Nhu cầu nhập khẩu rau quả tươi của Thuỷ Điển tăng mạnh từ các nước có khí hậu ôn đới và nhiệt đới. Đây là cơ hội để thanh long, xoài, chanh leo và các loại trái cây khác của Việt Nam chiếm lĩnh thị trường trong giai đoạn “trống mùa”…
Thương vụ Việt Nam tại Thụy Điển (Kiêm nhiệm Đan Mạch, Iceland) cho biết Thụy Điển là thị trường có tiềm năng lớn cho rau quả Việt Nam nhờ sự phụ thuộc vào nguồn cung nhập khẩu.
Lượng rau quả nhập khẩu của quốc gia này trước năm 2021 đạt khoảng 1 triệu tấn/năm. Tuy nhiên, năm 2023, lượng nhập khẩu giảm còn 887.000 tấn do ảnh hưởng của lạm phát và suy giảm nhu cầu tiêu dùng. Dù vậy, thị phần nhập khẩu từ các nước đang phát triển đã tăng lên 24%, tương đương 215.000 tấn, mở ra cơ hội cho các quốc gia như Việt Nam.
Theo bà Nguyễn Thị Hoàng Thuý, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại thị trường Thuỵ Điển, kiêm nhiệm khu vực Bắc Âu, hiện nay thị trường Thụy Điển ghi nhận sự thống trị của các chuỗi siêu thị lớn như ICA, Coop và Axfood, chiếm gần 20% tổng doanh thu bán lẻ thực phẩm, tương đương 5,2 tỷ EUR trong năm 2023.
Ngoài kênh bán lẻ, các nhà cung cấp dịch vụ thực phẩm (nhà hàng, khách sạn, dịch vụ ăn uống) và chế biến công nghiệp như Brämhults và Råsaft cũng đóng vai trò quan trọng. Helsingborg hiện là trung tâm phân phối lớn nhất cho hàng hóa nhập khẩu, giúp luân chuyển sản phẩm đến khắp thị trường Thụy Điển.
Thương vụ Việt Nam tại thị trường Thuỵ Điển nhận định sự khác biệt về mùa vụ là lợi thế lớn cho các doanh nghiệp Việt Nam. Trong khi Thụy Điển tự cung cấp một số sản phẩm như dưa chuột vào mùa hè, thì từ tháng 10 đến tháng 5, nhu cầu nhập khẩu tăng mạnh từ các nước có khí hậu ôn đới và nhiệt đới.
“Đây là cơ hội để rau quả tươi của Việt Nam, như thanh long, xoài, chanh leo và các loại trái cây khác, chiếm lĩnh thị trường trong giai đoạn “trống mùa” này”, bà Thuý nhấn mạnh.
Bên cạnh đó, xu hướng tiêu dùng bền vững đang ngày càng chiếm ưu thế. Thụy Điển là nhà nhập khẩu lớn thứ 6 của các sản phẩm hữu cơ tại châu Âu.
Hiện nay, hơn 50% rau quả hữu cơ phải nhập khẩu, với chuối là sản phẩm tiêu biểu, khi hơn 60% tổng lượng chuối nhập khẩu là hàng có chứng nhận hữu cơ.
Đây là một thị trường tiềm năng nhưng cũng đòi hỏi các nhà xuất khẩu phải đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế như GLOBAL G.A.P, Fairtrade và các yêu cầu khắt khe về an toàn thực phẩm.
Do đó, Thương vụ khuyến nghị các doanh nghiệp Việt Nam cần tập trung nâng cao chất lượng và tiêu chuẩn sản phẩm, đảm bảo tuân thủ các yêu cầu về an toàn thực phẩm, chứng nhận bền vững và nhãn mác rõ ràng bằng tiếng Thụy Điển.
Đồng thời đẩy mạnh phát triển sản phẩm hữu cơ, nắm bắt xu hướng tiêu dùng bền vững, đặc biệt là các sản phẩm có chứng nhận quốc tế như GLOBALG.A.P và Fairtrade. Nghiên cứu kỹ chu kỳ mùa vụ của nước này để xuất khẩu rau quả vào mùa thấp điểm của Thụy Điển nhằm tối ưu hóa cơ hội tiếp cận thị trường.
Mặt khác, kết nối với các nhà nhập khẩu lớn, xây dựng quan hệ với các doanh nghiệp nhập khẩu chủ chốt như Dole/Everfresh, ICA và Ewerman thông qua các triển lãm thương mại như Fruit Logistica và Fruit Attraction.
“Dù còn nhiều thách thức, nhưng Thụy Điển và EU là thị trường đầy tiềm năng cho các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả Việt Nam. Bằng cách đáp ứng tốt các tiêu chuẩn quốc tế và xây dựng chiến lược tiếp cận phù hợp, doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể gia tăng thị phần và khẳng định vị thế tại thị trường giàu tiềm năng này”, bà Thuý tin tưởng.
Theo ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư Ký Hiệp Hội Rau Quả Việt Nam (Vinafruit), với vị trí địa lý nằm trong khu vực Đông Nam Á, sát cạnh biển Đông trải dài 3.260 km bờ biển, với lượng mưa lớn hàng năm trải đều khắp nước, thích hợp cho việc phát triển nông nghiệp trồng trọt.
Việt Nam sở hữu khí hậu đa dạng (nhiệt đới, cận nhiệt đới, ôn đới) với các đồng bằng phì nhiêu đến các vùng cao nguyên, núi cao… phù hợp cho việc sản xuất nhiều loại rau, hoa, quả quanh năm.
Chính vì vậy, Việt Nam có tiềm năng rất lớn để trở thành một trong những quốc gia dẫn đầu về sản xuất và xuất khẩu rau, hoa, quả nhiệt đới trên thị
trường khu vực và quốc tế.
Hiện Việt Nam nằm trong nhóm các quốc gia xuất khẩu nhiều trái cây số lượng lớn, đặc biệt vào các thị trường Trung Quốc, Mỹ, EU, và Hàn Quốc, Nhật Bản, Asean.
Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đã và đang đầu tư mạnh mẽ vào công nghệ chế biến, đóng gói và bảo quản sau thu hoạch. Nhiều nhà máy chế biến đóng gói rau quả đang mọc lên với các máy móc và công nghệ hiện đại được nhập từ nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới.
Ngoài những lợi thế trên, các FTA như ACFTA, EVFTA, CPTPP, RCEP đã giúp giảm đáng kế hàng rào thuế quan có khi tới 0% và tạo điều kiện thuận lợi cho việc xuất khẩu rau, hoa, quả Việt Nam sang nhiều thị trường tiềm năng lớn.
Hơn nữa, nhu cầu tiêu thụ sản phẩm hữu cơ tăng cao, nhu cầu trái cây chế biến (nước ép, sấy khô, đông lạnh) ngày càng tăng đặc biệt tại các thị trường châu Âu, Bắc Mỹ, Đông Bắc Á… là cơ hội cho sản phẩm chất lượng cao của Việt Nam đạt GlobalGap mở rộng thị trường./.
