1. Ngày 09/12/2024, Cuộc họp Bộ Chính trị Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc đã đánh giá, phân tích một số nội dung quan trọng, trong đó xác định phương hướng lớn công tác kinh tế Trung Quốc trong năm 2025, gồm: (i) Về chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ, trong năm 2025 cần “phát triển trong ổn định, lấy phát triển để thúc đẩy ổn định, kế thừa truyền thống và đổi mới sáng tạo, xây trước phá sau, tích hợp hệ thống, hiệp đồng phối hợp”; thực hiện chính sách tài khóa tích cực hơn và chính sách tiền tệ nới lỏng ở mức phù hợp; hoàn thiện đầy đủ gói công cụ chính sách; tăng cường điều tiết khuếch đại chu kỳ; thực hiện tốt tổ hợp các chính sách; nâng cao “tính tiên phong, tính tập trung và tính hiệu quả” của điều tiết vĩ mô. (ii) Về tiêu dùng và đầu tư, “đẩy mạnh vực dậy tiêu dùng, nâng cao hiệu quả đầu tư, mở rộng toàn diện nhu cầu nội địa”; cho thấy các chính sách tiêu dùng và đầu tư trong năm 2025 sẽ ở mức độ lớn hơn và việc mở rộng nội nhu sẽ thực hiện toàn diện hơn để ứng phó các thách thức thuế quan 2.0 từ Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump. (iii) Về khoa học công nghệ, “dẫn dắt phát triển lực lượng sản xuất chất lượng mới thông qua đổi mới khoa học công nghệ, xây dựng hệ thống ngành nghề hiện đại hóa”; cho thấy phát triển lực lượng sản xuất chất lượng mới đã có thêm yêu cầu mới là “đổi mới khoa học công nghệ”. (iv) Về mở cửa đối ngoại, “mở rộng mở cửa đối ngoại trình độ cao, ổn định ngoại thương và đầu tư nước ngoài”; (v) Về hóa giải rủi ro trên các lĩnh vực trọng điểm, “ngăn ngừa, hóa giải hiệu quả rủi ro trên các lĩnh vực trọng điểm, giữ vững giới hạn đáy là không để xảy ra rủi ro mang tính hệ thống”. (vi) Về chấn hưng nông thôn, “tiếp tục củng cố và mở rộng thành quả công kiên thoát nghèo, quy hoạch tổng thể giữa thúc đẩy đô thị hóa kiểu mới và chấn hưng nông thôn, thúc đẩy phát triển tích hợp giữa thành thị và nông thôn”. (vii) Về phát triển vùng miền, “đẩy mạnh thực hiện chiến lược vùng miền, tăng cường sức phát triển của các vùng miền”. (viii) Về chuyển đổi xanh, “thúc đẩy đồng bộ giữa giảm carbon, ô nhiễm và mở rộng tăng trưởng xanh, đẩy nhanh chuyển đổi xanh toàn diện trong quá trình phát triển kinh tế xã hội”. (ix) Về dân sinh, “đẩy mạnh bảo đảm và cải thiện dân sinh, tăng cường cảm giác thụ hưởng, cảm giác hạnh phúc và cảm giác an toàn của người dân”.
2. Từ ngày 11-12/12/2024 tại Bắc Kinh đã diễn ra Hội nghị Công tác kinh tế Trung ương Trung Quốc năm 2024. Hội nghị đã xác định 03 định hướng chính sách vĩ mô gồm: (i) Thực hiện chính sách tài khóa tích cực hơn, nâng cao tỷ lệ thâm hụt tài khóa, đẩy mạnh chính sách tài khóa hiệu quả, tăng cường độ chi tài khóa; (ii) Thực hiện chính sách tiền tệ nới lỏng vừa phải, phát huy tốt công năng về tổng lượng và kết cấu của công cụ chính sách tiền tệ, giảm tỷ lệ dự trữ bắt buộc và lãi suất ở thời điểm thích hợp; duy trì thanh khoản thị trường dồi dào; (iii)Tăng cường sự phối hợp và điều tiết giữa các chính sách tài chính, tiền tệ, việc làm, ngành nghề, vùng miền, thương mại, bảo vệ môi trường, giám sát quản lý với các biện pháp cải cách mở cửa.
