Ngày 29/9/2021, các đại diện cấp cao của các chính phủ, doanh nghiệp và tổ chức xã hội đã nêu quan điểm về cải cách WTO để phù hợp với vai trò của thương mại trong thế giới ngày nay. Giải quyết những thách thức của đại dịch COVID-19 và biến đổi khí hậu, đảm bảo các quy tắc của WTO được điều chỉnh cho phù hợp với nền kinh tế số và đảm bảo lợi ích của thương mại được mở rộng cho tất cả mọi người là những chủ đề được thảo luận tại phiên họp cấp cao của Diễn đàn Công cộng về tăng cường hệ thống thương mại đa phương.
Vấn đề cải cách WTO đã được nhiều cơ quan khác nhau của WTO nêu ra trong những năm gần đây, với nhiều ý kiến thừa nhận sự cần thiết phải cập nhật các quy tắc WTO đã được thỏa thuận từ cách đây hơn 25 năm. Khi vạch ra các ưu tiên cải cách, các đại biểu tham gia phiên họp cấp cao đã đưa ra một số vấn đề như biến đổi khí hậu, ứng phó với đại dịch và nền kinh tế số, đảm bảo WTO có thể giải quyết tốt hơn các vấn đề đã nằm trong chương trình đàm phán trong nhiều năm, chẳng hạn như nông nghiệp, các nguyên tắc về trợ cấp thủy sản, quy chế đối xử đặc biệt và khác biệt đối với các nước đang phát triển và kém phát triển.
Tổng thư ký Phòng Thương mại quốc tế (ICC) ông John WH Denton nhấn mạnh tầm quan trọng của việc khôi phục WTO với những hoạt động hiệu quả và phù hợp với mục đích của Tổ chức này. WTO phải giải quyết các vấn đề liên quan đến đại dịch và chuẩn bị cho WTO đối mặt với các cuộc khủng hoảng y tế trong tương lai…
Giám đốc điều hành của Trung tâm phương Nam Carlos Correa nhấn mạnh sự cần thiết phải khắc phục tình trạng phân tách hiện nay trong hệ thống quy tắc thương mại quốc tế và kêu gọi xây dựng một hệ thống thương mại tập trung vào nhu cầu và quyền của người dân. Ông lưu ý, cuộc khủng hoảng Covid-19 đã cho thế giới thấy sự bất cân đối sâu sắc tồn tại trong nhiều khía cạnh kinh tế, xã hội và y tế. Sau đại dịch Covid-19 phải là cơ hội để tạo ra hệ thống mới dựa trên sự bình đẳng và đoàn kết thực sự hiệu quả. Ông cho rằng hệ thống thương mại đa phương cần phải là một phần của cơ chế thúc đẩy phúc lợi toàn cầu.
Bộ trưởng Bộ Công nghiệp, Thương mại và Đầu tư Nigeria ông Otunba Richard Niyi Adebayo cho biết, cải cách WTO nên tập trung vào các vấn đề trọng tâm vì lợi ích của các nước đang phát triển và kém phát triển, là chủ đề của các cuộc đàm phán WTO đang diễn ra trong thời gian qua. Việc đảm bảo các quy tắc thương mại kỹ thuật số trong tương lai cho phép chính sách của các nước đang phát triển, đơn giản hóa các yêu cầu và cải cách các quy tắc theo Hiệp định TRIPS của WTO để tăng cường khả năng tiếp cận đổi mới.
(Phái đoàn Việt Nam tại Geneva)
