Dữ liệu hải quan Trung Quốc trong tháng 4/2024 cho thấy Trung Quốc đã mua nhiều phế liệu đồng hơn đáng kể từ Nga kể từ tháng 12/2023, trong khi số liệu của Nga cho thấy lượng phế liệu xuất khẩu sang Trung Quốc của nước này là không đáng kể. Sự khác biệt này đã làm dấy lên nghi vấn Công ty Đồng Nga (Russian Copper Company – RCC) và các công ty Trung Quốc trao đổi thương mại thanh dây đồng mới[1] bằng cách ngụy trang dưới dạng đồng phế liệu[2] để trốn thuế và tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây từ tháng 12/2023.
Nga chưa bao giờ là nước bán đồng phế liệu lớn cho Trung Quốc. Trong năm 2021 và 2022, trung bình mỗi tháng có 95,3 tấn và 125 tấn đồng phế liệu của Nga được bán sang Trung Quốc.
Tuy nhiên, từ tháng 12/2023, dữ liệu của Trung Quốc cho thấy nhập khẩu đồng phế liệu của Trung Quốc từ Nga đã tăng đáng kể, với lượng nhập khẩu đạt 11.599 tấn vào tháng 2/2024. Tháng 12/2023, 6.434 tấn đồng phế liệu đã đi qua biên giới Alashankou của Tân Cương vào tháng 12/2023. Trong khi đó, dữ liệu của Nga cho thấy nước này chỉ xuất khẩu 73 tấn đồng phế liệu cho Trung Quốc trong cùng tháng.
Cùng với đó, theo dữ liệu, Công ty Cổ phần Nhà máy Điện phân Đồng Kyshtym, một nhà máy do RCC điều hành, đã xuất khẩu 8.041 tấn thanh dây đồng sang Trung Quốc thông qua Alashankou ở Tân Cương vào tháng 12/2023 so với chỉ 1.618 tấn trong tháng 11.
Một nguồn tin sản xuất Trung Quốc cho biết phế liệu đồng từ Nga trên thực tế là đồng thanh, nhưng không được khai báo là đồng thanh. Nguồn tin cho biết thêm vật liệu này có thể được tiêu thụ trực tiếp bởi các nhà chế tạo đồng ở các tỉnh Giang Tô và Chiết Giang.
Thanh dây đồng sau đó được một bên trung gian cắt nhỏ ở Tân Cương để khó phân biệt với phế liệu đồng. Vấn đề này đã không được chú ý vì Trung Quốc đã hạn chế quyền tiếp cận khu vực Tân Cương. Điều này đã cho phép cả nhà xuất khẩu và nhà nhập khẩu thu lợi từ sự khác biệt về thuế áp dụng cho phế liệu và kim loại mới.
Thuế xuất khẩu đồng thanh của Nga là 7% trong tháng 12/2023, thấp hơn mức thuế 10% đối với phế liệu. Nhập khẩu đồng thanh vào Trung Quốc bị đánh thuế 4% và không có thuế đối với phế liệu nhập khẩu từ Nga.
Trung Quốc đã trở thành thị trường xuất khẩu chính cho các công ty Nga sau khi Mỹ áp đặt lệnh trừng phạt đối với Nga do chiến tranh Nga – Ukraine vào tháng 2/2022. Các công ty Trung Quốc cũng đã bị Mỹ và Liên minh châu Âu áp đặt các biện pháp trừng phạt vì hỗ trợ nỗ lực chiến tranh của Nga ở Ukraine. Các nguồn tin cho biết một số công ty Trung Quốc đã thành lập các nhóm mới để giải quyết các hoạt động kinh doanh liên quan đến Nga.
