Trong số các đồng tiền chủ chốt trên thế giới, Krona Thụy Điển (SEK) là đồng tiền mạnh nhất so với USD trong năm 2020. Đây là một tin tốt và xấu đối với nền kinh tế Thụy Điển và theo nhà kinh tế John Hassler, người có lý do lo lắng nhất chính là Thống đốc Ngân hàng Trung ương Thụy Điển (Riksbank) Stefan Ingves.
Đầu năm 2020, tỉ giá là 9:36 SEK/USD. Khi cuộc khủng hoảng Covid-19 nổ ra, làm tê liệt nền kinh tế vào tháng 3, tỉ giá đã tăng lên tối đa 10:36 SEK/USD, nhưng sau đó đồng SEK đã liên tục tăng giá và ở mức 8:22 SEK/USD vào thời điểm kết thúc năm. Với mức tăng 13,8%/năm so với USD, SEK là đồng tiền phát triển tốt nhất trong số 36 đồng tiền lớn nhất thế giới. Các đồng tiền khác cũng tăng giá là Đô la Úc (AUD tăng 9,6%), Krona Đan Mạch (DKK tăng 9,4%).
Một lý do giải thích cho sự tăng giá của SEK đơn giản là nó rất yếu vào thời điểm đầu năm 2020. Một lý do khác là, các ngân hàng trung ương ở phần còn lại của thế giới đã hành động gần giống với Riksbank về chính sách lãi suất. Tháng 12/2019, Riksbank đã từ bỏ lãi suất âm. Trong năm sau đó, nhiều ngân hàng trung ương, đặc biệt là Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ đã cắt giảm mạnh lãi suất. Kết quả là SEK mạnh hơn và USD yếu đi. Carl Hammer, trưởng bộ phận phân tích của Ngân hàng SEB đánh giá, trước đây Riksbank hành động có chút mâu thuẫn với các ngân hàng trung ương còn lại trên thế giới, nhưng bây giờ chính sách tiền tệ của Thụy Điển không còn cực đoan nữa. Lý do nữa là nền kinh tế Thụy Điển đối phó khá tốt với khủng hoảng Covid-19 cũng góp phần củng cố SEK. Tăng trưởng của Thụy Điển tốt hơn hầu hết các quốc gia khác.
Một số hệ quả khi SEK mạnh lên: (i) SEK mạnh lên sẽ mang lại lợi ích cho nhập khẩu và tác động đến tiêu cực tới xuất khẩu. Nhưng hậu quả bây giờ không đặc biệt lớn. Khu vực xuất khẩu đang hoạt động khá tốt. Các ngành công nghiệp lớn mua nhiều nguyên liệu đầu vào với giá trở nên rẻ hơn khi SEK mạnh lên. (ii) Một hệ quả quan trọng khác là lạm phát vốn đã thấp lại càng khó tăng, đơn giản vì nhiều sản phẩm tiêu thụ ở Thụy Điển được nhập khẩu với giá rẻ hơn bởi SEK mạnh lên. Mục tiêu lạm phát của Riksbank là 2%, nhưng số liệu mới nhất của tháng 11 cho thấy tỷ lệ lạm phát chỉ là 0,2%. Kinh tế trưởng Ngân hàng SEB là Robert Bergqvist đánh giá, năm 2021 cũng rất khó thấy lạm phát, mặc dù có rất nhiều tiền đổ vào thị trường. (iii) Nếu SEK tiếp tục mạnh hơn nữa, Riksbank sẽ tìm cách làm chậm quá trình lên giá. Điều này có thể khiến Riksbank quay trở lại lãi suất âm. Tuy nhiên nhiều nhà kinh tế không hy vọng và cũng không tin rằng Stefan Ingves và đồng nghiệp của mình sẽ đi xa như vậy.
Ngân hàng SEB dự báo, năm 2021, SEK tiếp tục mạnh lên so với USD và Euro; vào giữa năm 2021, SEB tin rằng tỉ giá sẽ ở mức 7,80 SEK/USD và 9,90/Euro. SEB đánh giá, SEK vẫn bị định giá thấp và USD vẫn tiếp tục mất giá và kinh tế của Thụy Điển tiếp tục tăng trưởng tương đối mạnh.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Thuỵ Điển)
