Trung Quốc là một đối tác thương mại lớn nhất của Việt Nam. Tổng kim ngạch thương mại hai chiều của Việt Nam và Trung Quốc chiếm 1/4 tổng kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam với thế giới. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng là đối tác thương mại lớn thứ 6 của Trung Quốc với thế giới và là đối tác lớn nhất của Trung Quốc trong ASEAN.
Hội nghị Thúc đẩy hợp tác kinh tế thương mại các tỉnh biên giới phía Bắc với Trung Quốc theo hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến vừa được Bộ Công Thương tổ chức ngày 9/12, theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Phát biểu khai mạc Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, Trung Quốc và Việt Nam có chung đường biên giới trên bộ, trên biển và đường thủy. Chiều dài biên giới đường bộ lên tới gần 400 km, đi qua địa phận của 7 tỉnh phía Bắc của Việt Nam. Đặc điểm này đã mang lại cho hai nước có lợi thế để phát triển kinh tế, nhất là kinh tế thương mại khu vực biên giới, cửa khẩu. Trung Quốc là thị trường lớn, không khó tính bằng những thị trường khác, phù hợp với trình độ phát triển, tập quán của người dân, doanh nghiệp Việt Nam.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, “Sau chuyến thăm của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đến Trung Quốc cuối năm 2022, đã có rất nhiều sự thay đổi trong quan hệ chính trị, ngoại giao giữa hai nước. Đặc biệt ngay sau đó, phía Trung Quốc đã gỡ bỏ những biện pháp phòng, chống dịch COVID-19. Các hoạt động về kinh tế, thương mại nói chung và hoạt động thương mại biên giới nói riêng sôi động trở lại, nhiều cửa khẩu hoạt động trở lại như trước khi có dịch COVID-19”.
Bên cạnh đó, một số cửa khẩu đã ứng dụng công nghệ, tần suất thông quan tốt hơn và thúc đẩy thương mại biên giới tốt hơn. Hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối giao thương truyền thống giữa các tỉnh biên giới của Việt Nam với Trung Quốc được khôi phục với nhiều hình thức đa dạng. Kinh tế – xã hội của địa phương vùng biên cũng có nhiều khởi sắc, nhất là không khí hòa thuận giữa dân tộc của hai đất nước, hai địa phương thân thiện hơn. Một số dự án đầu tư đã được triển khai ở khu vực này, kể cả đầu tư trong nước cũng như đầu tư của nước ngoài tại khu vực.
Để thực hiện mục tiêu của Lãnh đạo Cấp cao hai nước đặt ra, cụ thể là thúc đẩy hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước, nhất là hợp tác kinh tế và thương mại khu vực biên giới, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương cần khẩn trương đánh giá, tổng kết việc thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp tăng cường hợp tác kinh tế – thương mại với Trung Quốc nói chung, hợp tác kinh tế -thương mại khu vực biên giới nói riêng để tìm ra nguyên nhân, giải pháp thiết thực, tích cực và khả thi; rà soát sửa đổi hoặc đề xuất sửa đổi các nghị định, thông tư, các cơ chế chính sách có liên quan và tăng cường giao thiệp với đơn vị đồng cấp nhằm tạo thuận lợi hóa thương mại, đầu tư giữa hai nước.
“Đã đến lúc chúng ta “đoạn tuyệt” với hình thức sản xuất và xuất khẩu qua đường tiểu ngạch. Các địa phương đều phải triển khai thực hiện tốt Đề án sản xuất chính ngạch mà Bộ Công Thương xây dựng và đã được Chính phủ thông qua”- Bộ trưởng Bộ Công thương nhấn mạnh và đề nghị, tiếp tục đẩy mạnh xây dựng chỉ dẫn địa lý, nhãn hiệu tập thể, chú trọng phối hợp tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, tăng cường giao thương để doanh nghiệp hai nước có điều kiện tìm hiểu cơ hội hợp tác thương mại đầu tư ở khu vực biên giới.
Tại Hội nghị, đại diện 7 địa phương biên giới phía Bắc với Trung Quốc như Cao Bằng, Điện Biên, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Lạng Sơn, Quảng Ninh đã chia sẻ kết quả đạt được về thương mại, đầu tư tại địa phương ở khu vực vùng biên. Cùng đó, đưa ra tồn tại, hạn chế và phương hướng, nhiệm vụ, đề xuất các giải pháp nhằm thúc đẩy hợp tác kinh tế thương mại các tỉnh biên giới phía Bắc với Trung Quốc.
Đại diện các bộ, ngành có liên quan như Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính); đại diện lãnh đạo các Cục, Vụ thuộc Bộ Công Thương cũng giải đáp những kiến nghị liên quan đến vấn đề mở, nâng cấp, công nhận cửa khẩu; kiểm dịch động thực vật tại các cửa khẩu đường mòn, lối mở; mở cửa thị trường nông sản xuất khẩu sang Trung Quốc…
Bộ trưởng Bộ Công Thương lưu ý, các bộ, ngành, địa phương cần khẩn trương đánh giá, tổng kết việc thực hiện nhiệm vụ, giải pháp tăng cường hợp tác kinh tế – thương mại với Trung Quốc nói chung, hợp tác kinh tế -thương mại khu vực biên giới nói riêng để tìm nguyên nhân, giải pháp thiết thực, tích cực và khả thi. Các bộ, ngành cần tập trung rà soát sửa đổi hoặc đề xuất sửa đổi nghị định, thông tư, cơ chế chính sách liên quan và tăng cường giao thiệp với đơn vị đồng cấp nhằm tạo thuận lợi hóa thương mại, đầu tư giữa hai nước.
Các địa phương cần tập trung rà soát, bổ sung, hoàn thiện Quy hoạch tỉnh; Kế hoạch sử dụng đất; quy hoạch, kế hoạch đầu tư về hạ tầng kinh tế – xã hội vùng biên, nhất là hạ tầng kinh tế – thương mại biên giới, kể cả hạ tầng thương mại truyền thống và hạ tầng thương mại số. Đặc biệt là hạ tầng thương mại số các tỉnh vùng biên cần phải quan tâm đầu tư.
Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đề xuất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tăng cường đàm phán với phía bạn nhằm sớm ký kết Nghị định thư về kiểm dịch động thực vật cho nông sản có thế mạnh của Việt Nam, đàm phán cấp mới mã số nhập khẩu hàng nông sản của Việt Nam có thế mạnh. Cùng đó, Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) phối hợp các tỉnh biên giới triển khai xây dựng, áp dụng cửa khẩu thông minh và công nghệ quản lý thông quan xuất nhập khẩu. Qua đó, nâng năng lực thông quan, đáp ứng nhu cầu thương mại biên giới và thực hiện tốt chức năng theo quy định của pháp luật để thuận lợi hóa thương mại.
Về phía Bộ Ngoại giao, phối hợp thúc đẩy mở mới, nâng cấp các cặp cửa khẩu, mở mới Văn phòng Xúc tiến thương mại tại địa phương trọng điểm của Trung Quốc. Bộ Giao thông Vận tải khẩn trương tham mưu xây dựng dự án đầu tư nâng cấp hệ thống giao thông biên giới, nhất là hệ thống giao thông đồng bộ kết nối có tính liên vận quốc tế./.
Chu Văn
