Việt Nam và các nước khu vực Tây Á vẫn có nhiều tiềm năng để tiếp tục mở rộng quy mô thương mại song phương, bởi cơ cấu hàng xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và các nước trong khu vực này cơ bản không cạnh tranh trực tiếp mà có tính bổ sung cho nhau.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng chia sẻ như vậy tại hội thảo “Thúc đẩy xuất khẩu các mặt hàng tiềm năng sang khu vực Tây Á” do Vụ Thị trường châu Á – châu Phi diễn ra chiều 12/12.
Theo Thứ trưởng, với quy mô 15 quốc gia, dân số gần 500 triệu dân và có mức sống cao, khu vực Tây Á đang nổi lên như khối thị trường xuất khẩu tiềm năng cho doanh nghiệp Việt Nam.
Trong giai đoạn 2018 – 2022, trao đổi thương mại giữa Việt Nam và khu vực Tây Á ghi nhận sự tăng trưởng vượt bậc. Nếu như năm 2018, tổng kim ngạch trao đổi thương mại hai chiều mới chỉ đạt gần 14 tỷ USD, thì đến năm 2022 con số này đã đạt gần 19,5 tỷ USD, trong đó xuất khẩu của Việt Nam bình quân đạt khoảng 8 tỷ USD/năm. Dự báo trong năm 2023, tổng giá trị xuất nhập khẩu có thể đạt mức 20 tỷ USD.
Về cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và các nước Tây Á có tính chất bổ sung cho nhau rất rõ nét. Việt Nam xuất khẩu sang khu vực chủ yếu là các mặt hàng: Điện thoại các loại và linh kiện, máy vi tính, sản phẩm điện, điện tử, nông sản (gạo, hạt tiêu, cà phê, chè, hạt điều, rau quả…), thủy sản, dệt may, giày dép, thực phẩm chế biến, sản phẩm gỗ, hàng thủ công mỹ nghệ, vật liệu xây dựng…
Trong số các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam sang khu vực này hiện nay, ngoài nhóm hàng chế tạo của khối doanh nghiệp FDI, trong thời gian gần đây, nhiều mặt hàng nông, thủy sản của Việt Nam đã tiếp cận được thị trường Trung Đông và bước đầu đạt được những kết quả khả quan. Có thể kể đến như: Hạt điều (trên 300 triệu USD/năm), hàng thủy hải sản (trên 250 triệu USD/năm), gạo, cà phê, hạt tiêu (trên 100 triệu USD/năm), hàng rau quả (trên 90 triệu USD/năm)…
Cũng theo Thứ trưởng Phan Thị Thắng, Việt Nam và các nước khu vực Tây Á vẫn có nhiều tiềm năng để tiếp tục mở rộng quy mô thương mại song phương, bởi cơ cấu hàng xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và các nước trong khu vực này cơ bản không cạnh tranh trực tiếp mà có tính bổ sung cho nhau. Đây là điều kiện thuận lợi để cộng đồng doanh nghiệp hai nước xây dựng, củng cố và đa dạng hóa chuỗi cung ứng hàng hóa, đặc biệt đối với những ngành hàng, mặt hàng mà một bên có thế mạnh, bên kia có nhu cầu và ngược lại. Chẳng hạn như: Hàng dệt may, da giày, thuỷ hải sản, hàng gia dụng, cà phê, hóa chất… của Việt Nam hay các sản phẩm về hóa dầu, dầu mỏ, nhôm nguyên liệu…
Dù hợp tác thương mại giữa Việt Nam và các nước Tây Á trong những năm qua đã có sự khởi sắc và đạt được những thành tựu đáng ghi nhận nhưng ông Đỗ Quốc Hưng – Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường châu Á – châu Phi (Bộ Công Thương) nhưng kim ngạch thương mại hai chiều vẫn chưa tương xứng với nhu cầu và tiềm năng thực sự của mỗi bên.
Do đó, để hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam có thể tiếp cận thị trường Tây Á một cách hiệu quả hơn, ông Đỗ Quốc Hưng lưu ý, các doanh nghiệp Việt Nam cần nghiên cứu phân loại, xây dựng chiến lược cụ thể đối với từng nhóm nước tại khu vực Tây Á.
Cũng theo ông Hưng, bên cạnh sự nỗ lực của doanh nghiệp, để nắm bắt cơ hội đẩy mạnh hợp tác kinh tế, thương mại giữa Việt Nam và các nước Tây Á cơ quan quản lý nhà nước, các hiệp hội, ngành hàng và doanh nghiệp Việt Nam cần phối hợp chặt chẽ với nhau trong các hoạt động trao đổi đoàn xúc tiến thương mại, đoàn doanh nghiệp giữa Việt Nam và các nước Tây Á. Đặc biệt là xúc tiến thương mại thông qua các sự kiện, hoạt động quảng bá du lịch, văn hóa, triển lãm thương mại.
Cùng với đó là tăng cường các hoạt động hợp tác kết nối giao thông, vận tải biển, logistics, ngân hàng, tài chính, chuyển đổi số… nhằm tạo thuận lợi cho hợp tác kinh tế, trao đổi thương mại giữa Việt Nam và các nước tại Tây Á.
Đồng thời, khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển thương hiệu, đăng ký bảo hộ thương hiệu, nhãn hiệu tại địa bàn sở tại để tăng cường sự nhận diện và bảo vệ cho hàng hóa Việt Nam.
Ngoài ra, cơ quan chức năng cần hỗ trợ doanh nghiệp đưa hàng vào các chuỗi siêu thị lớn ở sở tại như: Lulu, Choithrams, Al Maya, Spinneys… với các mặt hàng xuất khẩu thế mạnh của Việt Nam như: Nông thủy sản, rau quả tươi, thực phẩm chế biến và các sản phẩm gia dụng…
Gia Thành
