Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nhận định: “Điều tích cực dễ nhận thấy nhất là vốn FDI từ Trung Quốc có sự xuất hiện tên tuổi nhiều tập đoàn có quy mô quốc tế trong các lĩnh vực công nghệ, điện – điện tử, chế biến, chế tạo, hạ tầng cơ sở, năng lượng tái tạo, xe điện…”
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đã có 91 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam trong 7 tháng đầu năm 2024. Xét về số vốn đầu tư, Singapore vẫn đang dẫn đầu, nhưng xét về số dự án, Trung Quốc là đối tác dẫn đầu về số dự án đầu tư mới. Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) của Trung Quốc vẫn đang tiếp tục đổ vào Việt Nam.
Cụ thể, Singapore dẫn đầu với tổng vốn đầu tư gần 6,52 tỷ USD, chiếm gần 36,2% tổng vốn đầu tư, tăng 79,1% so với cùng kỳ 2023. Hồng Kông (Trung Quốc) đứng thứ hai với hơn 2,19 tỷ USD, chiếm 12,2% tổng vốn đầu tư, gấp hơn 2 lần so với cùng kỳ. Tiếp theo là Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc…
Xét về số dự án, Trung Quốc là đối tác dẫn đầu về số dự án đầu tư mới (chiếm 29,7%); Hàn Quốc dẫn đầu về số lượt điều chỉnh vốn (chiếm 24,5%) và góp vốn, mua cổ phần (chiếm 26%).
Thực tế cho thấy, vốn FDI Trung Quốc vào Việt Nam trước đây thường tập trung vào các ngành nghề sản xuất, gia công đồ gỗ gia dụng, sắt thép, giày da, may mặc, chế biến thực phẩm, bao bì nhựa… Mấy năm trở lại đây, vốn Trung Quốc chuyển dịch sang các ngành công nghiệp kỹ thuật cao, linh kiện, phụ tùng cho sản xuất công nghiệp, điện tử, ô tô, năng lượng xanh.
Mới đây, Tập đoàn BOE Bắc Kinh đầu tư nhà máy thiết bị đầu cuối thông minh tại KCN Phú Mỹ 3 (Bà Rịa-Vũng Tàu) với tổng vốn 277,5 triệu USD, chuyên lắp ráp và sản xuất màn hình cho máy vi tính, ti vi, bo mạch…, dự kiến hoạt động năm 2026. Năm 2019, BOE Bắc Kinh cũng đưa vào hoạt động nhà máy ở Đồng Nai.
Đến nay, nhiều dự án trị giá hàng trăm triệu USD, thậm chí lên tới cả tỉ USD từ Trung Quốc như Goertek, BYD, Radian, Brotex, Wingtech, Deli, Trina Solar… đã có mặt tại VN. Gần đây nhất là dự án liên doanh với Tập đoàn Geleximco, sản xuất xe điện Omoda và Jaecoo (thuộc Tập đoàn Chery Trung Quốc) trị giá hơn 800 triệu USD.
GS. TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Các nhà đầu tư nước ngoài, nhận xét, quan hệ thương mại hai nước Việt – Trung có tính bổ sung lẫn nhau trong cơ cấu xuất nhập khẩu hàng hóa. Chẳng hạn, Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc các mặt hàng điện thoại, linh kiện điện tử, cà phê, cao su, nông thủy hải sản….Ở chiều ngược lại, Trung Quốc xuất khẩu nhiều mặt hàng máy móc, nguyên phụ liệu, vật tư xây dựng, giày dép, vải sợi… sang Việt Nam
Về đầu tư, theo GS. TSKH Nguyễn Mại, vốn FDI Trung Quốc đổ vào Việt Nam ngày càng tăng bởi những lợi thế từ thị trường nội địa với nước này. Trung Quốc vẫn đang gặp khó khăn do cạnh tranh thương mại với Mỹ.
Xuất khẩu của Trung Quốc sang các thị trường Mỹ, châu Âu giảm nhiều từ trong và sau đại dịch, nhất là lĩnh vực công nghệ cao. Trong khi đó, Việt Nam nằm ngay bên cạnh, có mối quan hệ kinh tế thương mại với thế giới rất tốt, ưu đãi về thuế quan qua các hiệp định thương mại tự do đa phương và song phương mà Việt Nam ký kết là lợi thế lớn để xuất khẩu hàng hóa.
“Đầu tư vào Việt Nam là tìm kiếm cơ hội liên kết sản xuất, thông qua đó tạo một chuỗi cung ứng khép kín trong sản xuất và kinh doanh tại thị trường này. Doanh nghiệp Trung Quốc rất giỏi trong việc đón bắt các xu hướng kinh tế toàn cầu và đáp ứng nhu cầu của thị trường.
Việt Nam với vị trí địa lý thuận tiện, chi phí nhân công tương đối rẻ so trong nước, chi phí thuê đất không cao, ưu đãi thuế… sẽ là các yếu tố hấp dẫn nhà đầu tư nước này. Việt Nam lại có lợi khi có nguồn nguyên vật liệu được đầu tư sản xuất tại chỗ, xuất khẩu hưởng giá trị gia tăng từ đây. Đó là những lực hấp dẫn của Việt Nam với nhà đầu tư Trung Quốc”, ông Nguyễn Mại khẳng định.
Thời gian tới, theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, với mục tiêu thu hút đầu tư có chọn lọc, tạo sự kết nối lan tỏa giữa khu vực đầu tư nước ngoài và khu vực kinh tế trong nước, Bộ này sẽ khẩn trương rà soát, quyết liệt tháo gỡ, xử lý ngay các khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật, thủ tục hành chính để tạo động lực bứt phá.
Đồng thời, tập trung thu hút các dự án FDI có quy mô lớn, chất lượng, công nghệ cao trong các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo, điện tử, bán dẫn; kịp thời xử lý khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp FDI để đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án…
Gia Thành
