Ông Trần Quang Bảo, Cục trưởng Cục Lâm nghiệp, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, thị trường xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đang đón những tín hiệu phục hồi tích cực, đặc biệt là đối với số sản phẩm xuất khẩu chính đều tăng.
7 tháng đầu năm 2024, giá trị xuất khẩu gỗ và lâm sản ước đạt 9,36 tỷ USD, tăng 20,5% so với cùng kỳ năm 2023; trong đó, mặt hàng gỗ và sản phẩm gỗ đạt 8,75 tỷ USD. Riêng thị trường Mỹ tăng 24%.
Ngay từ đầu năm nay, các hiệp hội, doanh nghiệp chế biến gỗ và lâm sản đã chủ động trong sản xuất, tìm kiếm thị trường xuất khẩu. Hàng loạt chuỗi hội chợ tìm kiếm thị trường, thu hút khách hàng quan tâm đến sản phẩm gỗ Việt Nam được tổ chức ở các địa phương trọng điểm sản xuất sản phẩm này như: TP. Hồ Chí Minh, Bình Định, Bình Dương.
Tuy nhiên kinh tế thế giới năm 2024 vẫn chịu sức ép từ lãi suất cao, căng thẳng thương mại, xung đột quân sự, biến động chính trị. Ông Trần Quang Bảo cho rằng, điều này có thể ảnh hưởng đến nhu cầu về gỗ và sản phẩm gỗ những tháng cuối năm. Các thị trường xuất khẩu chính đồ gỗ của Việt Nam như Liên minh châu Âu (EU), Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc đang đối diện với các khó khăn về kinh tế và bảo hộ hàng hóa.
“Mỹ đã kết thúc vụ điều tra chống lẩn tránh thuế đối với tủ gỗ và bàn trang điểm của Việt Nam. Nhưng trong tương lai, nước này sẽ tăng cường kiểm soát, hậu kiểm đối với mặt hàng này. Đồng thời sẽ tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp trong nước bằng cách gia tăng các biện pháp phòng vệ thương mại thông qua các cuộc điều tra chống bán phá giá và chống trợ cấp”, ông Trần Quang Bảo đánh giá.
Trong khi đó, Mỹ là thị trường quan trọng của ngành gỗ Việt Nam, chiếm khoảng 54% tổng giá trị xuất khẩu của ngành. Tuy nhiên, riêng tại thị trường này, đồ gỗ Việt Nam đối diện với 3 vụ kiện cùng với các vụ kiện từ Hàn quốc, Canada.
Ông Đỗ Xuân Lập, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Việt Nam nhận thấy, việc Bộ Thương mại Mỹ chưa công nhận Việt Nam là nền kinh tế thị trường có nghĩa là các doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam vào Mỹ sẽ tiếp tục bị phân biệt đối xử trong các vụ điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp của nước này.
“Chi phí sản xuất thực tế của doanh nghiệp Việt Nam tiếp tục không được công nhận mà phải sử dụng “giá trị thay thế” của một nước thứ ba để tính toán biên độ bán phá giá”, ông Lập nói.
Còn tại Hàn Quốc, vừa qua Ủy ban Thương mại Hàn Quốc kết luận điều tra và quyết định tiếp tục áp dụng thuế chống bán phá giá. Theo đó, các công ty sản xuất, xuất khẩu gỗ dán của Việt Nam sẽ bị tiếp tục bị áp dụng thuế này trong 5 năm tiếp theo, ở mức từ 9,78% tới 32,28%.
Tại khối 27 thành viên, Quy định Chống mất rừng của Liên minh châu Âu (EUDR), tháng 12/2024 sẽ có hiệu lực. Theo ông Lê Minh Thiện, Chủ tịch Hiệp hội Gỗ và Lâm sản Bình Định, nếu các doanh nghiệp ngành gỗ đáp ứng tốt quy chế này sẽ nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường EU và sản phẩm gỗ đi vào thị trường này sẽ tăng cao.
Nhưng nếu doanh nghiệp không thực hiện tốt EUDR thì hàng hóa sẽ “tắc đường” vào thị trường EU và đồng nghĩa với việc tự loại mình ra khỏi chuỗi cung ứng toàn cầu.
Bàn về giải pháp của ngành gỗ Việt Nam trong thời gian tới, ông Đỗ Xuân Lập cho rằng, doanh nghiệp cần tập trung vào việc nâng cao năng lực cạnh tranh dựa trên năm trụ cột chính là: kỹ thuật và công nghệ sản xuất; sản xuất giảm phát thải; quản trị (chuyển đổi số); xúc tiến thương mại và xây dựng tiêu chuẩn giám sát nội bộ.
Còn ông Nguyễn Liêm, Chủ tịch Hiệp hội Chế biến gỗ Bình Dương (BIFA) đánh giá, sự tăng trưởng tốt của xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ thời gian qua là kết quả tích cực với ngành công nghiệp gỗ Việt Nam trong bối cảnh có nhiều khó khăn.
“Để tăng trưởng và phát triển bền vững, các doanh nghiệp ngành gỗ cần chủ động thích ứng trong mọi điều kiện, hoàn cảnh, từ đó đưa ra những thay đổi linh hoạt trong quá trình sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu. Đặc biệt là phát triển công nghệ, chuỗi cung ứng sản phẩm từ nguyên phụ liệu đến logistics”, ông Nguyễn Liêm nhấn mạnh.
Khánh Ly
