UBND tỉnh Đắk Nông vừa có tờ trình gửi Hội đồng nhân dân cùng cấp đề nghị thông qua Quy hoạch tỉnh Đắk Nông, thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050, kỳ vọng giúp Tỉnh biến tiềm năng thành động năng, cao hơn là thành nguồn lực và động lực cho phát triển nhanh và bền vững trong thời gian tới.
Quy hoạch tỉnh Đắk Nông, thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 xác định mục tiêu phát triển là đưa Đắk Nông trở thành tỉnh phát triển vùng Tây Nguyên với kết cấu hạ tầng đồng bộ, thu nhập bình quân của người dân cao hơn mức bình quân chung của toàn vùng. Đắk Nông định hướng trở thành cửa ngõ kết nối giao thương giữa vùng Tây Nguyên và vùng Đông Nam Bộ; thành trung tâm công nghiệp bô xít – alumin – nhôm quốc gia và là trung tâm năng lượng tái tạo của vùng Tây Nguyên.
Tỉnh cũng định hướng phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao dựa trên tiềm năng về đất đai, khí hậu, đồng thời phát triển du lịch dựa trên lợi thế về sinh thái, khí hậu và Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Đắk Nông…
Theo UBND tỉnh Đắk Nông, về cơ cấu nguồn lực thực hiện quy hoạch tỉnh Đắk Nông thì ngân sách nhà nước chiếm khoảng 11%, nguồn lực ngoài ngân sách chiếm 89%. Trong số đó, nhiều nhất là đến từ các dự án đầu tư hạ tầng giao thông (điển hình như đường cao tốc), khai thác bô xít, chế biến alumin, luyện nhôm và năng lượng tái tạo… Sau khi được Trung ương phê duyệt, UBND tỉnh Đắk Nông sẽ xây dựng kế hoạch cụ thể, phân kỳ đầu tư theo quy định.
Theo UBND tỉnh Đắk Nông, đến nay, hồ sơ quy hoạch tỉnh đã được các bộ, ngành trung ương rà soát, đảm bảo đủ điều kiện để trình HĐND tỉnh xem xét, cho ý kiến thông qua để trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Nổi bật trong đó là điều chỉnh một số chỉ tiêu sử dụng đất; xử lý chồng lấn quy hoạch mỏ bô xít tỉnh Đắk Nông và một số quy hoạch quốc gia trên địa bàn…
Cụ thể, Đắk Nông đề xuất điều chỉnh chỉ tiêu diện tích đất nông nghiệp toàn tỉnh đến năm 2030 xuống còn gần 580.000 ha, giảm hơn 8.000 ha so với chỉ tiêu được phân bổ tại Quyết định số 326/QĐ-TTg, ngày 09/03/2022 của Thủ tướng Chính phủ về phân bổ chỉ tiêu Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Tỉnh cũng đề xuất giảm diện tích đất quy hoạch đất lâm nghiệp hơn 19.500 ha, tăng diện tích đất quy hoạch đất phi nông nghiệp hơn 8.000 ha… so với Quyết định số 326/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ.
Đắk Nông cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành trung ương xem xét xử lý việc chồng lấn giữa quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 (tại Quyết định số 866/QĐ-TTg, ngày 18/7/2023 của Thủ tướng Chính phủ) với một số quy hoạch ngành của quốc gia trên địa bàn tỉnh và phương án quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Cụ thể, chồng lấn quy hoạch đất rừng hơn 28.000 ha; chồng lấn quy hoạch cao tốc hơn 600 ha; chồng lấn các công trình, dự án, phương án quy hoạch cấp tỉnh trên 23.000 ha…
Bên cạnh đó, Đắk Nông cũng kiến nghị Thủ tướng Chính phủ các bộ, ngành trung ương quan tâm, sớm bổ sung vào kế hoạch và bố trí vốn để di dời dường dây 500 kV đoạn qua thành phố Gia Nghĩa (chiều dài khoảng 21 km với 50 vị trí trụ điện); kiến nghị xem xét, chuyển giao đất sau khai thác bô xít để địa phương quản lý, sử dụng nhằm nâng cao hiệu quả sử dụng đất; kiến nghị bổ sung Khu du lịch sinh thái văn hóa Tà Đùng vào danh mục các khu vực tiềm năng phát triển du lịch quốc gia, đồng thời kiến nghị Bộ Công Thương xử lý chồng lấn giữa quy hoạch khu du lịch này với mỏ bô xít Quảng Khê – Đắk Som trong quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến và sử dụng các loại khoáng sản quốc gia.
