Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam sang các quốc gia Hồi giáo trong khu vực ASEAN trong 9 tháng đầu năm 2023 đạt trên 26,37 tỷ USD. Trong đó, Burei 143 triệu USD, Indonesia 10,18 tỷ USD, Malaysia 9,31 tỷ USD, Singapore 6,7 tỷ USD.
Việt Nam là quốc gia có thế mạnh về xuất khẩu nông, thuỷ sản lớn trên thế giới, lại có vị trí địa lý gần những thị trường tiêu dùng sản phẩm Halal và là một nước hội nhập sâu với việc tham gia nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA). Tuy nhiên, theo các chuyên gia, mức độ và hiệu quả tham gia thị trường Halal toàn cầu chưa tương xứng với tiềm năng của Việt Nam.
Hiện nay, ở Việt Nam, cộng đồng Islam/Hồi giáo có khoảng hơn 32.000 tín đồ tập trung ở 14 tỉnh, thành phố trong đó có TP. Hồ Chí Minh. Trong khi đó, Việt Nam chỉ có khoảng 20 mặt hàng xuất khẩu sang thị trường Halal – một con số rất thấp. Có tới 40% các địa phương Việt Nam chưa có sản phẩm xuất khẩu có chứng nhận Halal hay nói cách khác Việt Nam mới chỉ bước đầu tiếp cận thị trường Halal.
Tại “Diễn đàn Hợp tác và phát triển ngành Halal trong khối ASEAN” diễn ra ngày 31/10, ông Võ Văn Hoan, Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh chia sẻ, Thành phố với vị trí là một đô thị đặc biệt, một trung tâm lớn về kinh tế và là đầu tàu có sức thu hút, sức lan tỏa của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, UBND Thành phố đang tiến hành triển khai các hoạt động nhằm định hướng phát triển ngành công nghiệp Halal gắn với sản xuất – tiêu dùng xanh và xuất khẩu bền vững theo như định hướng đã đề ra của UBND Thành phố.
Thành phố luôn có các chính sách để phát triển ngành công nghiệp Halal đặc biệt là đối với lĩnh vực thực phẩm một trong 4 ngành công nghiệp trọng điểm của Thành phố và các ngành phụ trợ, hậu cần như logistics, kho bãi…
“TP. Hồ Chí Minh đã có thêm nhiều các tổ hợp dịch vụ dịch vụ đạt chuẩn Halal phục vụ cho người theo Hồi giáo, số lượng doanh nghiệp thành phố đạt tiêu chuẩn xuất khẩu Halal ngày càng tăng cả về chất lượng lẫn số lượng”, ông Võ Văn Hoan nói.
Bà Cao Thị Phi Vân, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh (ITPC) cho rằng, cơ hội cho doanh nghiệp Việt Nam khi tham gia vào thị trường Halal toàn cầu là rất lớn, không chỉ đa dạng hóa thị trường xuất nhập khẩu, phát triển du lịch, mà còn mở ra việc xuất khẩu các sản phẩm Việt Nam có thế mạnh như: nông sản, thực phẩm chế biến, dược phẩm, mỹ phẩm…
Song song với đó là cơ hội thu hút đầu tư vốn, tài chính của các tập đoàn quốc tế, khu vực vào Việt Nam, góp phần giúp doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực, khả năng cạnh tranh, chất lượng nguồn nhân lực và thúc đẩy chuyển giao công nghệ, nhất là công nghệ sản xuất, chế biến, bảo quản, vận chuyển… đạt tiêu chuẩn Halal.
Để hỗ trợ phát triển và đưa các sản phẩm đạt chứng nhận Halal của doanh nghiệp TP. Hồ Chí Minh nói riêng và Việt Nam nói chung vào các thị trường Halal, theo bà Vân, cần tập trung vào các định hướng cụ thể như tập trung vào công tác tuyên truyền nâng cao nhận thức về ngành Halal, văn hóa Hồi giáo cho người dân, doanh nghiệp và các sở, ban, ngành TP. Hồ Chí Minh và các tỉnh thành; đẩy mạnh quảng bá hình ảnh, thương hiệu các sản phẩm, dịch vụ Halal Việt Nam với thị trường toàn cầu; xây dựng và hoàn thiện cơ chế quản lý phù hợp, từng bước hướng tới việc hoàn thiện hành lang pháp lý trong chứng nhận, quản lý, phát triển tiêu chuẩn Halal.
Về phía doanh nghiệp, bà Cao Thị Phi Vân khuyến nghị doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam nên chủ động tìm hiểu và xin chứng nhận Halal. Chứng nhận Halal là điều kiện tiên quyết của bất cứ nhà nhập khẩu, phân phối của các nước Hồi giáo như Brunei, Indonesia, Malaysia…
Bên cạnh việc chủ động tham gia xúc tiến thương mại, tìm kiếm đối tác, mở rộng xuất khẩu sang các nước Hồi giáo, doanh nghiệp cần lưu ý về các tiêu chuẩn Halal của từng thị trường cũng như các biện pháp phòng vệ thương mại tại các quốc gia này.
Khánh Ly
