1. Các chính sách kích thích kinh tế:
(i). Ngày 18/10/2024, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã khởi động hai chương trình tài trợ vốn trị giá 800 tỷ NDT nhằm thúc đẩy thị trường chứng khoán. Trong đó, khoản hỗ trợ đầu tiên trị giá 500 tỷ NDT sẽ được phân bổ cho các công ty môi giới, công ty quản lý quỹ và công ty bảo hiểm thông qua việc thế chấp tài sản để mua cổ phiếu. Ngoài ra, PBOC triển khai chương trình cho vay lại trị giá 300 tỷ NDT, cho phép các tổ chức tài chính vay từ PBOC để mua cổ phiếu của các công ty niêm yết trên thị trường chứng khoán hoặc mua lại thoả thuận từ các cổ đông lớn. Lãi suất cho vay lại một năm được ấn định ở mức 1,75%; các công ty niêm yết và các cổ đông lớn sau đó có thể vay ngân hàng với lãi suất lên tới 2,25% để mua lại cổ phiếu.
(ii). Ngày 27/9/2024, PBOC đã đưa ra 02 biện pháp quan trọng gồm hạ thêm 0,5 điểm phần trăm tỷ lệ dự trữ bắt buộc tại các tổ chức tài chính từ ngày 27/9, xuống còn mức 6,6% sau khi cắt giảm, đồng thời điều chỉnh lãi suất chính sách ngắn hạn và lãi suất mua lại đảo ngược 7 ngày từ mức 1,7% xuống 1,5%.
(iii). Ngày 18/10/2024, Thống đốc PBOC Phan Công Thắng cho biết rằng ngân hàng trung ương có kế hoạch hạ tỷ lệ dự trữ bắt buộc (RRR) của các ngân hàng từ 25 đến 50 điểm cơ bản trong quý IV/2024, tùy thuộc vào điều kiện thanh khoản của thị trường. Cùng trong ngày 18/10, các ngân hàng thương mại lớn của Trung Quốc đã công bố hạ lãi suất tiền gửi cố định một năm xuống 25 điểm cơ bản.
(iv). Ngày 21/10/2024, Trung Quốc đã cắt giảm lãi suất cho vay cơ bản (LPR), theo đó LPR 01 năm giảm 25 điểm cơ bản xuống còn 3,10% từ mức 3,35% trước đó, trong khi LPR 05 năm được cắt giảm cùng biên độ xuống còn 3,6% từ mức 3,85% trước đó.
(v). Trung Quốc công bố hàng loạt biện pháp nhằm vực dậy và ổn định thị trường bất động sản, tiêu biểu có thể kể đến như: mở rộng cơ chế “Danh sách trắng” để tất cả các dự án bất động sản đủ điều kiện đều được tiếp cận hỗ trợ tài chính; hỗ trợ tiền tái định cư hóa để cải tạo 1 triệu làng đô thị và nhà ở xuống cấp; dỡ bỏ và nới lỏng các hạn chế mua bán, giới hạn giá cả, phân loại nhà ở “thông thường” và “không thông thường”; giảm lãi suất vay quỹ dự phòng nhà ở, tỷ lệ trả trước, lãi suất vay mua nhà hiện tại và thuế “bán cũ mua mới”. Đến nay đã có hơn 50 thành phố của Trung Quốc ban hành chính sách tối ưu hóa thị trường bất động sản địa phương. Trong đó: 4 thành phố phát triển hàng đầu ở Trung Quốc gồm Bắc Kinh, Thượng Hải, Quảng Châu và Thâm Quyến điều chỉnh các chính sách và biện pháp hạn chế mua nhà trước ngày 01/10/2024; hơn 50 tỉnh, thành phố như Trùng Khánh, Tứ Xuyên, Quảng Đông, Hồ Bắc, Vân Nam, Vũ Hán, Nam Xương, Hợp Phì… đã ban hành các văn bản chính sách cấp tỉnh nhằm thúc đẩy sự phát triển lành mạnh và tối ưu hóa thị trường bất động sản. Ngoài ra, một số các ngân hàng Trung Quốc đã ra thông báo mức lãi suất cho vay thế chấp mua nhà sẽ được điều chỉnh giảm hơn 30 điểm cơ bản so với lãi suất thị trường hiện hành từ ngày 25/10/2024. Ngoại trừ các khoản vay mua căn nhà thứ hai ở Bắc Kinh, Thượng Hải và Thâm Quyến, lãi suất cho các khoản vay thế chấp khác phù hợp điều kiện sẽ được điều chỉnh giảm 0,3% so với lãi suất cho vay cơ bản.