Trước đó, trong Quy hoạch Tổng thể phát triển kinh tế, xã hội tỉnh Đắk Nông đến năm 2020, dù được đánh giá là một tỉnh có quy hoạch tổng thể khá sớm. Nhưng theo đánh giá của Tiến sĩ Nguyễn Trọng Uyên, nguyên Phó Viện trưởng Viện Quy hoạch và Thiết kế nông nghiệp (Bộ NN- PTNT), quy hoạch giai đoạn 2011-2020 có tính khả thi thấp, chưa phù hợp với vận hành của kinh tế thị trường, nhiều nơi còn chồng chéo. Đặc biệt vấn đề Quy hoạch đô thị Đắk Nông có vấn đề là nguyên nhân dẫn đến hàng loạt bất cập trong quy hoạch đô thị. Dẫn đến tình trạng đào đắp san nền, đổ rác xây dựng, lấn chiếm đất trái phép còn nhiều. Từ đây, môi trường, kiến trúc cảnh quan, trật tự đô thị … bị ảnh hưởng rất lớn.
“Điều kiện, thổ nhưỡng, địa hình có nét đặc thù. Tuy nhiên, Đắk Nông lại chưa biến đặc thù đó thành lợi thế. Cả thành phố chưa có một khu dân cư nào mà các công trình được xây theo chuẩn kiểu mẫu mang dáng dấp của đô thị. Với Đắk Nông, địa hình chia cắt, tôi nghĩ rằng có thể ưu tiên đẩy nhanh phát triển kinh tế số hàng đầu. Đây là vấn đề giải quyết bất cập vốn có của tỉnh. Kế đến là tập trung phát triển ngành công nghiệp. Vì đây là ngành liên quan phát triển đô thị, là mũi nhọn quan trọng để kéo theo thu hút lao động và dân cư”, PGS. TS Trần Hoàng Ngân nêu quan điểm.
Theo PGS. TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, Đắk Nông cần phát huy, khai thác tốt các nguồn lực từ chính đô thị để nuôi dưỡng và phát triển đô thị. Quy hoạch đô thị và phát triển kết cấu hạ tầng các đô thị phải đi trước một bước, tạo ra nguồn lực chủ yếu cho phát triển đô thị. Địa phương phải kiên quyết xóa bỏ mọi rào cản, vướng mắc để giải phóng các nguồn lực, nhất là đất đai cho phát triển đô thị và kinh tế khu vực đô thị”.
BOX
Quy hoạch tỉnh Đắk Nông thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Đắk Nông sẽ phát triển 11 đô thị, trong đó, có 4 đô thị cấp tỉnh và 4 đô thị cấp huyện. 4 đô thị cấp tỉnh gồm: đô thị Gia Nghĩa là đô thị loại II, đô thị Đắk Mil là đô thị loại III, đô thị Đắk R’lấp (nâng cấp lên thị xã Đắk R’lấp) và đô thị Ea T’Ling (nâng cấp lên thị xã Cư Jút). 4 đô thị cấp huyện, gồm: đô thị Đắk Mâm (Krông Nô), đô thị Đức An (Đắk Song), đô thị Quảng Khê (Đắk Glong), đô thị Đắk Búk So (Tuy Đức).
Chu Văn
