Trong 11 tháng đầu năm 2019, vốn đầu tư nước ngoài thực tế tại Trung Quốc đạt 845,94 tỷ NDT (tương đương hơn 120 tỷ USD), tăng 6% so với cùng kỳ năm trước. Báo cáo phát triển đầu tư nước ngoài tại Trung Quốc năm 2019 cho biết, những chính sách liên quan đến thu hút đầu tư nước ngoài của Chính phủ Trung Quốc đã có những thay đổi về nguyên tắc. Kể từ Đại hội 18, Chính phủ Trung Quốc đã hủy bỏ hơn 1.000 loại giấy phép, sửa đổi hoặc đơn giản hóa hơn 500 loại quy trình xin cấp phép, ban hành Luật đầu tư nước ngoài nhằm tạo dựng môi trường đầu tư minh bạch, bình đẳng đối với các loại hình sở hữu khác nhau. Những tiến bộ này hiện tạo 03 xu thế chính trong lĩnh vực thu hút đầu tư nước ngoài tại Trung Quốc:
Thứ nhất, ngành chế tạo của Trung Quốc đã trở nên kém hấp dẫn hơn đối với đầu tư nước ngoài. Trước đây, đầu tư nước ngoài vào ngành chế tạo tại quốc gia này đã đạt đến đỉnh điểm vào năm 2011, đạt mức 52 tỷ USD, sau đó đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực này giảm dần. Ở một khía cạnh nào đó, điều này thể hiện sự phát triển của nền kinh tế Trung Quốc. Tuy nhiên, thực tế này cũng có thể bắt nguồn từ chính sách tăng lương cơ bản của Chính phủ nước này, đặc biệt trong bối cảnh một số quốc gia “phía Nam” như Việt Nam, Thái Lan, Bangladesh, … vẫn tiến hành các chính sách nhằm duy trì hoặc làm giảm tốc độ gia tăng lương cơ bản. Chính những điều này đã khiến nhà đầu tư nước ngoài phần nào giảm tải số vốn đầu tư vào lĩnh vực chế tạo, chuyển dòng vốn tại một số lĩnh vực chế tạo sang các thị trường có lao động giá rẻ hơn.
Thứ hai, đầu tư trong ngành dịch vụ tại Trung Quốc từng bước được nâng cao. Bằng chứng là lượng vốn đầu tư vào ngành dịch vụ cũng đã tăng lên trong bối cảnh chính ngành này là tâm điểm của các cuộc cải cách hiện nay. Trước đây nhiều lĩnh vực trong ngành dịch vụ bị hạn chế, thậm chí không cho phép đầu tư nước ngoài như giáo dục, y tế, viễn thông, dịch vụ đường sắt,… thì giờ đây, những biện pháp quản chế này đã phần nào được nới lỏng. Sự gia tăng của nguồn vốn đầu tư nước ngoài vào lĩnh vực dịch vụ, đặc biệt là một số ngành trước đây không cho phép đầu tư bước đầu thể hiện tín hiệu mở cửa của Trung Quốc đối với dòng vốn nước ngoài.
Thứ ba, những cải thiện về chính sách nhằm hoàn thiện môi trường đầu tư. Từ năm 2013, Trung Quốc đã bắt đầu tiến hành thí điểm các Khu mậu dịch tự do, thực hiện quy tắc quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế, hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm tạo môi trường đầu tư tương đối bình đẳng giữa doanh nghiệp trong và ngoài nước, bao gồm cả trong lĩnh vực mua sắm chính phủ. Về thủ tục, nước này hiện minh bạch hoá các giấy phép, thủ tục hành chính yêu cầu trong các lĩnh vực đầu tư khác nhau nhằm hạn chế tình trạng lạm dụng quyền lực, tham ô, tham nhũng của một bộ phận cơ quan công quyền của nước này. Một cải cách lớn khác là cho phép các nhà đầu tư nước ngoài chuyển lợi nhuận ra khỏi Trung Quốc. Đây có lẽ là nỗ lực to lớn nhất của Chính phủ nhằm cải thiện hình ảnh môi trường đầu tư, củng cố niềm tin của nhà đầu tư nước ngoài đối với thị trường Trung Quốc.
Những cải thiện gần đây thể hiện những nỗ lực trong công cuộc mở cửa, hội nhập quốc tế của Trung Quốc và tăng sức hấp dẫn của các ngành đòi hỏi yếu tố công nghệ, vốn cao. Nếu như trước đây, đầu tư nước ngoài vào Trung Quốc chủ yếu tập trung vào những ngành, nghề sử dụng nhiều lao động giá rẻ, thì hiện nay dòng vốn đầu tư nước ngoài lại tập trung vào các lĩnh vực có hàm lượng công nghệ cao hơn là sự thay đổi quan trọng, thể hiện sự tín nhiệm của các doanh nghiệp nước ngoài đối với các ngành/lĩnh vực đòi hòi công nghệ cao tại thị trường Trung Quốc./.
(Nguồn: Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc)
