Trong khối EU, Đức, Hà Lan và Bỉ là ba thị trường nhập khẩu tôm lớn nhất, đặc biệt, xuất khẩu sang Hà Lan và Bỉ ghi nhận mức tăng trưởng hai con số.
Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thuỷ sản (VASEP) đánh giá, xuất khẩu tôm Việt Nam sang Liên minh châu Âu (EU) bắt đầu ghi nhận tăng trưởng 2 con số từ tháng 4/2024 và duy trì mức tăng trưởng ổn định trong tháng 5 và 6. Sự kiện Hội chợ Thủy sản Quốc tế tại Barcelona, Tây Ban Nha vào tháng 4 với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp tôm có thể đã góp phần cải thiện hoạt động xuất khẩu.
Tính tới ngày 15/7, xuất khẩu tôm của Việt Nam sang thị trường EU đạt 241 triệu USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khối EU, Đức, Hà Lan và Bỉ là ba thị trường nhập khẩu lớn nhất. Đặc biệt, xuất khẩu sang Hà Lan và Bỉ ghi nhận mức tăng trưởng hai con số, lần lượt là 19% và 21%, trong khi xuất khẩu sang Đức tăng 9%.
Tuy nhiên, ngành tôm vẫn chịu tác động từ nhiều yếu tố như chiến tranh, biến động kinh tế và chính trị toàn cầu, xu hướng tiêu dùng tiết kiệm và giá cả tăng. Trên thị trường EU, tôm Việt Nam phải cạnh tranh mạnh mẽ với tôm Ecuador, vốn có giá rẻ hơn, đáp ứng tiêu chuẩn ASC và chi phí vận chuyển thấp hơn. Ecuador hiện vẫn là nguồn cung tôm lớn nhất cho EU.
Trong khi đó, thị trường khối 27 quốc gia thành viên đòi hỏi tôm nuôi đạt chuẩn an toàn, yêu cầu bên cung ứng có giải pháp giảm phát thải (nuôi, chế biến), đòi hỏi truy xuất nguồn gốc tận gốc (thành phần thức ăn tôm, tôm bố mẹ…), đòi hỏi phúc lợi động vật (tôm bố mẹ không cắt mắt khi sinh sản nhân tạo, nuôi mật độ vừa phải…).
Dự báo nhu cầu nhập khẩu tôm của EU từ tháng 7 đến cuối năm sẽ tiếp tục tăng do kinh tế EU có xu hướng ổn định, giá tiêu dùng ổn định và lạm phát giảm. Trong khi các sản phẩm tôm truyền thống của Việt Nam phải đối mặt với áp lực cạnh tranh từ các nguồn cung khác, các sản phẩm giá trị gia tăng dự kiến sẽ tăng trưởng tốt hơn nhờ giảm tồn kho.
Trong cơ cấu xuất khẩu tôm sang EU trong hai quý đầu năm 2024, tôm chân trắng chiếm tỷ trọng lớn nhất với 80,5%, tôm sú chiếm 12,4%, phần còn lại là các loại tôm khác. Trong nhóm tôm chân trắng và tôm sú xuất sang thị trường này, tôm sú chế biến (HS 16) ghi nhận giảm, trong khi các sản phẩm tôm chân trắng và tôm sú còn lại đều tăng.
Các doanh nghiệp xuất khẩu tôm lớn sang EU bao gồm Minh Phú – Hậu Giang, Nha Trang Seafoods – F17, và Thông Thuận. Trong quý II năm 2024, giá trung bình xuất khẩu tôm chân trắng sang EU dao động từ 7,2-7,4 USD/kg, trong khi giá tôm sú dao động từ 8,6-10,3 USD/kg. So với quý đầu năm và cùng kỳ năm ngoái, giá xuất khẩu trung bình của cả tôm chân trắng và tôm sú đều có xu hướng tăng.
Về nhu cầu trên thị trường tôm EU, ở Tây Bắc Âu, nhu cầu đối với các sản phẩm giá trị gia tăng tiện lợi hơn đang tăng trong khi Nam Âu khá nhạy cảm về giá nên có nhu cầu cao hơn đối với các sản phẩm tôm chân trắng có giá phải chăng.
VASEP dự báo, nhu cầu nhập khẩu tôm của EU từ tháng 7 đến hết năm sẽ tiếp tục tăng khi kinh tế EU cũng dần có xu hướng ổn định, giá tiêu dùng đang ổn định, đồng thời lạm phát tiếp tục giảm.
Dù các mặt hàng tôm truyền thống của Việt Nam sang EU sẽ phải chịu áp lực cạnh tranh với các nguồn cung đối thủ, nhưng riêng các sản phẩm giá trị gia tăng sẽ tăng tốt hơn so với những năm trước vì tồn kho đã giảm nhiều. Đặc biệt là ở Bắc Âu, nhu cầu đối với các sản phẩm giá trị gia tăng tiện lợi đang có xu hướng tăng.
Do đó, một số doanh nghiệp xuất khẩu nhiều tôm nhất sang thị trường EU như Minh Phú – Hậu Giang, Nha Trang Seafoods – F17, Thông Thuận… sẽ hưởng lợi từ xu hướng này.
Quý II/2024, giá trung bình xuất khẩu tôm chân trắng sang EU dao động từ 7,2-7,4 USD/kg, giá tôm sú dao động từ 8,6-10,3 USD/kg. Giá xuất khẩu trung bình cả tôm chân trắng và tôm sú sang EU trong quý II năm nay đều có xu hướng tăng so quý đầu năm và tăng so cùng kỳ năm ngoái.
Theo báo cáo mới nhất của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, hết tháng 7 năm 2024, xuất khẩu tôm thu về 2 tỷ USD, tăng 7,5% so với cùng kỳ năm ngoái. Kim ngạch xuất khẩu tôm tiếp tục duy trì vị trí số 1 trong ngành thuỷ sản. Trong đó, Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, EU… là các thị trường chi lượng tiền lớn mua tôm của Việt Nam, góp phần đẩy kim ngạch xuất khẩu mặt hàng duy trì mức tăng trưởng dương trong nửa đầu năm nay.
Theo VASEP, xuất khẩu thủy sản tháng 7 ước đạt trên 885 triệu USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm 2023. Đây là tháng có kim ngạch xuất khẩu cao nhất kể từ đầu năm tới nay. Luỹ kế 7 tháng, xuất khẩu thủy sản đạt 5,28 tỷ USD, tăng 7% so với cùng kỳ năm 2023.
Hoàng Nam
