Ngày 18/5, Diễn đàn Thương mại Việt Nam – Hoa Kỳ năm 2018 đã thu hút sự tham dự của hơn 300 đại biểu là lãnh đạo UBND, lãnh đạo Sở Công Thương, các cơ quan xúc tiến thương mại và đầu tư các tỉnh, thành phố khu vực phía Nam, các hiệp hội và cộng đồng DN sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam.
Về phía Hoa Kỳ, diễn đàn chào đón sự hiện diện của Phó Tổng Lãnh sự Hoa Kỳ tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ trưởng Thương mại bang Washington, Đại diện của Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ – ASEAN (USABC), Phòng Thương mại và Công nghiệp Hoa Kỳ (AMCHAM), cùng đại diện nhiều doanh nghiệp và Tập đoàn lớn của Hoa Kỳ hiện đang kinh doanh tại Việt Nam.
Sự kiện đã cung cấp thông tin, cập nhật tình hình chính sách, đưa ra những phân tích, nhận định, giải pháp để giúp định hướng cho doanh nghiệp xây dựng chiến lược tiếp cận thị trường Hoa Kỳ một cách chuyên nghiệp và bài bản. Diễn đàn đã trở thành cơ hội tốt để các bên trao đổi về xu hướng chính sách mới của Hoa Kỳ và tác động đối với hoạt động xuất nhập khẩu song phương, giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp để vượt qua thách thức, nắm bắt thời cơ; đồng thời lắng nghe chia sẻ của một số đại diện doanh nghiệp tiêu biểu về phương thức tiếp cận và phát triển trực tiếp thị trường, xây dựng năng lực, thích ứng với các quy định kỹ thuật của Hoa Kỳ.
Cơ hội lớn, thách thức nhiều
Theo số liệu của Bộ Công Thương, kể từ khi Hiệp định Thương mại song phương Việt Nam – Hoa Kỳ (BTA) có hiệu lực đến nay, kim ngạch xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Hoa Kỳ liên tục tăng trưởng ổn định ở mức cao. Kim ngạch trao đổi hàng hóa hai chiều giữa hai nước đã tăng 47 lần, từ 220 triệu USD năm 1994 (là năm Hoa Kỳ bỏ cấm vận kinh tế đối với Việt Nam) lên 1,4 tỷ USD năm 2001 (năm trước khi BTA có hiệu lực) và đạt 50,81 tỷ USD vào cuối năm 2017.
Việt Nam hiện là đối tác xếp thứ 12 về xuất khẩu hàng hóa sang Hoa Kỳ, xếp thứ 27 về nhập khẩu hàng hóa và là đối tác thương mại lớn thứ 16 của Hoa Kỳ. Từ hơn 10 năm qua, Hoa Kỳ đã trở thành đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam. Tuy nhiên các mặt hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam hiện nay vào thị trường Hoa Kỳ vẫn là các mặt hàng truyền thống như dệt may, da giày, đồ gỗ, máy móc thiết bị điện tử…
Trong khi đó, các sản phẩm có hàm lượng giá trị gia tăng cao hay các sản phẩm tiêu dùng cao cấp, liên quan trực tiếp tới sức khỏe con người vẫn chiếm tỷ trọng không đáng kể trong cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường đặc biệt khó tính này. Đáng chú ý, Hoa Kỳ hiện đang áp dụng nhiều chính sách thương mại mới, tác động lớn đến hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam.
Thách thức lớn đối với doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam hiện nay là do hệ thống pháp luật của Hoa Kỳ đặt ra rất nhiều quy định chặt chẽ đối với hàng nhập khẩu. Ngoài luật liên bang, mỗi tiểu bang của Hoa Kỳ lại có những quy định, luật định khác nhau. Bên cạnh đó, xu hướng bảo hộ thông qua việc ban hành các quy định, tiêu chuẩn mới, phức tạp về chất lượng, an toàn thực phẩm, nguồn gốc sản phẩm, đặc biệt là đối với các sản phẩm nông – lâm – thủy sản cũng ngày càng được Hoa Kỳ tăng cường áp dụng.
Doanh nghiệp phải chủ động
Như vậy, để tiếp cận thành công và tồn tại được ở thị trường đầy tiềm năng này, doanh nghiệp phải có nghiên cứu thị trường, đặc biệt là luật liên bang và luật riêng của các tiểu bang từ đó xây dựng chiến lược tiếp cận thị trường, chiến lược sản phẩm phù hợp để ứng phó với các chính sách thương mại mới của Hoa Kỳ.
Chẳng hạn về vấn đề của thủy sản hiện nay, theo thông tin từ phía các doanh nghiệp, trong bối cảnh hội nhập toàn diện, các chính sách bảo hộ thương mại là khó tránh khỏi, nên xu hướng bảo hộ ngành thủy sản trong thời gian qua cũng cần nhìn nhận trên nhiều khía cạnh khác nhau, ở khía cạnh tiêu cực lẫn tích cực.
Tổng Thư ký Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) Trương Đình Hòe cho rằng, một mặt đấu tranh về pháp lý, nhưng các doanh nghiệp thủy sản kiên trì đi theo mục tiêu của mình là nâng cao chất lượng, giá cả cạnh tranh, đảm bảo an toàn thực phẩm tuyệt đối.
Các doanh nghiệp xuất khẩu cũng có nhiều cách tiếp cận thị trường Hoa Kỳ như thành lập doanh nghiệp ngay tại thị trường Hoa Kỳ, thuê nhân viên người Hoa Kỳ có kinh nghiệm bán hàng cho các hệ thống phân phối Hoa Kỳ, có sự lựa chọn hệ thống phân phối cho phù hợp ngay tại thị trường này.
Ở góc độ quản lý nhà nước, Thứ trường Bộ Công thương Đỗ Thắng Hải khuyến khích các doanh nghiệp Việt Nam cùng nhau phối hợp xây dựng chuỗi cung ứng sản xuất hàng xuất khẩu đi Hoa Kỳ, thông qua đó mang lại nhiều giá trị gia tăng cho hàng hóa Việt Nam. Bộ Công Thương cũng mong muốn và kêu gọi doanh nghiệp chủ động nghiên cứu nhập khẩu từ thị trường Hoa Kỳ các máy móc, thiết bị, công nghệ cao phù hợp, phục vụ cho sản xuất, xuất khẩu. “Bộ Công thương luôn sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp trong tiến trình này.” Thứ trưởng Công thương khẳng định.
Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp nêu đề xuất, Chính phủ hai nước Việt Nam và Hoa Kỳ cần quan tâm phát triển thương mại bền vững, công bằng, đưa vấn đề giải quyết các tranh chấp tại WTO một cách thấu đáo trong sự phối hợp chặt chẽ của doanh nghiệp và các bộ ngành liên quan.
Thu Thủy