Hội nghị nhấn mạnh 09 nhiệm vụ trọng tâm về phát triển kinh tế Trung Quốc trong năm 2025 gồm: (i) Mở rộng toàn diện nhu cầu nội địa thông qua vực dậy mạnh mẽ tiêu dùng và nâng cao hiệu quả đầu tư; (ii) Lấy đổi mới khoa học công nghệ để dẫn dắt phát triển lực lượng sản xuất chất lượng mới, xây dựng hệ thống ngành nghề hiện đại; (iii) Phát huy vai trò dẫn dắt của cải cách thể chế kinh tế, thực hiện hiệu quả các biện pháp cải cách mang tính kiểu mẫu; (iv) Mở rộng mở cửa đối ngoại trình độ cao, ổn định đầu tư nước ngoài và ngoại thương; (v) Ngăn ngừa và hóa giải hiệu quả rủi ro trên các lĩnh vực trọng điểm, giữ vững “giới hạn đáy”không để xảy ra rủi ro mang tính hệ thống; (vi) Tính toán tổng thể giữa thúc đẩy đô thị hóa kiểu mới và chấn hưng toàn diện nông thôn, hội nhập giữa thành thị và nông thôn; (vii) Tăng cường thực hiện chiến lược vùng miền, thúc đẩy sự phát triển của các vùng miền; (viii) Thúc đẩy đồng bộ giữa giảm carbon, giảm ô nhiễm và mở rộng tăng trưởng xanh, gấp rút đẩy nhanh chuyển đổi xanh toàn diện trong phát triển kinh tế – xã hội; (ix) Đẩy mạnh bảo đảm và cải thiện dân sinh, tăng cường cảm giác được thụ hưởng, cảm giác hạnh phúc và cảm giác an toàn của quần chúng nhân dân.
3. Từ ngày 23-24/12/2024, Hội nghị công tác tài chính toàn quốc Trung Quốc đã được tổ chức tại thủ đô Bắc Kinh. Hội nghị nhấn mạnh, trong năm 2025 cần thực hiện chính sách tài khóa tích cực hơn, tiếp tục đẩy mạnh thực hiện tổ hợp các chính sách gồm: (i) Nâng cao thâm hụt tài khóa, đẩy mạnh cường độ chi, đẩy nhanh tiến độ chi; (ii) Sắp xếp trái phiếu công ở quy mô lớn hơn, nhằm bảo đảm nhiều hơn để ổn định tăng trưởng và điều chỉnh kết cấu; (iii) Đẩy mạnh tối ưu hóa kết cấu chi, tăng cường đầu tư chính xác, chú trọng hơn đến có lợi cho dân sinh, thúc đẩy tiêu dùng và có dư địa chính sách lớn về sau; (iv) Tiếp tục đẩy mạnh hóa giải rủi ro trên các lĩnh vực trọng điểm, thúc đẩy vận hành tài chính bình ổn và phát triển bền vững; (v) Tăng cường chi chuyển giao từ ngân sách TW đến ngân sách địa phương, tăng cường nguồn ngân sách địa phương để tập trung cho “03 bảo đảm” tại cơ sở.
Hội nghị nhấn mạnh 06 nhiệm vụ công tác tài chính năm 2025, cụ thể: (i) Hỗ trợ mở rộng nội nhu; (ii) Hỗ trợ xây dựng hệ thống ngành nghề hiện đại; (iii) Hỗ trợ bảo đảm và cải thiện dân sinh, nêu bật định hướng ưu tiên việc làm; (iv) Hỗ trợ phát triển hội nhập giữa thành thị và nông thôn và giữa các vùng miền; (v) Hỗ trợ xây dựng văn minh sinh thái; (vi) Hỗ trợ mở cửa đối ngoại trình độ cao.
4. Trung Quốc đã công bố “Sách Xanh về nền kinh tế tóc bạc”. Báo cáo phát triển nền kinh tế tóc bạc của Trung Quốc năm 2024”, trong đó điểm lại những thay đổi về mức độ già hóa của Trung Quốc trong 20 năm qua. Theo số liệu được công bố trong Sách Xanh, quy mô nền kinh tế tóc bạc của Trung Quốc hiện nay là khoảng 7.000 tỷ NDT (962,39 tỷ USD), chiếm khoảng 6% GDP và dự kiến đạt 30.000 tỷ NDT (khoảng 4.130 tỷ USD)vào năm 2035, tương đương với 4,2 nghìn tỷ USD, chiếm 10% GDP. Các ngành liên quan đến người cao tuổi như dịch vụ chăm sóc người cao tuổi, sản phẩm tiêu dùng người cao tuổi, tài chính người cao tuổi, y tế, du lịch văn hóa… có tốc độ tăng trưởng bùng nổ.
