1/ Khoảng một thập kỷ gần đây, Trí tuệ nhân tạo (AI) đã trở thành một thành tố quan trọng của cơ sở hạ tầng cơ bản của nhiều nước, tương tự như hệ thống điện, đường cao tốc, internet. Thế giới chứng kiến cuộc chạy đua gay gắt về công nghệ AI giữa các chính phủ, quân đội, tập đoàn đa quốc gia, nhằm mục tiêu cạnh tranh quyền kiểm soát thông tin và dữ liệu (data), trong đó ai nắm được quyền tiếp cận nhiều nhất với khối lượng dữ liệu chất lượng cao sẽ nắm vai trò dẫn đầu và thống lĩnh cuộc chơi.
Một trong những nhân vật chính trong cuộc đua này là Israel: Israel hiện có 1500 công ty khởi nghiệp đang hoạt động trong lĩnh vực AI đứng thứ ba toàn cầu, chỉ xếp sau Mỹ và Trung Quốc, tập trung vào nghiên cứu và phát triển về phân tích kinh doanh, ứng dụng, an ninh mạng, chăm sóc sức khoẻ, dữ liệu và phần mềm doanh nghiệp, dịch vụ và truyền thông trực tuyến, và khoa học sức khỏe (40% số công ty hoạt động trong lĩnh vực công nghệ dữ liệu và phần mềm doanh nghiệp, 30% trong truyền thông và dịch vụ trực tuyến, 13% về khoa học sức khỏe). Khoảng 70% tổng số các công ty trên được thành lập trong vòng 5 năm vừa qua, trong đó hơn một nửa đang ở giai đoạn nghiên cứu-phát triển, số còn lại đã hoạt động thương mại. Theo danh sách năm 2020 của công ty nghiên cứu Tortoise đánh giá trình độ AI của 54 quốc gia dựa trên 7 tiêu chí về: tài năng con người, cơ sở hạ tầng, môi trường hoạt động, nghiên cứu, phát triển, chiến lược chính phủ và mức độ thương mại hóa, Israel có vị trí trung bình thứ 5 và tăng hạng so với năm 2019, trong đó đạt thứ hạng cao trong các lĩnh vực tài năng (5), R&D (7), thương mại hoá (3).
2/ Một số nhân tố quan trọng trong hệ sinh thái giúp Israel trở thành một trong những quốc gia đi đầu trong cuộc đua AI:
- Ở góc độ quốc gia, Chính phủ Israel có chính sách, cơ chế khuyến khích ngành AI. Thông qua Cơ quan Đổi mới Sáng tạo (Israel Innovation Authority), cuối 2020, chính phủ triển khai kế hoạch đầu tư 1,5 tỷ USD trong vòng 5 năm tới vào lĩnh vực AI, tập trung vào nghiên cứu và phát triển trong các lĩnh vực xây dựng cơ sở hạ tầng siêu máy tính, cải thiện R&D trong xử lý ngôn ngữ tự nhiên, thúc đẩy đào tạo nhân sự, mua sắm nâng cấp các học viện, hợp tác với các công ty, cơ quan quốc phòng, quản trị, các nhà nghiên cứu, chuyên gia hàng đầu trên thế giới.
- Ở cấp độ doanh nghiệp, bản chất khởi nghiệp kinh doanh, tính sáng tạo, dũng cảm và khả năng thích ứng nhanh với thay đổi của giới doanh nhân Israel là cơ sở cho sự quan tâm, đầu tư rất lớn trong khu vực thương mại vào AI. Năm 2019, số vốn đầu tư vào các công ty công nghệ AI chiếm 42% tổng số vốn đầu tư vào ngành công nghệ nói chung của Israel. Theo startuphub.ai, các công ty công nghệ AI của Israel đã huy động được 7 tỷ USD thông qua hơn 300 vòng đầu tư, ví dụ nổi bật như Gong, công ty kỳ lân được định giá 2,2 tỷ USD đã huy động được 200 triệu USD vào tháng 8/2020, BigID (50 triệu USD), SentinelOne (200 triệu USD), Tipalti (150 triệu USD), Pagaya (100 triệu USD).
- Israel đứng trong top hàng đầu thế giới về số lượng viện nghiên cứu AI, với khoảng 90 trung tâm R&D lớn về AI của các tập đoàn đa quốc gia trong tổng số khoảng 400 trung tâm R&D do nước ngoài đầu tư ở Israel. Sự tập trung đông đảo các trung tâm R&D đã giúp các công ty khởi nghiệp Israel dễ dàng tiếp cận khối lượng tri thức và thông tin khổng lồ cũng như các công nghệ tiên tiến hàng đầu của các tập đoàn đa quốc gia, nâng cao chất lượng đào tạo nguồn nhân lực và trình độ quản lý.
- Lợi thế tích lũy một khối lượng khổng lồ dữ liệu thô của Israel, đặc biệt trong lĩnh vực y tế, giúp các công ty khởi nghiệp dễ dàng tiếp cận để phát triển thuật toán chính xác và máy móc tự học, từ đó phát triển công nghệ AI.
Thông tin chi tiết xin liên hệ
Anh Nguyễn Nam Khánh, Bí thư thứ Ba, Đại sứ quán Việt Nam tại Israel
Điện thoại: +972 52-727-4248/ +84 396-211-988
Email: khanhnamnguyen@mofa.gov.vn