Đông Nam Á (ĐNA) đang nhanh chóng trở thành khu vực dành cho những người mua sắm trực tuyến và là mảnh đất màu mỡ cho những gã khổng lồ kinh doanh trong lĩnh vực thương mại điện tử.
Khi ngày càng có nhiều người tiêu dùng lựa chọn phương thức mua sắm nhanh gọn, tiện lợi từ máy tính hoặc điện thoại di động thì cuộc chiến giữa các nhà bán lẻ trực tuyến cũng tiếp tục gay cấn hơn. Những ông lớn cũng đã không ngừng đẩy nhanh sự mở rộng của họ và nhiều người chơi mới tham gia vào cuộc chiến khốc liệt nhưng “béo bở” này.
Nơi thu hút những “ông trùm” bán lẻ
Mạng lưới mua bán trực tuyến khổng lồ Alibaba đã bắt đầu bước chân xâm nhập mạnh mẽ của mình vào ĐNA bằng việc gia tăng số cổ phần từ 51% lên 83% tại Lazada – trang thương mại điện tử có trụ sở tại khu vực này. Alibaba cũng đang thiết lập một trung tâm hậu cần quốc tế tại Malaysia, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2019. Trung tâm này sẽ hoạt động như một cơ quan thông quan, kho bãi và thực hiện các thủ tục hải quan cho Malaysia và các nước trong khu vực nhằm cung cấp các giải pháp cho xuất khẩu và nhập khẩu.
JD.com – đối thủ khốc liệt nhất của Alibaba trong thương mại điện tử Trung Quốc cũng đang gia nhập vào khu vực ĐNA qua Indonesia và Thái Lan. JD đang đàm phán để thực hiện một khoản đầu tư lớn vào Tokopedia, một trong những trang trực tuyến lớn nhất của Indonesia và họ đã công bố sự mở rộng tại Thái Lan vào cuối năm nay.
Ông lớn Amazon của Mỹ cũng nhanh chóng gia nhập thị trường ĐNA khi đã ra mắt tại Singapore hồi tháng 7/2017. Hiện nay, Amazon đang làm chủ một kho chứa gần 100.000 feet vuông (hơn 9.200m vuông) ở phía Tây của đảo. Trong khi đó, công ty khởi nghiệp có giá trị nhất ở ĐNA – Sea cũng đang tập trung vào trang thương mại điện tử Shoppee của họ sau vòng vốn mới.
Cơ hội mới gặp thách thức mới
Theo bà Regina Lim, Trưởng phòng Nghiên cứu Thị trường vốn khu vực ĐNA của công ty nghiên cứu bất động sản Jones Lang Lasalle (JLL), không có gì ngạc nhiên khi cuộc chiến giữa các đại gia trong ngành thương mại điện tử ngày càng gay cấn.
Một báo cáo của Google và Temasek cho thấy, ĐNA có khá nhiều yếu tố để thúc đẩy thương mại điện tử phát triển mạnh mẽ. Đó là tầng lớn trung lưu ngày càng phát triển và giàu có hơn, người dân am hiểu về công nghệ, sự phổ biến của internet cũng đang tăng lên ở mức 124.000 người dùng mới mỗi ngày. Bên cạnh đso là sự tăng trưởng khoảng 32% mỗi năm của ngành thương mại điện tử và có thể đạt 88 tỷ USD vào năm 2025.
Cuộc chiến thương mại điện tử đang bùng nổ chỉ là phần nổi của một tảng băng lớn trên mặt nước cho ngành bán lẻ trực tuyến ở ĐNA, một khu vực rất đa dạng và năng động. Theo nhận định của bà Lim, sẽ còn thử thách về phương thức thanh toán vì đa số người tiêu dùng trong khu vực vẫn ưu tiên dùng tiền mặt và nhận hàng trực tiếp hơn là giao dịch qua thẻ tín dụng và nhận hàng tại nhà.
Bên cạnh đó, mặc dù người tiêu dùng sẵn lòng mua sắm trực tuyến nhưng cơ sở hạ tầng kỹ thuật số vẫn là vấn đề lớn đối với nhiều quốc gia ĐNA, đặc biệt là các thành phố lớn. Những trở ngại khác bao gồm quy định liên quan đến các yếu tố như hải quan và vận tải có thể làm chậm các giao dịch qua biên giới.
Kỷ nguyên mới của sự hợp tác trong khu vực
Theo JLL, mối quan hệ chặt chẽ hơn giữa các quốc gia ĐNA sẽ giúp thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong khu vực nói chung và thương mại điện tử nói riêng.
Bề dày 50 năm của Hiệp hội các Quốc gia Đông Nam Á – ASEAN (1967 – 2017) sẽ mở ra một kỷ nguyên mới cho hợp tác khu vực trên tất cả các lĩnh vực, nhất là về kinh tế. Tăng trưởng của ASEAN 5 (gồm Indonesia, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Việt Nam) dự kiến sẽ vượt hơn 5% trong thập kỷ tới. Khu vực này cũng sẵn sàng để hưởng lợi ích từ nhân khẩu học trẻ và sự gia tăng tầng lớp trung lưu ước tính sẽ tăng khoảng 70 triệu người, góp phần thúc đẩy nhu cầu và tiêu dùng.
Bên cạnh đó, ngành sản xuất trong khu vực cũng tăng trưởng ấn tượng và thu hút đầu tư lớn từ nước ngoài. Theo bà Lim, sự phát triển của công nghệ và những chiến dịch đầu tư vào cơ sở hạ tầng như đường bộ và đường sắt cao tốc sẽ thúc đẩy thương mại điện tử và kéo theo là các ngành công nghiệp logistics ở ĐNA phát triển mạnh mẽ.
“Các trung tâm logistics sẽ có mặt tại những bến cảng sôi nổi và có cộng đông dân cư lớn như Singapore, Indonesia và Thái Lan. Đây là một sự phát triển chưa từng có đối với chính phủ của các quốc gia ĐNA vì họ đã tạo ra những động lực để khuyến khích sự tăng trưởng này”, chuyên gia của JLL nhận định.
Cụ thể, Chính phủ Singapore đã cam kết chuyển đổi ngành công nghiệp và “đầu tư vào các cơ sở thế hệ mới” cũng như nghiên cứu về chuỗi cung ứng kỹ thuật số và hậu cần thương mại điện tử. Thái Lan đã đưa ra Kế hoạch tổng thể về hậu cần sản xuất 2017 – 2021 nhằm giảm chi phí hậu cần cho mọi ngành ít nhất 20% và tối ưu hóa quản lý chuỗi cung ứng ít nhất 10% vào năm 2021.
Bà Lim cho biết: “Đối với thương mại điện tử ở ĐNA, các nước ASEAN cần phải kết hợp chặt chẽ hơn để vượt qua những trở ngại về hậu cần thông thường cũng như các vấn đề thương mại thông qua việc thực hiện Chính sách Một cửa ASEAN”.
Với những khuôn khổ hợp tác thương mại tích cực từ chính phủ các nước, người tiêu dùng trên khắp ĐNA sẽ hân hoan với sự gia tăng thương mại điện tử tại ngay tại nhà của họ.
Trần Liễu