2. Trung Quốc ban hành “Chính sách về làm tốt dịch vụ tài chính khoa học-kỹ thuật ở các khu vực trọng điểm”, trong đó yêu cầu các khu vực như Bắc Kinh, đồng bằng sông Trường Giang, vùng Vịnh Quảng Đông-Hồng Công-Ma Cao đẩy nhanh xây dựng thể chế tài chính phục vụ phát triển khoa học-kỹ thuật, phát huy vai trò dẫn dắt với 7 yêu cầu lớn gồm: (i) Hội nhập các nguồn lực chính sách hỗ trợ phát triển tài chính khoa học-kỹ thuật, hoàn thiện cơ chế đánh giá năng lực sáng tạo khoa học-kỹ thuật của doanh nghiệp, kết nối đầu tư và huy động vốn. (ii) Nâng cao cường độ và trình độ hỗ trợ tài chính, sử dụng tốt các công cụ chính sách tiền tệ, mở rộng đầu tư tín dụng vào doanh nghiệp khoa học- kỹ thuật, thúc đẩy phát triển quy mô phát hành trái phiếu khoa học và công nghệ. (iii) Tập trung xây dựng trung tâm sáng tạo khoa học-kỹ thuật, nâng cao mức độ hỗ trợ tài chính đối với doanh nghiệp, dự án khoa học-kỹ thuật và chuỗi ngành nghề trọng điểm ngành chế tạo. (iv) Tìm kiếm mô hình tài chính khoa học-kỹ thuật mới, tập trung vào “vay tín dụng+đầu tư trực tiếp bên ngoài”, vay mua lại, bảo hiểm khoa học-kỹ thuật. (v) Tạo nền tảng, môi trường giao lưu và hợp tác cho các cơ quan tài chính, trường đại học, tổ chức dịch vụ trung gian khoa học-kỹ thuật cường chia sẻ thông tin và kết nối dịch vụ, cung cấp dịch vụ tài chính cho doanh nghiệp tăng khoa học-kỹ thuật. (vi) Xây dựng kênh chia sẻ dữ liệu tài chính khoa học-kỹ thuật, thúc đẩy tăng giá trị sản phẩm sáng tạo, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, nâng cao trình độ chia sẻ và sử dụng thông tin công cộng khoa học-kỹ thuật. (vii) Xây dựng kiện toàn cơ chế đánh giá hiệu quả dịch vụ tài chính khoa học-kỹ thuật khu vực, tăng cường vận dụng kết quả đánh giá, hình thành khuyến khích trực tiếp.
3. Trung Quốc công bố Dự thảo Luật thúc đẩy kinh tế tư nhân với 9 chương, 77 điều, đưa ra chưng cầu ý kiến xã hội đến ngày 08/11/2024. Nội dung của dự thảo chủ yếu liên quan đến cạnh tranh công bằng, cải thiện môi trường đầu tư và huy động vốn, ủng hộ các tổ chức kinh tế tư nhân tham gia vào các chiến lược lớn và công trình lớn của Trung Quốc, xây dựng và kiện toàn cơ chế chia sẻ thị trường hóa về rủi ro huy động vốn, tối ưu hóa môi trường huy động vốn và đầu tư cho kinh tế tư nhân, giảm các chi phí giao dịch mang tính thể chế.
4. Trung Quốc ban hành hướng dẫn về việc đẩy nhanh phát triển, sử dụng tài nguyên dữ liệu. Văn bản này đã đề ra hai mục tiêu quan trọng, cụ thể: Đến năm 2025, thiết lập sơ bộ các hệ thống và quy tắc phát triển và sử dụng các nguồn dữ liệu công; làm phong phú việc phát triển và sử dụng các nguồn dữ liệu công trong các ngành và khu vực trọng điểm tại Trung Quốc. Đến năm 2030, thiết lập một hệ thống toàn diện để phát triển và sử dụng các nguồn dữ liệu công, với việc lưu thông và sử dụng dữ liệu tuân thủ và hiệu quả. Hướng dẫn cũng yêu cầu xây dựng hệ thống chính sách hợp lý cho việc mở dữ liệu, đảm bảo dữ liệu được mở theo cách có trật tự dựa trên luật pháp và quy định, khuyến khích ứng dụng sáng tạo để thúc đẩy sự phát triển lành mạnh của ngành dữ liệu.
5. Trung Quốc ban hành văn bản về việc tăng cường xây dựng năng lực quản lý tình trạng khẩn cấp ở cấp cơ sở. Văn bản này tập trung vào các nội dung sau: (i) Nâng cao năng lực chỉ đạo của các tổ chức quản lý tình trạng khẩn cấp cơ sở. (ii) Nâng cao năng lực phòng ngừa rủi ro, đảm bảo an toàn ở cơ sở. (iii) Nâng cao năng lực thực hành của các đội cứu hộ khẩn cấp ở cơ sở. (iv) Nâng cao năng lực ứng phó khẩn cấp ở cơ sở. (v) Tăng cường năng lực hỗ trợ quản lý tình trạng khẩn cấp ở cơ sở.