5. Trung Quốc đẩy mạnh phát triển nền kinh tế băng tuyết với một số động thái sau: (i) Chính phủ Trung Quốc đã ban hành văn bản hướng dẫn về việc đẩy mạnh nền kinh tế băng tuyết, theo đó sẽ áp dụng một loạt biện pháp như thúc đẩy các môn thể thao mùa đông, cải thiện cơ sở hạ tầng và dịch vụ hỗ trợ, phát triển các tổ chức kinh doanh trong lĩnh vực này, tăng cường hợp tác quốc tế, cùng nhiều biện pháp khác. Các tỉnh Hắc Long Giang, Cát Lâm và Liêu Ninh, cũng như các khu tự trị Nội Mông và Duy Ngô Nhĩ Tân Cương được xác định là những khu vực chính để phát triển nền kinh tế băng tuyết. Trung Quốc sẽ thành lập 3-5 khu nghỉ dưỡng du lịch băng tuyết nổi tiếng toàn cầu tại những khu vực này, đồng thời mở rộng các cơ sở đào tạo, trung tâm thể thao và tổ chức các sự kiện quốc tế, với mục tiêu đưa Trung Quốc trở thành điểm đến hàng đầu thế giới về du lịch và thể thao mùa đông.(ii) Ngày 16/12/2024, Bộ Văn hóa và Du lịch Trung Quốc đã công bố kế hoạch thiết lập 12 tuyến du lịch theo chủ đề du lịch mùa đông trên khắp nước này, nhằm mục đích kích hoạt thêm nền kinh tế băng tuyết trong mùa đông năm2024-2025[1]. Các tuyến du lịch này bao gồm các địa điểm thể thao mùa đông, danh lam thắng cảnh, khu bảo tồn thiên nhiên, bảo tàng và các sự kiện lễ hội đặc biệt, được thiết lập để thúc đẩy và mở rộng hơn nữa hoạt động tiêu dùng liên quan đến du lịch băng tuyết.
6. Ngân hàng Nhân đân Trung Quốc đã nâng dự trữ vàng vào cuối tháng 11/2024, chấm dứt 6 tháng tạm dừng mua vào sau khi giá vàng tăng lên mức kỷ lục. Theo dữ liệu chính thức được công bố vào thứ Bảy (7/12/2024), vàng thỏi do Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã tăng lên 73 triệu ounce vào cuối tháng 11, tăng so với mức 72,8 triệu ounce vàng của tháng trước đó. PBOC đã tăng dự trữ trong 18 tháng liên tiếp cho đến tháng 4 năm nay, giúp củng cố sức mạnh của giá vàng.
7. Cục Dữ liệu Quốc gia Trung Quốc đã công bố “Kế hoạch hành động phát triển không gian dữ liệu tin cậy giai đoạn 2024-2028”, đề ra ba hành động chính, gồm: (i) Thực hiện các hành động xây dựng năng lực không gian dữ liệu đáng tin cậy, bằng cách tăng cường năng lực quản lý và kiểm soát dữ liệu, cải thiện khả năng tương tác của tài nguyên dữ liệu, tăng cường năng lực tạo ra giá trị của dữ liệu, tạo thành hệ thống năng lực cốt lõi cho không gian dữ liệu đáng tin cậy;(ii) Thực hiện các hành động nhằm nuôi dưỡng và thúc đẩy các không gian dữ liệu đáng tin cậy; xây dựng và thúc đẩy ứng dụng năm loại không gian dữ liệu đáng tin cậy bao gồm không gian dữ liệu doanh nghiệp, công nghiệp, thành phố, cá nhân và xuyên biên giới; đổi mới mô hình và cơ chế hoạt động của các không gian dữ liệu khác nhau; (iii) Thúc đẩy hành động xây dựng nền tảng cho không gian dữ liệu đáng tin cậy về các lĩnh vực: xây dựng các tiêu chuẩn chính, nghiên cứu công nghệ cốt lõi, cải thiện các dịch vụ cơ bản, tăng cường quản lý tiêu chuẩn hóa và mở rộng hợp tác quốc tế, tập trung phát triển toàn diện không gian dữ liệu đáng tin cậy.
