Trong thời đại Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0) với sự phát triển của trí tuệ nhân tạo (AI), số lượng robot phục vụ tại nhà máy ngày càng tăng khiến các nhà phát triển và nhà đầu tư phải thay đổi kế hoạch, thiết kế lại kho xưởng và cần phải có tâm thế sẵn sàng để đổi mới cách vận hành.
Vấn đề không chỉ là thiết lập lại mặt bằng hiện có mà sự ra đời của công nghệ mới còn có những yêu cầu về không gian mà các nhà xưởng tương lai cần phải tính toán.
Theo báo cáo mới nhất của hãng nghiên cứu và tư vấn bất động sản Jones Lang Lasalle (JLL) về nguồn nhân lực, tự động hóa và Robot trong ngành hậu cần (logistic), việc cắt giảm lao động cùng với tái thiết kế kho bãi hiện đại – đặc biệt là nhà kho mới của các tập đoàn lớn – là những bước đột phá trong việc vận hành thủ công của các kho bãi hiện nay.
Ông Jon Sleeman, Giám đốc Khu công nghiệp và kho vận của JLL cho rằng, máy móc tự động và robot cho phép nhà kho tối ưu hóa không gian và cách bố trí hàng hóa. “Công nghệ mới không có nghĩa là biến công nghệ cũ trở nên lỗi thời, máy móc cũ vẫn có thể cải thiện bằng cách trang bị thêm các mô-đun tự động được tùy chỉnh phù hợp với mọi kích cỡ và hình dạng của nhà kho”, ông Jon Sleeman nhận định.
Theo các chuyên gia, sự phát triển của công nghệ hóa và sự “vào cuộc” của robot sẽ “vẽ” ra 4 bức tranh nhằm định hình lại cách mà các ông chủ sẽ thiết kế kho bãi trong tương lai. Đó là:
Quy mô thu nhỏ
Do sở hữu đặc tính linh hoạt trong việc sử dụng không gian, các nhà kho áp dụng công nghệ tự động hóa cần ít diện tích hơn so với kho thủ công trước đây. Bên cạnh đó, thiết kế kho cũng yêu cầu độ cao thay vì độ rộng, vì robot có thể di chuyển lên xuống nhiều tầng dễ dàng hơn so với con người.
Tái cấu trúc
Hê thống kho nhiều tầng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ máy tự động và robot, vì vậy chủ kho cần lưu ý về khả năng chịu lực của các tầng, đáp ứng được tải trọng cao hơn và bền chắc hơn so với tiêu chuẩn trước đây. Mặt sàn cũng phải siêu phẳng để giúp robot di chuyển dễ dàng.
Tiết kiệm diện tích đất
Bãi đỗ xe là khu vực chiếm nhiều diện tích trong khu công nghiệp, xu hướng máy móc thay thế con người sẽ làm giảm phần diện tích này. Trong tương lai, với sự hỗ trợ của AI, xe tự động đưa đón công nhân có khả năng tự tìm chỗ đỗ xe, điều này sẽ giải quyết bài toán thiếu chỗ đậu xe.
Bên cạnh đó, cũng theo JLL, sử dụng robot khiến số lượng lao động giảm cũng sẽ thu hẹp diện tích các khu sinh hoạt cộng đồng như căn-tin hoặc khu vực nghỉ ngơi trong các nhà máy, công sở.
Kết nối mạng lưới năng lượng
Cũng theo nghiên cứu của các chuyên gia JLL, thách thức lớn nhất của làn sóng tự động hóa chính là năng lượng, nhà máy cần nhiều điện mọi lúc mọi nơi.
Theo ông Sleeman, năng lượng là một yếu tố không thể thiếu. “Việc cung cấp đủ năng lượng chính là vấn đề quan trọng nhất trong một không gian hậu cần tự động hóa cao” – chuyên gia của JLL khẳng định.
Bên cạnh đó, tuy vấn đề thiết kế bên trong nhà kho cần được xem xét kỹ lưỡng nhưng vị trí nhà kho vẫn chiếm tầm quan trọng đặc biệt, nhất là khả năng tiếp cận mạng lưới giao thông. “Cụm kho bãi thường tập trung xung quanh khu vực có đông dân, khu công nghiệp và cửa ngõ giao thông, như các khu cảng lớn, sân bay và các cơ sở hạ tầng giao thông chiến lược. Những nhà kho này thường là cố định vị trí và gần như không thay đổi” – ông Sleeman nhận định.
Ngoài ra, các kho có diện tích nhỏ hơn với mật độ hàng hoá cao sẽ có nhu cầu mở rộng. Theo vị chuyên gia này, các kho trước đây chỉ có thể nằm ở khu ngoại thành thì nay có cơ hội dịch chuyển đến trung tâm, khi nhu cầu cho diện tích đất giảm lại.
“Tất nhiên, việc này cần phải được xem xét cân bằng mức chi phí cho một khu vực đô thị”, ông chia sẻ.
Cũng về vấn đề quy mô và cách thức thiết kế nhà máy trong trong kỷ nguyên Cách mạng công nghiệp 4.0, ông Stephen Wyatt, Tổng giám đốc JLL Việt Nam nhận định, ngành thương mại điện tử bùng nổ tại Việt Nam trong những năm gần đây đòi hỏi một lượng lớn các nhà xưởng hiện đại kỹ thuật cao hơn nhằm đáp ứng nhu cầu trên. Theo đó, sự kết nối của các dây chuyền sản xuất truyền thống sẽ được tối ưu hóa, xóa mờ ranh giới vật lý và từ đó, thế hệ nhà xưởng tương lai được dự đoán sẽ là những nhà xưởng có quy mô nhỏ nhưng được kết nối xuyên suốt và đồng bộ.
Ông Stephen cũng chia sẻ: “Công nghệ cao sẽ mang tới những thay đổi không thể tránh khỏi trong ngành công nghiệp. Những thay đổi này có triệt để hay không sẽ phụ thuộc vào tốc độ tự động hóa. Tự động hóa không có nghĩa là các nhà kho ngày nay sẽ trở nên lỗi thời, nhưng chủ sở hữu, nhà phát triển và nhà đầu tư cần phải có tâm thế sẵn sàng để đổi mới cách vận hành”.
Kim Xuân (theo JLL)