6. Trung Quốc cam kết mở rộng đầu tư ngân sách để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế vào năm 2025. Cụ thể, Trung Quốc sẽ tiếp tục rót vốn để hỗ trợ cho các dự án phục vụ “các chiến lược lớn của quốc gia và xây dựng năng lực an ninh ở các khu vực trọng điểm” (còn gọi là “dự án lưỡng trọng”); hỗ trợ các dự án cơ bản, phúc lợi công cộng và dài hạn; đẩy nhanh việc giải quyết các khoảng cách giàu nghèo trong quá trình hiện đại hóa Trung Quốc; tăng thu nhập của các nhóm thu nhập trung bình và thấp, thực hiện các kế hoạch thúc đẩy tiêu dùng trong nước và mở rộng tiêu dùng các dịch vụ như chăm sóc người cao tuổi.
7. Trung Quốc công bố Danh sách xây dựng 26 trung tâm logistic cấp quốc gia. Xét theo khu vực, có10 trung tâm ở miền Đông, 5 trung tâm ở miền Trung, 9 trung tâm ở miền Tây và 2 trung tâm ở vùng Đông Bắc. Xét theo loại hình, có 3 cảng cạn, 2 cảng hàng không, 1 cảng biển, 8 trung tâm dịch vụ sản xuất, 9 trung tâm dịch vụ thương mại và 3 cửa khẩu biên giới đất liền. Kể từ năm 2019 đến nay, Trung Quốc đã công bố 6 đợt Danh sách với 151 trung tâm, thực hiện được mục tiêu mỗi địa phương cấp tỉnh/khu tự trị của Trung Quốc đều có trung tâm logistic cấp quốc gia. Danh sách lần này có 3 đặc điểm chính là: (i) Phục vụ tốt hơn cho phát triển ngành nghề, thúc đẩy giảm giá thành logistic. (ii) Tập hợp các nguồn tài nguyên hỗ trợ sự phát triển kinh tế của khu vực xung quanh. (iii) Làm thông suốt các tuyến logistic quốc tế, đẩy nhanh mở cửa đối ngoại.
8. Trung Quốc ban hành 24 biện pháp chiến lược ưu tiên việc làm, đặt trọng tâm vào 7 khía cạnh như thúc đẩy sự phối hợp giữa phát triển kinh tế, xã hội và việc làm, giải quyết các mâu thuẫn về mặt cấu trúc, cải thiện hệ thống hỗ trợ cho các nhóm chính và cải thiện hệ thống hỗ trợ việc làm cho những người có nhu cầu. Hướng dẫn kêu gọi đưa việc làm chất lượng cao và hiệu quả vào mục tiêu ưu tiên của phát triển kinh tế và xã hội, và đưa việc làm vào các kế hoạch phát triển kinh tế và xã hội quốc gia của Trung Quốc. Bên cạnh đó, các chính sách tài khóa, thuế, tài chính, an sinh xã hội và các chính sách khác sẽ được triển khai để hướng dẫn nhiều loại hình thực thể mở rộng việc làm.
9. Ủy ban Phát triển và Cải cách Quốc gia Trung Quốc công bố danh sách các dự án trị giá 200 tỷ nhân dân tệ (khoảng 28 tỷ USD) thuộc kế hoạch đầu tư của năm 2025. Các dự án gồm mạng lưới đường ống ngầm đô thị, phương tiện cứu trợ thiên tai, gia cố các hồ chứa nước bị xuống cấp, bảo tồn và phục hồi sinh thái, cơ sở hạ tầng giao thông, cơ sở công cộng thiết yếu cũng như các cơ sở lưu trữ sản phẩm nông nghiệp quan trọng.
10.Trung Quốc ban hành quy định gồm 6 chương, 50 điều về kiểm soát xuất khẩu đối với các hàng hóa lưỡng dụng (hàng hóa sử dụng cho cả mục đích dân sự và quân sự), có hiệu lực từ ngày 01/12/2024. Quy định nêu rõ các hoạt động xuất khẩu và các hoạt động liên quan đến các hàng hóa lưỡng dụng phải tuân thủ pháp luật, đảm bảo không gây tổn hại đến an ninh và lợi ích quốc gia; các nhà xuất khẩu phải xin giấy phép đối với các hàng hóa lưỡng dụng, bao gồm danh mục hàng hóa bị hạn chế, đồng thời phải cung cấp thông tin chi tiết về người dùng cuối và mục đích sử dụng hàng hóa mà họ đang vận chuyển.
11. Trung Quốc mở nhiều nhà máy trên thế giới để ứng phó với thuế quan, đặc biệt trong các ngành công nghiệp liên quan đến quá trình chuyển đổi năng lượng. Cụ thể, các công ty công nghệ Trung Quốc đã bắt đầu xây dựng các nhà máy sản xuất xe điện, pin, máy điện phân để cung cấp hydro xanh hoặc tấm pin mặt trời tại các nước như Tây Ban Nha, Brazil, Đức, Việt Nam, Mexico, Thổ Nhĩ Kỳ và Hungary. Xu hướng này được đánh giá là nhằm giúp Trung Quốc tiếp cận các thị trường nước ngoài trọng điểm trong bối cảnh kinh tế Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi bong bóng bất động sản và nhu cầu nội địa yếu kém.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc)
