Ngày 10/3/2021, Bloomberg cho biết Hạ viện đã thông qua gói kích thích kinh tế, hay còn gọi là dự luật về Kế hoạch giải cứu nước Mỹ (American Rescue Plan Act) với tỉ lệ 220/211, giúp dự luật vượt qua rào cản cuối cùng của Quốc hội, dự kiến sẽ được Tổng thống Biden ký thành luật vào thứ Sáu tuần này.
Đáng chú ý, gói kích thích kinh tế lần này được thông qua mà không có bất kỳ nghị sỹ Cộng hòa nào của cả Thượng viện và Hạ viện bỏ phiếu ủng hộ, trái ngược hẳn với 05 gói cứu trợ COVID-19 của lưỡng đảng trước đó được ban hành dưới thời Tổng thống Donald Trump, trước thời điểm đại dịch bắt đầu có dấu hiệu dần được kiểm soát trong bối cảnh tiêm chủng hiện nay.
Phía đảng Cộng hòa chỉ trích TTh Biden, Chủ tịch Hạ viện Pelosi và Lãnh đạo đa số Thượng viện Chuck Schumer vì đã từ chối các mức đề xuất khiêm tốn hơn, đồng thời bày tỏ lo ngại với việc nền kinh tế đang trên đà phục hồi thì quy mô của dự luật là quá lớn và làm leo thang rủi ro tài chính. Phía Dân chủ có duy nhất HNS/DC bang Maine Jared Golden là không bỏ phiếu ủng hộ dự luật; ông cũng đã không bỏ phiếu cho các dự luật cứu trợ lần trước.
Báo cáo mới nhất của Bộ Tài chính cho biết thâm hụt ngân sách của Mỹ đã vượt mức 1 nghìn tỷ USD trong 5 tháng đầu năm tài khóa 2021, cao hơn nhiều so với mức 624,5 tỷ USD cùng thời điểm năm ngoái, thời điểm trước khi COVID-19 bùng phát tại Mỹ. Theo Văn phòng Ngân sách Quốc hội, dự luật sẽ làm tăng thâm hụt thêm 1,16 nghìn tỷ USD trong năm nay và 528,5 tỷ USD vào năm 2022.
Việc một dự luật với quy mô lớn như vậy được thông qua trong bối cảnh Quốc hội bị chia rẽ sâu sắc nhất từ trước tới nay vượt xa hình dung và kỳ vọng của giới phân tích kinh tế tài chính phố Wall. Các nhà kinh tế do đó đầu tuần này đã nâng dự báo về tăng trưởng. Morgan Stanley ngày 9/3 đã nâng dự báo tăng trưởng kinh tế Mỹ năm 2021 lên 7,3%, một tốc độ vượt trội kể từ sau cuộc bùng nổ Chiến tranh Triều Tiên năm 1951. Chuyên gia kinh tế tại Jefferies LLC, bà Aneta Markowska cho biết cũng đã nâng dự báo giữa tháng 2/2021, theo đó lực lượng lao động nước Mỹ sẽ quay trở lại trạng thái toàn dụng vào mùa hè năm sau.
Gói kích thích lần này được cho là nhắm mục tiêu đến những người Mỹ có thu nhập thấp nhất. Một nghiên cứu từ Trung tâm Chính sách Thuế cho thấy thu nhập của 1/5 số người có thu nhập thấp nhất sẽ tăng 20%, cao nhất trong các nhóm thu nhập. Điều đó sẽ giúp tăng tốc độ đổ tiền vào nền kinh tế, vì những người ở nhóm thấp nhất chi tiêu nhiều ngân sách hơn cho các nhu cầu cơ bản của hộ gia đình, bao gồm chăm sóc sức khỏe, thực phẩm và quần áo. Dự luật bên cạnh việc cấp cho mỗi người dân khoản thanh toán trực tiếp 1.400 USD, sẽ cung cấp các khoản trợ cấp bảo hiểm y tế mới và các khoản tín dụng thuế cho trẻ em, mở rộng khoản trợ cấp thất nghiệp bổ sung 300 đô la mỗi tuần cho tới hết tháng 9, đồng thời cấp thêm cho chính quyền các tiểu bang và địa phương khoản 360 tỷ USD, một khoản cứu trợ cho lương hưu công đoàn gặp khó khăn và quỹ để tăng cường tiêm chủng và mở lại trường học…
Theo Bloomberg, việc Quốc hội thông qua dự luật này là một thắng lợi chính trị lớn đối với tân tổng thống Biden, thể hiện ảnh hưởng của ông đối với Đảng Dân chủ đang nắm quyền kiểm soát Quốc hội với tỷ lệ chênh lệch thấp nhất trong lịch sử. Tuy nhiên, Bloomberg cũng cảnh báo sự chia rẽ đảng phái đối với dự luật báo trước các khó khăn mà ông Biden sẽ gặp phải trong việc ban hành chương trình kinh tế dài hạn hàng nghìn tỷ USD ông theo đuổi vào cuối năm nay và một số tham vọng nghị sự khác của Tổng thống như chương trình cơ sở hạ tầng lưỡng đảng…
(Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ)