8. Về chính sách thương mại: Trung Quốc miễn thuế 100% cho tất cả các nước kém phát triển nhất mà nước này có quan hệ ngoại giao bắt đầu từ ngày 1/12/2024. Theo đó, đối với các sản phẩm chịu sự quản lý hạn ngạch thuế quan, hàng hóa trong hạn ngạch sẽ được hưởng mức thuế bằng 0, trong khi thuế suất đối với hàng hóa vượt quá hạn ngạch sẽ không thay đổi.Chính sách nói trên đã nhận được phản ứng tích cực từ các công ty ở các nước kém phát triển vì mang lại nhiều cơ hội phát triển hơn cho họ tại thị trường Trung Quốc.
9. Về nâng cấp hệ thống giao thông, logistics: Bộ Thương mại Trung Quốc và 09 cơ quan khác đã công bố “Chương trình hành động hoàn thiện hệ thống lưu thông thương mại hiện đại, thúc đẩy phát triển ngành bán sỉ bán lẻ chất lượng cao, trong đó xác định bốn nhiệm vụ lớn, gồm thực thi công trình nâng cấp thị trường tại nông thôn, hoàn thiện hệ thống phân phối và phân phối lưu thông phân phối cấp 3 ở nông thôn huyện, bổ sung thiếu hụt lưu thông phân phối chuỗi bảo quản lạnh nông sản.
Ngày 23/12/2024, Văn phòng Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Văn phòng Quốc vụ viện Trung Quốc đã cùng ban hành “Ý kiến về đẩy nhanh xây dựng thị trường giao thông vận tải mở cửa và thống nhất”, trong đó nhấn mạnh tiếp tục thúc đẩy thể chế quản lý ngành hàng không, đi sâu cải cách quản lý lĩnh vực kinh tế không gian thấp, phát triển hàng không dân dụng và kinh tế không gian thấp. “Ý kiến” trên nhằm mục đích đi sâu cải cách hệ thống vận tải, qua đó phục vụ tốt hơn cho sự phát triển chất lượng cao của nền kinh tế và xã hội Trung Quốc. “Ý kiến” đưa ra các đề xuất có mục tiêu bao gồm: đi sâu cải cách trong các lĩnh vực vận tải chính, cải thiện hệ thống thị trường và tối ưu hóa việc phân bổ nguồn lực trong thị trường vận tải, cùng nhiều nội dung khác.Trọng tâm chung của “Ý kiến” bao gồm thúc đẩy triển khai phối hợp và hợp tác liên ngành trong lĩnh vực vận tải, đồng thời tạo ra một thị trường vận tải thống nhất và cởi mở, tạo nền tảng vững chắc để nâng cao hiệu quả vận tải.Về cải thiện hệ thống thị trường, “Ý kiến” yêu cầu đối xử bình đẳng với tất cả các thực thể thị trường theo luật định và tăng cường hỗ trợ chính sách cho các doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) và các cá nhân kinh doanh. Văn bản này cũng khuyến khích các tổ chức tài chính đáp ứng nhu cầu tín dụng của những người tham gia thị trường này theo các nguyên tắc định hướng thị trường và dựa trên pháp luật.Chính quyền địa phương và các sở ban ngành có liên quan cần thực hiện các quy định này dựa trên các điều kiện của địa phương. “Ý kiến” cũng khuyến khích các khu vực có đủ nguồn lực triển khai thí điểm các sáng kiến hội nhập thị trường vận tải khu vực, đồng thời duy trì sự thống nhất và cởi mở chung của thị trường vận tải quốc gia.
10. Về đầu tư cơ sở hạ tầng đô thị: Trung Quốcdự kiến chi hơn 4.000 tỷ NDT (tương đương 551 tỷ USD) trong 5 năm tới nhằm nâng cấp cơ sở hạ tầng đô thị đang xuống cấp của nước này, trong đó các dự án tập trung vào công nghệ như trung tâm dữ liệu và những tiến bộ liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI) nằm trong số các ngành công nghiệp hướng đến tương lai cũng có tiềm năng to lớn để tăng vốn đầu tư.
