Những khoản đầu tư từ các “ông lớn” công nghệ toàn cầu là chất xúc tác tiềm năng cho đổi mới toàn diện, là cơ hội phát triển kinh tế – xã hội, có thể hỗ trợ việc thiết kế và phát triển một phương pháp tiếp cận tiên tiến vượt bậc cho giới trẻ Việt Nam.
“Ngôi nhà thứ hai của NVIDIA”
Trong chuyến công tác đến Việt Nam của Chủ tịch Jensen Huang vào tuần trước, NVIDIA thông báo sẽ hợp tác với Chính phủ Việt Nam để thành lập một trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) và một trung tâm dữ liệu AI tại mảnh đất hình chữ S.
Ngày 6/12, tiếp Chủ tịch Tập đoàn NVIDIA Jensen Huang, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, việc hiện thực hóa cam kết “biến Việt Nam thành ngôi nhà thứ hai của NVIDIA” là dấu mốc quan trọng cho sự khởi đầu quan hệ hợp tác chiến lược giữa Việt Nam với Tập đoàn NVIDIA. Tổng Bí thư cho rằng việc hợp tác thành công với các tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới như NVIDIA trong nghiên cứu và phát triển, chuyển giao công nghệ, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao có vai trò cốt lõi, giúp Việt Nam khai thác tối đa tiềm năng của AI để định hình tương lai công nghệ, hiện thực hóa các mục tiêu phát triển trong kỷ nguyên mới của dân tộc.
Trước đó, ngày 5/12, tiếp ông Jensen Huang, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá Thỏa thuận hợp tác giữa NVIDIA và Chính phủ Việt Nam vừa được ký kết chỉ sau hơn một năm sau khi Thủ tướng tới thăm NVIDIA tại Mỹ là dấu mốc quan trọng thể hiện quyết tâm và cam kết mạnh mẽ của Chủ tịch Jensen Huang trong việc biến Việt Nam thành “ngôi nhà thứ hai của NVIDIA”. Chính phủ Việt Nam cam kết tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất để các nội dung hợp tác giữa hai bên được triển khai hiệu quả, mang lại lợi ích thiết thực cho cả hai phía trên tinh thần “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”, “cùng lắng nghe, thấu hiểu”.
Tiến sĩ Jeff Nijsse, giảng viên cấp cao ngành Kỹ thuật phần mềm tại Đại học RMIT nhận định, là công ty giá trị nhất thế giới, với khoản đầu tư này, NVIDIA sẽ hỗ trợ toàn bộ ngành công nghệ Việt. Ông nhấn mạnh: “NVIDIA không phải là công ty công nghệ lớn đầu tiên vào Việt Nam, nhưng họ là công ty AI lớn nhất”.
Theo đề xuất, trung tâm R&D tại Việt Nam có tầm nhìn đầy tham vọng là phát triển các nền tảng công nghệ để NVIDIA và đối tác nuôi dưỡng các sáng kiến đổi mới về AI. Các nhà nghiên cứu và công ty khởi nghiệp có thể sử dụng cơ sở hạ tầng này để phát triển những ứng dụng AI cho các lĩnh vực thiết yếu như chăm sóc sức khỏe, giáo dục, giao thông vận tải và tài chính.
Tiến sĩ Nijsse chia sẻ nhận định sắc bén về động lực thúc đẩy khoản đầu tư này từ góc độ tài nguyên dữ liệu: “Các mô hình AI được đào tạo trên các đơn vị xử lý đồ họa (GPU), vốn là sản phẩm chính của NVIDIA, nhưng chúng cần thu thập rất nhiều dữ liệu để tạo ra phần mềm hữu ích. Dữ liệu như vậy ngày càng có giá trị hơn”.
“Với lượng dân số lớn, Việt Nam có lợi thế về mặt dữ liệu, nhưng chúng ta phải thận trọng trong cách thu thập, sử dụng và trả phí khai thác dữ liệu. Việc NVIDIA mua lại VinBrain cho phép họ đi tắt đón đầu về dữ liệu sức khỏe và họ sẽ tìm cách phát triển sản phẩm cho các lĩnh lực khác nữa”, ông cho biết.
