Trung Quốc dự kiến sẽ tăng gấp bốn lần sản lượng sầu riêng trồng trong nước trong năm 2024 do nhu cầu về loại trái cây này không có dấu hiệu giảm bớt. Trong khi đó, hai nhà cung cấp hàng đầu của Trung Quốc là Thái Lan và Việt Nam đang đặt mục tiêu củng cố vị thế thống trị thị trường và thâm nhập sâu hơn vào chuỗi công nghiệp đang phát triển.
Đảo Hải Nam đã ra mắt sầu riêng trồng trong nước vào năm 2023. Tuy nhiên, bão đã khiến sản lượng duy trì ở mức 50 tấn. Con số này chỉ chiếm khoảng 0,005% tổng lượng sầu riêng được tiêu thụ ở Trung Quốc năm 2023.
Giám đốc Viện Cây ăn quả nhiệt đới tại Học viện Khoa học Nông nghiệp Hải Nam cho biết sầu riêng do Trung Quốc sản xuất có thể sẽ được bán ra thị trường vào tháng 7, với sản lượng có thể đạt 200 tấn vào cuối năm 2024.
Ông cũng cho biết Trung Quốc có rất ít đất canh tác để trồng sầu riêng. Trong tương lai, Trung Quốc cần mở rộng thêm ngành chế biến sầu riêng, tạo chuỗi công nghiệp hoàn chỉnh với Đông Nam Á và cùng khai thác thị trường. Tỉnh này cũng đang tìm cách hoàn thành nhà máy chế biến sầu riêng đầu tiên của Trung Quốc vào tháng 8.
Sầu riêng đã liên tục nhận được sự yêu thích của người tiêu dùng Trung Quốc, bao gồm những người quan tâm đến giá cả và những người quan tâm đến chất lượng cao như tầng lớp trung lưu. Giá dao động từ 70 NDT (9,7 USD) đến 200 NDT mỗi quả không có vỏ.
Trung Quốc, nước tiêu thụ sầu riêng lớn nhất thế giới, đã nhập khẩu 1,4 triệu tấn vào năm 2023, tăng gần 70% so với năm trước.
Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy 95% lượng sầu riêng nhập khẩu của Trung Quốc đến từ Thái Lan vào năm 2022, nhưng trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng tăng từ Việt Nam, con số này đã giảm xuống còn 65% vào năm 2023.
Thái Lan đang chuẩn bị đưa ra các tiêu chuẩn mới cho xuất khẩu sầu riêng để nâng cao chất lượng và khả năng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu. Các tiêu chuẩn sẽ quy định yêu cầu về trọng lượng khô đối với cùi sầu riêng từ 28-32%.
Chính phủ Thái Lan dự đoán nhu cầu sầu riêng từ Trung Quốc có thể “có khả năng tăng gấp 15 lần trong tương lai”, đồng thời đặt mục tiêu doanh thu xuất khẩu đạt 1 nghìn tỷ baht (27 tỷ USD) vào năm 2024. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu có thể ảnh hưởng đến sản lượng các loại trái cây cao cấp ở Thái Lan.
Xuất khẩu sầu riêng Việt Nam sang Trung Quốc trong quý I/2024 đạt 45 triệu kg, cao hơn so với 27,3 triệu kg từ Thái Lan.
Việt Nam đã được Trung Quốc cho phép vận chuyển sầu riêng tươi vào năm 2022, giúp xuất khẩu tăng vọt lên 493 triệu kg vào năm 2023.
Nguyễn Thành Trung, nhà khoa học chính trị tại Đại học Fulbright Việt Nam, cho biết nhu cầu mạnh mẽ đã khiến một số nông dân tránh các mặt hàng chủ lực có giá trị thấp hơn và tạo ra thu nhập ít hơn, trong khi chính quyền địa phương quay lại sản xuất sầu riêng do doanh thu thuế tăng./.