11. Về thúc đẩy tiêu dùng: Ngày 23/12, Cục Quản lý Thị trường Nhà nước Trung Quốc đã công bố kế hoạch hành động ba năm giai đoạn 2025-2028 để tối ưu hóa môi trường tiêu dùng và thúc đẩy tiêu dùng trong nước.Theo đó, Trung Quốc sẽ nâng cấp hệ thống xử lý khiếu nại và báo cáo và giải quyết hiệu quả các điểm khó khăn trong lĩnh vực tiêu dùng. Ông La Văn, Cục trưởng Cục Quản lý Thị trường Quốc gia Trung Quốc cho biết, Trung Quốc đặt mục tiêu thúc đẩy một số lượng lớn các cửa hàng, chợ, cửa hàng trực tuyến, nhà hàng và điểm tham quan du lịch đáng tin cậy vào năm 2025.
Bộ Thương mại Trung Quốc cùng 6 cơ quan khác đã ban hành “Kế hoạch thực hiện dự án đổi mới và cải tiến ngành bán lẻ”, trong đó có các nổi dung nổi bật như: (i)Về mặt chuyển đổi, Kế hoạch đề xuất thúc đẩy chuyển đổi mô hình “một cửa hàng, một chính sách” của bách hóa và trung tâm mua sắm; đa dạng hóa hình thức thu hút người dân như biểu diễn nghệ thuật, triển lãm, văn hóa, hoạt hình;(ii)Về việc đảm bảo nguồn cung chất lượng, Trung Quốc khuyến khích “đổi cũ lấy mới” đối với các mặt hàng tiêu dùng truyền thống như ô tô, đồ gia dụng, trang trí nhà cửa, nhà bếp và phòng tắm…, quảng bá các sản phẩm nội địa “hợp thời trang”, hỗ trợ thành lập các quầy bán hàng đặc biệt, dịch vụ dành cho người cao tuổi và các sản phẩm dành cho bà mẹ và trẻ sơ sinh;(iii) Về trao quyền kỹ thuật số, Kế hoạch hướng đến khuyến khích ứng dụng công nghệ kỹ thuật số để tối ưu hóa các quy trình tiêu chuẩn như bố trí cửa hàng, công tác hậu cần và phân phối cũng như các liên kết khác, đồng thời tăng cường các cửa hàng thông minh, bán hàng tự động và các mô hình khác để tạo thuận lợi cho hoạt động tiêu dùng;(iv) Về đổi mới sáng tạo, Trung Quốc sẽ tìm hiểu các mô hình liên doanh chuyên sâu, tự cung ứng và tự vận hành, đồng thời chuyển từ bán sản phẩm sang bán trải nghiệm dịch vụ, đa dạng hóa giải pháp và phong cách sống.
12. Bộ Công nghiệp và Thông tin hóa và ba cơ quan khác của Trung Quốc đã ban hành kế hoạch hành động chung cho ngành nguyên liệu thô, nêu rõ các tiêu chuẩn nâng cấp trong ba năm tới.Theo kế hoạch, đến năm 2027, việc đánh giá và tối ưu hóa các tiêu chuẩn cho các ngành như hóa dầu, hóa chất, thép, kim loại màu, vật liệu xây dựng, đất hiếm và vàng sẽ được hoàn thành. Kế hoạch cũng quy định rằng, các tiêu chuẩn công nghiệp trong các lĩnh vực chính phải được công bố và triển khai vào năm 2027, bao gồm hơn 200 tiêu chuẩn liên quan đến chuyển đổi số, hơn 100 tiêu chuẩn liên quan đến vật liệu mới và hơn 100 tiêu chuẩn liên quan đến phát triển xanh và ít carbon.
[1]12 tuyến du lịch sẽ được thiết lập tại các địa phương như thành phố Bắc Kinh, thành phố Bắc Kinh Trùng Khánh, tỉnh Tứ Xuyên, tỉnh Cát Lâm, tỉnh Hắc Long Giang, tỉnh Liêu Ninh, tỉnh Sơn Tây, Khu tự trị Nội Mông, tỉnh Hà Nam, tỉnh Hồ Bắc, cũng như tỉnh Thiểm Tây và Khu tự trị Duy Ngô Nhĩ Tân Cương.
(ĐSQVN tại Trung Quốc)
