Bộ Công Thương đã triển khai hàng loạt biện pháp hỗ trợ phòng vệ thương mại tại thị trường châu Á-châu Phi và châu Đại Dương; phối hợp với cơ quan liên quan tham gia với tư cách một bên liên quan trong các vụ việc điều tra chống trợ cấp với Chính phủ.
Thông tin trên được đại diện Bộ Công Thương đưa ra tại “Hội thảo thúc đẩy tiềm năng xuất khẩu hàng hóa và nâng cao năng lực ứng phó với các vụ việc phòng vệ thương mại tại thị trường châu Á, châu Phi và châu Đại Dương” diễn ra gần đây.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Phan Thị Thắng cho biết, đến nay, Việt Nam đã thiết lập quan hệ hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư với hơn 230 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đất nước cũng đã ký kết và đang đàm phán 19 Hiệp định thương mại tự do (FTA). Việt Nam là một trong những quốc gia có độ mở lớn nhất và đã ký kết nhiều FTA nhất trên thế giới.
Trong các thị trường xuất khẩu, khu vực châu Á, châu Phi và châu Đại Dương luôn là thị trường quan trọng của Việt Nam; trong đó, có thể điểm tên những đối tác quen thuộc như Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Indonesia, Singapore, Australia…
“Việt Nam đặc biệt chú trọng vào việc tăng cường hợp tác kinh tế với các quốc gia trong khu vực châu Á – Phi và châu Đại Dương nhằm đẩy mạnh xuất khẩu tại khu vực tiềm năng này.
Đất nước đã tận dụng các cơ hội hợp tác từ các FTA song phương với các đối tác riêng lẻ như Việt Nam – Nhật Bản, Việt Nam – Hàn Quốc, cũng như các FTA đa phương thông qua các tổ chức khu vực như ASEAN hay Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP)”, Thứ trưởng Phan Thị Thắng nói.
Các mặt hàng xuất khẩu chủ lực sang châu Á của Việt Nam có thể kể tới như điện thoại các loại và linh kiện, máy vi tính, sản phẩm điện, điện tử, nông sản, vật liệu xây dựng (sắt thép, gạch ốp lát, xi măng), các sản phẩm gỗ, hóa chất, dệt may…
Dù vậy, vẫn tồn tại những khó khăn, hạn chế không nhỏ chờ đón doanh nghiệp khi xuất khẩu những mặt hàng kể trên tới các quốc gia trên thế giới. Một trong những khó khăn lớn nhất là quan điểm bảo hộ, tạo ra các rào cản của các nước, vùng lãnh thổ nhập khẩu hàng hóa của Việt Nam.
Ông Trịnh Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) chia sẻ, theo thống kê của Bộ Công Thương, có tới 14/25 nước thuộc nhóm thị trường châu Á, châu Phi và châu Đại dương đã điều tra 145/268 vụ việc phòng vệ thương mại khác nhau đối với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam. Các nước điều tra nhiều nhất là Ấn Độ, Thổ Nhĩ Kỳ, Indonesia, Phillippines…
Chỉ riêng trong ASEAN, 4 nước Malaysia, Indonesia, Phillippines và Thái Lan đã điều tra tới 52 vụ việc phòng vệ thương mại với hàng hóa của ta. Còn tại châu Đại Dương, Australia cũng đã điều tra 19 vụ việc với Việt Nam.
Do đó, Bộ Công Thương đã triển khai hàng loạt biện pháp hỗ trợ phòng vệ thương mại tại thị trường châu Á-châu Phi và châu Đại Dương; phối hợp với cơ quan liên quan tham gia với tư cách một bên liên quan trong các vụ việc điều tra chống trợ cấp với Chính phủ. Đặc biệt, tại nhiều thị trường như Australia, Philippines, Indonesia…
Bộ cũng đã thành công trong việc bảo vệ các lập luận chứng minh Chính phủ không trợ cấp và không can thiệp vào thị trường để tạo ra thế bất bình đẳng cho hàng hoá Việt Nam..
Ngoài ra, Bộ Công Thương thường xuyên bám sát thông tin, quy trình điều tra của Cơ quan điều tra nước ngoài, từ đó cung cấp thông tin theo yêu cầu và đưa ra các lập luận pháp lý phản bác luận điểm thiếu căn cứ của nguyên đơn hoặc kết luận có khả năng vi phạm Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) của Cơ quan điều tra.
Đáng lưu ý, trong nhiều vụ việc, Cơ quan điều tra phải xem xét lại kết luận hoặc kéo dài thời gian khởi xướng để tiếp tục. bổ sung chứng cứ theo yêu cầu của Bộ Công Thương.
Chia sẻ kinh nghiệm thực tế từ ngành nhôm Việt Nam, ông Nguyễn Minh Kế, Chủ tịch Hội Nhôm thanh định hình Việt Nam, cho biết, để ứng phó tốt với các cuộc điều tra phòng vệ thương mại, doanh nghiệp cần chuẩn bị tâm thế sẵn sàng ứng phó thông qua việc nâng cao chất lượng sản phẩm, thường xuyên cập nhật thông tin về các biện pháp phòng vệ thương mại và xu hướng thị trường quốc tế.
Đồng thời, nâng cao nhận thức và kỹ năng ứng phó cho nhân viên, bên cạnh việc xây dựng hệ thống lưu trữ hồ sơ chi tiết và có tổ chức để dễ dàng cung cấp khi cần thiết.
Trong quá trình ứng phó với các cuộc điều tra phòng vệ thương mại, việc thu thập chứng cứ là bước quan trọng, trong đó doanh nghiệp cần tập trung vào 3 loại chứng cứ chính gồm dữ liệu giá cả, chứng cứ thiệt hại và hồ sơ tài chính.
Ngoài ra, việc hợp tác chặt chẽ với cơ quan điều tra cũng là yếu tố quan trọng để bảo đảm quá trình điều tra diễn ra suôn sẻ và công bằng, cùng với tìm kiếm hỗ trợ pháp lý chuyên nghiệp và học hỏi từ các trường hợp thực tế, giúp doanh nghiệp chuẩn bị tốt hơn cho các cuộc điều tra phòng vệ thương mại.
Khánh Ly
