Nông lâm thủy sản Việt Nam xuất khẩu sang hơn 190 quốc gia, vùng lãnh thổ. Số sản phẩm, doanh nghiệp được xuất khẩu sang các thị trường có yêu cầu cao về an toàn thực phẩm ngày càng nhiều, góp phần đưa kim ngạch xuất khẩu gia tăng nhanh chóng đạt mốc trên 53 tỷ USD năm 2023.
Đặc biệt, trong 8 tháng năm 2024 ước xuất khẩu nông lâm thủy sản đạt 40,08 tỷ USD (tăng 18,6% so với cùng kỳ). Đây là động lực quan trọng cho phát triển nông nghiệp nông thôn, sinh kế và đời sống nông dân.
Thông tin trên được đưa ra tại Lễ kỷ niệm “30 năm hành trình chất lượng nông lâm thủy sản” (26/8/1994 – 26/8/2024) của Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (NAFIQPM), Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức ngày 30/8.
Tại lễ kỷ niệm, ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng NAFIQPM cho biết, sự lớn mạnh và trưởng thành của hệ thống quản lý chất lượng trong 30 năm qua đã tạo niềm tin mạnh mẽ và điểm tựa vững vàng cho người dân và doanh nghiệp trong bảo đảm nguồn cung nông sản thực phẩm chất lượng, an toàn cho tiêu dùng trong nước và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Ngay sau khi thành lập, NAFIQACEN đã nhanh chóng hình thành hệ thống với trung tâm ở Hà Nội và 6 chi nhánh trực thuộc đóng tại các vùng trọng điểm nghề cá: Hải Phòng, Đà Nẵng, Nha Trang, TP. Hồ Chí Minh, Cần Thơ, Cà Mau với đầy đủ đội ngũ cán bộ kiểm nghiệm, thẩm định, thanh tra.
Nhờ đó, đơn vị kịp thời tham mưu “nội luật hóa” các quy định về đảm bảo an toàn thực phẩm theo hướng dẫn của Codex (cơ sở dữ liệu về an toàn thực phẩm do Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp Quốc (FAO) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cùng xây dựng) và yêu cầu của các thị trường xuất khẩu có yêu cầu cao về an toàn thực phẩm tại thời điểm đó là: Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Nhật Bản…
Lực lượng cán bộ đã trực tiếp hướng dẫn, hỗ trợ người dân và doanh nghiệp nâng cấp cơ sở vật chất kỹ thuật và năng lực tự kiểm soát an toàn thực phẩm dựa trên nguyên tắc nhận diện mối nguy gây mất an toàn thực phẩm và kiểm soát mối nguy quan trọng tại điểm tới hạn (HACCP). Đó là con đường nhanh nhất để các bên tham gia chuỗi sản xuất, xuất khẩu thủy sản tiếp cận được các thị trường lớn và có yêu cầu cao về an toàn thực phẩm như Nhật, Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và các quốc gia khác.
Với nguồn lực của nhà nước đầu tư và các dự án hỗ trợ quốc tế đã giúp NAFIQPM nhanh chóng xây dựng được đội ngũ cán bộ kiểm nghiệm, thẩm định, thanh tra có trình độ chuyên môn sâu, cùng với hệ thống 6 phòng kiểm nghiệm với trang thiết bị có khả năng kiểm nghiệm đầy đủ các chỉ tiêu về chất lượng, an toàn thực phẩm đạt chuẩn quốc tế.
NAFIQPM đã đóng góp quan trọng trong bảo đảm nguồn thực phẩm an toàn, chất lượng cho tiêu dùng trong nước và xuất khẩu; sự phát triển không ngừng của ngành nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản Việt Nam và đáp ứng yêu cầu đổi mới, hội nhập, phát triển của đất nước.
Điều đó được chứng minh qua kết quả giám sát trên diện rộng cho thấy, mức an toàn thực phẩm năm 2023 đã được cải thiện đáng kể so với năm 2016. Đó là, tỷ lệ cơ sở sản xuất kinh doanh nông, lâm, thủy sản đủ điều kiện an toàn thực phẩm gia tăng từ 91% lên 99%; tỷ lệ cơ sở sản xuất kinh doanh nhỏ lẻ ký cam kết đảm bảo an toàn thực phẩm tăng từ 72% lên 92%; tỷ lệ mẫu lấy giám sát trên diện rộng đạt an toàn thực phẩm tăng từ 92,4% lên 97,4%.
Trong giai đoạn mới, ông Nguyễn Như Tiệp cho biết: NAFIQPM tập trung vào 4 “trụ cột” là: đảm bảo an toàn, nâng cao chất lượng nông, lâm, thủy sản; kích hoạt gia tăng chế biến trong từng chuỗi ngành hàng; chủ động đàm phán tiếp cận, mở rộng thị trường và thúc đẩy phát triển nhãn hiệu, thương hiệu, truyền thông quảng bá phát triển thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước.
Theo đó, NAFIQPM đã xác định 6 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm ưu tiên nguồn lực triển khai trong thời gian tới.
Thứ nhất, nghiên cứu, tham mưu hoàn thiện chính sách pháp luật đồng bộ, gắn kết công tác đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, chế biến gia tăng giá trị với phát triển thị trường nông lâm thủy sản.
Thứ hai, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật phục vụ cho hoạt động chuẩn hóa chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm làm cơ sở xây dựng thương hiệu, phát triển thị trường cho các sản phẩm nông, lâm, thủy sản chủ lực.
Thứ ba, đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, kỹ thuật; ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ, chuyển đổi số và đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong công tác đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm, gia tăng chế biến, mở rộng và phát triển thị trường nông lâm thủy sản.
Thứ tư, chuyển mạnh phương thức quản lý dựa trên nguy cơ, kiểm tra, thanh tra đột xuất, phối hợp liên ngành nhằm phát hiện và xử lý kịp thời các sự cố chất lượng, an toàn thực phẩm, gian lận thương mại tạo môi trường bình đẳng thuận lợi cho sản xuất kinh doanh nông lâm thủy sản.
Thứ năm, chủ động phối hợp với các đơn vị trong đàm phán, tháo gỡ rào cản kỹ thuật, mở rộng và phát triển thị trường tiêu thụ, xuất khẩu nông lâm thủy sản.
Thứ sáu, tăng cường cập nhật, phổ biến và hỗ trợ người dân, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh đáp ứng quy định của thị trường và phù hợp với nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng.
Gia Thành