Hơn nữa, mặc dù bản thân trung tâm dữ liệu của NVIDIA có thể không tạo ra nhiều việc làm, nhưng các vị trí mà trung tâm tuyển dụng đều có trình độ cao. Song song với đó, trung tâm R&D sẽ có nhu cầu tuyển dụng các nhà nghiên cứu khoa học có bằng cấp cao.
“Trung tâm dữ liệu là một khoản đầu tư dài hạn. Điều đó có nghĩa là NVIDIA sẽ tìm cách kết hợp với trung tâm R&D để hỗ trợ đào tạo nhân tài và hy vọng họ sẽ triển khai cả những sáng kiến khác với các trường đại học, chẳng hạn như học bổng và hợp tác”, Tiến sĩ Nijsse nói.
Trao đổi với báo chí, Tổng lãnh sự Việt Nam tại San Francisco Hoàng Anh Tuấn nhận định: “Quyết định của NVIDIA về việc thành lập trung tâm R&D tại Việt Nam là bước ngoặt quan trọng, mở ra cơ hội để Việt Nam vươn lên mạnh mẽ trong lĩnh vực AI. Với sự đồng hành của NVIDIA, Việt Nam sẽ không chỉ tiến nhanh hơn mà còn tiến xa hơn nhờ khai thác sức mạnh công nghệ và mạng lưới toàn cầu của tập đoàn này. VRDC hứa hẹn trở thành một trung tâm AI hàng đầu, góp phần xây dựng cơ sở hạ tầng hiện đại, đào tạo nhân lực chất lượng cao và phát triển hệ sinh thái AI trong nước.
Miền đất hứa của nguồn vốn công nghệ cao
Quyết định đầu tư của NVIDIA nằm trong một xu hướng lớn hơn. Tuần trước, Google đã xác nhận việc thành lập Google Việt Nam, một doanh nghiệp đăng ký hoạt động tại Việt Nam để hỗ trợ quá trình chuyển đổi số của đất nước. Báo chí cũng đưa tin hãng này đang tuyển dụng nhiều vị trí công việc liên quan đến Google Cloud, ứng dụng và game.
Vào tháng 11, Foxconn – một nhà cung ứng của Apple – đã công bố khoản đầu tư 80 triệu đô la Mỹ vào hoạt động sản xuất chip tại tỉnh Bắc Giang. Trong khi đó, Meta có kế hoạch mở rộng sản xuất thiết bị thực tế ảo và SpaceX đã bày tỏ dự định đầu tư 1,5 tỷ USD vào Việt Nam.
Tiến sĩ Sam Goundar, giảng viên cấp cao ngành CNTT tại Đại học RMIT, coi các khoản đầu tư này là những cột mốc đáng chú ý. “Việt Nam đang nhanh chóng trở thành một phần quan trọng của thế giới công nghệ toàn cầu. Những động thái này cho thấy Việt Nam không chỉ là điểm đến của sản xuất giá rẻ”, ông nhận định.
Những yếu tố làm nên sức hấp dẫn của Việt Nam rất đa dạng – từ dân số trẻ và am hiểu công nghệ, đến chính sách hỗ trợ của Chính phủ và vị trí địa lý chiến lược.
“Nhiều công ty muốn dịch chuyển một số hoạt động ra khỏi Trung Quốc”, Tiến sĩ Goundar giải thích. “Việt Nam đem đến sự kết hợp của nhiều điều kiện thuận lợi – vị trí gần Trung Quốc, chi phí phải chăng và nguồn lao động lành nghề ngày càng tăng. Nhìn chung, đây là thời cơ tốt để Việt Nam vừa thu hút thêm nhiều đầu tư quốc tế, vừa củng cố ngành công nghệ trong nước”.
Tương lai rộng mở
Tiến sĩ Sreenivas Tirumala, giảng viên cấp cao ngành CNTT tại Đại học RMIT nhận định, những khoản đầu tư nói trên cũng là chất xúc tác tiềm năng cho đổi mới toàn diện, ông coi đây là “cơ hội phát triển kinh tế và xã hội”, có thể hỗ trợ việc “thiết kế và phát triển một phương pháp tiếp cận tiên tiến vượt bậc cho giới trẻ Việt Nam”.
