Ngày 26/10/2020, Chủ tịch của Cơ quan Giải quyết tranh chấp của WTO thông báo về việc Mỹ chính thức kháng nghị phán quyết của WTO trong tháng 9/2020, trong đó tuyên bố Mỹ vi phạm các nguyên tắc thương mại quốc tế khi đơn phương áp thuế lên hàng hóa Trung Quốc năm 2018.
Một Hội đồng gồm 3 chuyên gia do Cơ quan giải quyết tranh chấp thành lập tháng trước đã kết luận Washington không thể biện minh lý do áp thuế đối với Trung Quốc theo điều 301 Đạo luật thương mại Mỹ (điều cho phép Tổng thống Mỹ được phép đánh thuế hoặc áp dụng các biện pháp hạn chế nhập khẩu nhằm vào bất kỳ quốc gia nào có hành vi thương mại không công bằng, ảnh hưởng tới lợi ích Mỹ).
Trong văn bản tuyên bố kháng nghị, đoàn Mỹ cho rằng báo cáo của hội đồng phản ánh một cơ hội lớn bị bỏ lỡ của WTO trong việc khởi đầu giải quyết vấn đề nghiêm trọng nhất mà mọi quốc gia thành viên phải đối mặt khi đi tìm một hệ thống thương mại thế giới công bằng và cân bằng, đó là các chính sách (trợ cấp) nhà nước quyết liệt mong tìm sự thống trị các lĩnh vực công nghiệp trên quy mô rộng lớn.
Do Cơ quan Phúc thẩm của WTO ngừng hoạt động do chỉ còn 01 thành viên xuất phát từ việc Mỹ ngăn chặn bổ nhiệm, tái bổ nhiệm các thành viên của cơ quan này, nên theo cách nói của WTO, vụ việc là sự kháng nghị vô hiệu lực. Phản ứng trước phán quyết của hội đồng trong tháng 9, Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer cho rằng báo cáo của hội đồng càng khẳng định điều mà chính quyền Trump đã phản ánh nhiều năm, đó là WTO hoàn toàn không đủ năng lực để ngăn chặn những hoạt động công nghệ gây hại của Trung Quốc. Do đó, quyết định kháng nghị của Mỹ không làm cho các nhà quan sát thương mại ngạc nhiên.
Theo chuyên gia phân tích chính sách của Viện Cato Simon Lester, trong trường hợp cơ quan phúc thẩm không còn hoạt động, các chính phủ có khả năng kháng nghị các vụ việc nhằm ngăn không để xảy ra hệ quả pháp lý; Mỹ đã từng làm như vậy trước đây và được dự đoán sẽ tiếp tục làm như vậy trong lần vụ việc lần này. Tuy nhiên, quyết định kháng nghị của Mỹ không có nhiều hệ quả thực tiễn vì cuối cùng một chiến thắng trong WTO chỉ có thể đem lại sự cho phép áp dụng các biện pháp cấm vận trả đũa và Trung Quốc trên thực tế đã trả đũa các biện pháp thuế của Mỹ./.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc)
