Theo Tờ New York Times ngày 17/05/2018, các nhà đàm phán thương mại Trung Quốc đang chuẩn bị đề xuất với Hoa Kỳ một gói nhượng bộ gồm nhiều lời hứa hẹn mua hàng hóa từ Mỹ với mục tiêu thu hẹp thâm hụt thương mại giữa hai quốc gia và giải tỏa những bức xúc của Tổng thống Trump về hành xử thương mại của Trung Quốc.
Các quan chức Trung Quốc cho biết gói chính sách này có thể có giá trị lên tới 200 tỉ USD gồm các nhượng bộ thương mại mà Chính quyền Hoa Kỳ đã yêu cầu phía Trung Quốc vào đầu tháng, qua đó giúp Tổng thống Trump đạt được chiến thắng lớn trong chiến dịch tái cân bằng mối quan hệ thương mại Mỹ – Trung.
Tuy nhiên, các nhà kinh tế cho rằng những lời hứa hẹn này mang tính ảo tưởng bởi còn tồn tại nhiều rào cản mang tính cơ cấu đối với việc Trung Quốc mua hàng hóa xuất khẩu của Mỹ. Các nhà phân tích cũng phê phán chính sách này sẽ gây hại đến chương trình khá tham vọng của Tổng thống Trump về việc trừng phạt Trung Quốc do đã gây áp lực với các công ty Mỹ để thúc đẩy chuyển giao công nghệ có giá trị.
Ông Lưu Hạc, Trưởng đoàn đàm phán của Trung Quốc và cố vấn kinh tế hàng đầu của Ông Tập Cận Bình sẽ gặp Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin, Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Thương mại Wilbur Ross trong hôm nay.
Gói nhượng bộ của Trung Quốc được đưa ra nhằm phản hồi lại yêu cầu của Đoàn thương mại cấp cao Hoa Kỳ tới Bắc Kinh đầu tháng 5/2018 bằng cách cắt giảm khoản 200 tỉ USD thâm hụt thương mại trong tổng thâm hụt 375,2 tỉ USD năm ngoái. Phía Trung Quốc hứa sẽ thu hẹp thâm hụt này bằng cách mua hàng hóa nông sản Hoa Kỳ như đậu tương, chất bán dẫn và khí tự nhiên. Các nhà đàm phán Trung Quốc nhiều khả năng sẽ nhắc lại các lời hứa cũ như mở cửa các lĩnh vực như ngân hàng và bảo hiểm cho đầu tư nước ngoài.
Đổi lại, Trung Quốc dự kiến sẽ thúc Chính quyền Mỹ dỡ bỏ trừng phạt đối với hãng viễn thông khổng lồ ZTE và nới lỏng kiểm soát xuất khẩu hiện đang ngăn ngừa doanh nghiệp Hoa kỳ bán các công nghệ nhạy cảm cho Trung Quốc.
Tuy nhiên, các nhà kinh tế bình luận rằng yêu cầu Trung Quốc mua thêm 200 tỉ USD hàng hóa Mỹ mỗi năm – tương đương hơn 50% mức thâm hụt Mỹ – Trung hiện tại – là không khả thi. Ông Chad Bown, chuyên gia cao cấp tại Viện Peterson về Kinh tế Quốc tế phát biểu “Câu trả lời ngắn gọn là con số trên không thực tế. Ngay cả khi Trung Quốc ngừng mua các sản phẩm nước ngoài khác, như máy bay Airbus từ Liên minh Châu Âu hay đậu tương từ Brazil và thay vào đó là sản phẩn Hoa Kỳ, thì tổng số cũng chỉ đạt được một phần rất nhỏ của con số 200 tỉ USD. Đạt được 50 tỉ USD cũng đã là một thành công.”
Một nguyên nhân nữa là do nền kinh tế Hoa Kỳ đang vận hành ở mức gần như toàn dụng, nên không có khả năng sản xuất đủ hàng hóa mới để đáp ứng nhu cầu của Trung Quốc, đặc biệt là trong ngắn hạn.
Theo kịch bản nói trên, Hoa Kỳ có lẽ sẽ ngừng bán máy bay, đậu tương và các sản phẩm xuất khẩu đến các thị trường khác và thay vào đó là bán sang thị trường Trung Quốc – đồng nghĩa với việc thâm hụt thương mại giữa Hoa Kỳ với Trung Quốc thì thu hẹp nhưng thâm hụt của Hoa Kỳ với toàn thế giới giữ nguyên không thay đổi.
(TLSQVN tại Houston)