Vẫn cần nhiều nỗ lực hơn nữa để nâng cao chất lượng giáo dục trong bối cảnh Việt Nam hiện đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt lớn về nhân lực công nghệ có kỹ năng cao. Tuy nhiên, khoản đầu tư của các ông lớn công nghệ hứa hẹn sẽ mang đến nhiều dịp tiếp xúc với công nghệ tiên tiến và môi trường doanh nghiệp quốc tế. Các chuyên gia trẻ sẽ có thêm cơ hội để làm việc trong lĩnh vực nghiên cứu và đổi mới, đặc biệt là về AI, bởi các công ty này luôn khao khát đạt được những tiến bộ công nghệ mới.
“Mặc dù các công ty công nghệ lớn có dịch vụ CNTT nội bộ của riêng mình, nhưng có khá nhiều dịch vụ họ cần thuê ngoài. Những gã khổng lồ công nghệ có uy tín và giá trị cao như NVIDIA và Google sẽ không chỉ cung cấp cơ hội việc làm mà còn khuyến khích người trẻ thành lập công ty khởi nghiệp của riêng mình để cung cấp dịch vụ cho các công ty công nghệ lớn”, Tiến sĩ Tirumala nói thêm.
Các khoản đầu tư cũng có thể thúc đẩy Việt Nam tạo ra bản sắc riêng của mình trong lĩnh vực công nghệ ở Đông Nam Á.
“Những gã khổng lồ công nghệ đến Việt Nam là một tin vui, nhưng chúng ta cần đảm bảo rằng điều này thực sự đem lại lợi ích cho đất nước. Việt Nam nên tập trung xây dựng ngành công nghệ riêng của mình chứ không chỉ là nơi để các công ty lớn kinh doanh”, Tiến sĩ Sam Goundar bình luận.
“Điều này đồng nghĩa với việc cần hỗ trợ các công ty khởi nghiệp trong nước, kết nối hợp tác giữa trường học và doanh nghiệp, đưa ra các chính sách thúc đẩy ý tưởng mới phát triển. Mục tiêu là để Việt Nam dẫn đầu, chứ không chỉ đi theo, về AI và công nghệ. Nếu chúng ta làm được, khoản đầu tư của các gã khổng lồ công nghệ có thể là khởi điểm của những thành tựu tuyệt vời cho đất nước”.
Theo Tổng lãnh sự Hoàng Anh Tuấn, cam kết của NVIDIA sẽ tạo ra hiệu ứng lan tỏa lớn, thu hút đầu tư từ các tập đoàn công nghệ quốc tế. Đặc biệt, các giải pháp AI được phát triển bởi kỹ sư Việt Nam, dựa trên ngôn ngữ, văn hóa và tri thức bản địa, sẽ giúp Việt Nam giữ vững chủ quyền công nghệ – yếu tố then chốt trong kỷ nguyên AI.
Thay vì để nhân tài chất lượng cao “chảy máu” ra nước ngoài, trung tâm R&D sẽ giữ chân và thu hút nguồn lực trí tuệ về Việt Nam, tạo môi trường để họ phát triển và xuất khẩu công nghệ ra thế giới. Đây là cách để Việt Nam chuyển mình từ quốc gia ứng dụng công nghệ thành quốc gia sáng tạo công nghệ.
Nhà ngoại giao nhận định, sự hiện diện của NVIDIA tại Việt Nam mang lại ít nhất 5 hiệu ứng lan tỏa độc đáo, không chỉ thúc đẩy sự phát triển công nghệ mà còn mở ra con đường hiện thực hóa khát vọng vươn mình của quốc gia, gồm: Đặt nền móng cho chủ quyền công nghệ Việt Nam; chuyển đổi vai trò của Việt Nam từ “nhà cung ứng” thành “đối tác chiến lược”; kích hoạt dòng chảy tri thức và sáng tạo toàn cầu vào Việt Nam; thay đổi cấu trúc lao động công nghệ cao tại Việt Nam; và định hình tư duy phát triển quốc gia dựa trên công nghệ.
Hoàng Hà, Hải An
