Tờ Study Times đăng bài viết của Viện trưởng Viện Kinh tế học thuộc Viện Hàn lâm khoa học xã hội Trung Quốc, thành viên Ủy ban tư vấn chiến lược ngành công nghiệp chế tạo quốc gia Trung Quốc Huang Qunhui cho rằng Trung Quốc cần tiến hành những cải cách thực chất đối với đội quân doanh nghiệp nhà nước (SOEs) thông qua việc khuyến khích hơn nữa vấn đề cạnh tranh và xây dựng một hệ thống trợ cấp chính phủ minh bạch và phù hợp với những thông lệ quốc tế tốt nhất; trong kế hoạch 5 năm lần thứ 14, Trung Quốc cần tập trung điều chỉnh cơ cấu vốn nhà nước, tiến hành những bước đi lớn trong việc rút vốn khỏi những hoạt động kinh doanh không có vai trò cốt lõi và thiếu hiệu quả, tập trung vào các ngành công nghiệp then chốt.
Các SOEs được kỳ vọng rộng rãi sẽ đóng vai trò lớn hơn trong chiến lược tuần hoàn kép khi các nhà lãnh đạo Đảng Cộng san Trung Quốc tham dự cuộc họp vào cuối tháng 10 để khởi động trao đổi kế hoạch 5 năm mới giai đoạn 2021-2025. Chủ tịch Tập Cận Bình công bố chiến lược tuần hoàn kép trong tháng 5 với việc đặt trọng tâm nhiều hơn vào thị trường trong nước giúp Trung Quốc sống sót và tăng trưởng trong một thế giới ngày càng trở nên thù địch và bất ổn hơn. Tuy nhiên, chiến lược này vẫn còn để ngỏ nhiều câu hỏi về tương lai của khu vực kinh tế tư nhân và làm gia tăng thái độ nghi ngờ từ thế giới bên ngoài nhất là Mỹ và Châu Âu.
Theo Huang Qunhui, đối với các lĩnh vực điện, viễn thông, đường sắt, dầu khí, Trung Quốc phải mở cửa toàn diện những mảng kinh doanh phù hợp cho cạnh tranh thị trường; đồng thời, thành lập một hệ thống trợ cấp và bồi thường theo chuẩn quốc tế, minh bạch, hợp lý và đáng tin cậy. Ông Huang cũng đề xuất tái cơ cấu Tập đoàn lưới điện nhà nước Trung Quốc và Tập đoàn lưới điện phía Nam Trung Quốc, bảo đảm hai tập đoàn này bám sát mục tiêu kinh doanh duy nhất là phân phối điện trên toàn quốc; chính phủ cần cho phép các nhà đầu tư tư nhân được mua cổ phần lớn hơn trong các SOEs để giúp tạo thêm vốn cho nghiên cứu và phát triển từ đó nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia. Tính đến cuối năm 2018, tổng tài sản của các SOEs ở Trung Quốc là 210.000 tỷ Nhân dân tệ (31.000 tỷ USD), với số tài sản ròng sau khi trừ các khoản nợ là 58.7000 tỷ Nhân dân tệ.
Các SOEs từ lâu luôn được xem là trụ cột của nền kinh tế thị trường xã hội chủ nghĩa Trung Quốc mặc dù tỷ phần của các doanh nghiệp này trong tổng sản lượng kinh tế quốc gia đã giảm mạnh trong thập kỷ qua. Kinh tế nhà nước ở Trung Quốc nhận lại vai trò đầu tàu trong chiến dịch kích thích do nhà nước dẫn dắt đối phó với khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008-09, dẫn đến những phản ứng từ khu vực tư nhân và nước ngoài về môi trường kinh doanh không bình đẳng do các SOEs nhận được đối xử đặc biệt. Vai trò của SOEs trong cuộc chiến chống đại dịch năm nay nhận được sự biểu dương của lãnh đạo Trung Quốc và Bắc Kinh đang kỳ vọng các SOEs sẽ dẫn dắt các nỗ lực đạt được những đột phá về khoa học và công nghệ nhằm đối phó với những nỗ lực của Mỹ ngăn chặn sự phát triển kinh tế của Trung Quốc.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc)
