, tầm quan trọng của Ý định thư này, Lãnh đạo Vụ Thị trường châu Á – châu Phi cho biết, Ý định thư sẽ là văn kiện quan trọng đóng góp cho kết quả chuyến thăm Malaysia của Tổng Bí thư Tô Lâm và là định hướng để triển khai các hoạt động hợp tác thiết thực trong lĩnh vực này.
Ông Lê Phú Cường – Tham tán Thương mại, Thương vụ Việt Nam tại Malaysia – cũng nhìn nhận, Ý định thư vừa ký kết có ý nghĩa quan trọng, qua đó hỗ trợ việc công nhận mục tiêu chung của cả hai bên trong việc đào tạo, tổ chức các cuộc triển lãm, hội thảo và hội nghị chuyên đề về sản phẩm Halal tại Việt Nam và Malaysia. Hoạt động này không chỉ giúp nâng cao sự hiểu biết của các doanh nghiệp về xuất khẩu hàng Halal sang thị trường Malaysia mà còn cả thị trường các nước Hồi giáo nói chung.
“Cho đến nay, mới chỉ có khoảng 1.000 doanh nghiệp xuất khẩu sang thị trường Malaysia có chứng chỉ Halal cho khoảng 3.000 sản phẩm. Thỏa thuận này sẽ giúp giải quyết một trong những khó khăn lớn của doanh nghiệp Việt Nam xuất khẩu sang thị trường Malaysia là về chứng chỉ Halal” – Tham tán Lê Phú Cường thông tin và nhấn mạnh, hiện nay, tiềm năng hợp tác kinh tế, thương mại giữa hai nước, trong đó có lĩnh vực năng lượng và sản phẩm Halal còn rất lớn. Tuy nhiên, để sự hợp tác này trở nên thực chất và hiệu quả hơn, hai bên cần đẩy mạnh hơn nữa các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối doanh nghiệp để quảng bá sản phẩm của nhau, đồng thời đẩy mạnh tìm kiếm, hợp tác trong các lĩnh vực mà hai bên có thế mạnh.
Đáng chú ý, hợp tác Halal giữa Việt Nam – Malaysia luôn được các lãnh đạo cấp cao nhấn mạnh trong các buổi làm việc và tiếp xúc song phương. Trước đó, trong các chuyến thăm chính thức của Thủ tướng Muhyiddin Yassin tới Việt Nam vào tháng 3/2021 và của Thủ tướng Ismail Sabri Yaakob vào tháng 3/2022, lãnh đạo hai nước đã tập trung thảo luận về mở rộng hợp tác trong phát triển lĩnh vực Halal, logistics, tài chính và ngân hàng Hồi giáo, du lịch và dịch vụ khách sạn thân thiện với người Hồi giáo, dịch vụ chăm sóc sức khỏe và đồ uống Halal.
Giám đốc cấp cao phụ trách hội nhập kinh tế ASEAN thuộc Bộ Thương mại và Công nghiệp quốc tế Malaysia (MITI), bà Jamilah Haji Hassan, bày tỏ ủng hộ việc hai nước Việt Nam và Malaysia tập trung thúc đẩy ngành thực phẩm Hồi giáo Halal. Bà cho rằng hai nước đều có chiến lược đảm bảo an ninh lương thực, với Việt Nam là giai đoạn đến năm 2020 và tầm nhìn 2050, còn Malaysia là giai đoạn 2020-2030. Do vậy, một số công ty Malaysia hiện đang rất quan tâm thúc đẩy hợp tác với các công ty Việt Nam trong lĩnh vực này.
Cũng theo bà Hassan, trên thực tế, Việt Nam đã xuất khẩu thực phẩm Hồi giáo Halal vào thị trường Malaysia từ năm 2016, với mức xuất khẩu giai đoạn 2016-2020 đạt 5,32 tỷ RM (khoảng 1,19 tỷ USD), chiếm 17% kim ngạch nhập khẩu của Malaysia. Malaysia kỳ vọng Việt Nam sẽ trở thành một trong 10 nhà xuất khẩu thực phẩm Halal lớn nhất vào nước này và Malaysia có thể chia sẻ kinh nhiệm với cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam về các tiêu chuẩn của thực phẩm Hồi giáo Halal nhằm tạo thuận lợi trong tiếp cận nhiều hơn với thị trường Halal Malaysia cũng như Halal thế giới.
Về thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực Halal, Việt Nam có thể tăng cường hợp tác thông qua đơn vị phụ trách trực tiếp là Cơ quan Xúc tiến ngoại thương quốc gia Malaysia (MATRADE). Triển lãm Halal Quốc tế Malaysia (MIHAS) 2022 là cơ hội tốt để các doanh nghiệp Việt Nam tìm kiếm cơ hội hợp tác trong lĩnh vực này.
Trên thế giới, chứng nhận Halal của Malaysia là một trong những chứng nhận được tìm kiếm nhiều nhất, vì đây là chứng nhận của chính phủ chứ không phải của các tổ chức độc lập. Malaysia có thể chia sẻ kiến thức chuyên môn, trong khi các công ty Malaysia cung cấp vốn, công nghệ và kỹ năng để đầu tư vào ngành công nghiệp Halal của Việt Nam. Ngược lại, doanh nghiệp Việt Nam có thể khám phá các cơ hội tại Malaysia, đặc biệt trong sản xuất thực phẩm Halal, mỹ phẩm và dược phẩm.
Các doanh nghiệp Việt Nam được khuyến khích lựa chọn Malaysia là địa điểm sản xuất quan trọng, bởi vì Malaysia có thể cung cấp chứng chỉ Halal được công nhận trên toàn cầu từ Cơ quan Phát triển Hồi giáo Malaysia (JAKIM). Với cách tiếp cận chiến lược đó, Việt Nam có thể nhanh chóng thâm nhập các thị trường Halal toàn cầu, tận dụng khả năng kết nối đã được thiết lập tốt với các thị trường Halal ở Đông Nam Á.
Theo đánh giá của các chuyên gia kinh tế, sự hợp tác giữa Việt Nam và Malaysia trong ngành công nghiệp Halal không chỉ là tận dụng thế mạnh của nhau mà còn tạo ra mối quan hệ cộng sinh xuyên biên giới. Trong đó, tăng cường tiếp cận thị trường, tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế và thúc đẩy đổi mới về Halal là những bước khởi đầu. Malaysia hỗ trợ đào tạo cho các địa phương và doanh nghiệp Việt Nam về quy trình sản xuất và cấp chứng nhận Halal.
Malaysia hiện là đối tác thương mại lớn thứ hai của Việt Nam trong ASEAN (sau Thái Lan) và thứ 11 trên thế giới. Việt Nam là đối tác thương mại lớn thứ ba của Malaysia trong ASEAN, trong khi Malaysia là nhà đầu tư lớn thứ hai của Việt Nam trong ASEAN (sau Singapore) và đứng thứ 11/143 quốc gia và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam.
Năm 2025 sẽ đánh dấu 10 năm quan hệ Đối tác chiến lược (8/2015-8/2025) giữa hai nước. Hai nước đang không ngừng hướng đến hợp tác toàn diện và gắn kết hơn trên mọi lĩnh vực, từ chính trị, an ninh – quốc phòng đến kinh tế. Trong đó, phát triển ngành công nghiệp Halal được xác định là lĩnh vực ưu tiên với kỳ vọng sẽ tạo ra những cơ hội vàng cho cả hai bên.
Hải An
